|
Foto: Tuğba yardımcı Mısır (AA)
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Jeoloji Mühendisliği Bölümü Genel
Jeoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Bektaş, AA
muhabirine yaptığı açıklamada, Rize'nin yerinin değil, şehircilik anlayışının
değişmesi gerektiğini belirterek, ''Şehir yerinin değiştirilmesi pratik
bir yöntem olmadığı gibi, bölgede taşkın ve sel problemini yok edici bir çözüm
de değildir. Ortak şehirleşme sorunu olarak gelişen sellerin sıklığını
ve büyüklüğünü taşkın planlaması ve yönetimi ile kontrol etmek
ve azaltmak mümkündür'' dedi.
Son yıllarda Rize'de can ve mal kaybına neden olan sellerin ana nedeninin
geçirimli doğal arazinin şehirleşmeyle azalmasından kaynaklandığını ifade eden
Prof. Dr. Bektaş, ''Rize şehir selleri için yaygın görüş küresel ısınma,
şiddetli yağış ve sahil yolunun deşarj engelleyici varlığıdır. Oysa en önemli
neden doğanın ve şehirleşmenin temel yasası olan ve birbirleriyle sıkı ilişki
içerisinde gelişen Rize'nin jeolojik yapısı ile şehrin zaman içerisinde
büyüyerek geçirimli doğal arazinin geçirimsiz asfalt yollar, kaldırımlar ve
beton yapılar tarafından işgal edilmesidir'' diye konuştu.
''Şehir selleri büyüyen illerin ortak şehircilik
sorunudur''
Prof. Dr. Bektaş, başka bir deyişle beton yığını haline gelmiş yerleşim
alanına düşen yağışın önemli bir kısmının toprak tarafından emilemediği için
çevredeki kuru derelere normalden daha fazla su dolarak şehir taşkınlarına neden
olduğunu söyledi.
Bektaş, şöyle devam etti:
''Aslında şehir selleri tüm dünyada olduğu gibi büyüyen illerin ortak
şehircilik sorunudur. Bu bağlamda Trabzon, Giresun, Ordu gibi büyüyen Doğu
Karadeniz yerleşim alanları şehir selleri açısından potansiyel risk
taşımaktadır. Rize, jeolojik olarak Rize körfezine açılan kuzeydoğu ve kuzeybatı
doğrultulu fayların oluşturduğu at nalı şeklinde bir çöküntü alanıdır. Yaklaşık
9 kilometrekarelik yerleşim alanının çevresi 300 metre yüksekliğe varan
sırtlarla çevrilmektedir. Şehirleşme nedeniyle bölgeden suları uzaklaştıran
doğal drenaj ağı büyük ölçüde yok edildiğinden doğu, batı ve güney yamaçlardan
inen yağmur suları doğrudan tektonik çanak içerisindeki Kaplıca, Müftü, Orhon,
Çarşı, Değirmen ve Pehlivan Taşı mahalleleri üzerine boşalmakta şehir sellerine
neden olmaktadır.''
Gelişen şehirleşmenin arazinin doğal yapısını bozduğuna dikkati çeken Prof.
Dr. Bektaş, şunları kaydetti:
''Rize'de yaşanan seller, ilin jeolojik yapısı ve gelişen şehirleşmenin doğal
sonucudur. Bu durum şehir sellerinin sıklığında ve büyüklüğünde artış
göstermektedir. Ağaçların ve bitki örtüsünün yok edilmesi, arazinin tesviye
edilerek düzleştirilmesi, suları bölgeden uzaklaştıran drenaj ağının azaltılması
veya yok edilmesi, toprağın yerini binaların alması bölgeye düşen aşırı yağmur
sularının hızlı bir şekilde çevre derelerin taşmasına neden
olmaktadır.''
|
