İNŞAAT MALZEMELERİ SANAYİSİ › Hazır Beton
|
179
ÇEVRE VE IŞ GÜVENLIĞI
Çevre ve İş Güvenliği hazır beton üreticilerine ciddi yüküm-
lülükler getirmektedir. Kurumsal ve ciddi, işini iyi yapan şirketler
sosyal sorumlulukları gereği, konuyla ilgili gerekli yükümlülükle-
ri yerine getirirken, diğerleri hiçbir yükümlülüğü yerine getirme-
mekte, bu konuda yatırım yapmamakta, herhangi bir standart ve
takip sistemi uygulamamaktadırlar.
NITELIKLI ELEMAN EKSIKLIĞI VE KAYITDIŞI
ÇALIŞANLAR
Özellikle taşeron firmaların niteliksiz ve kayıtdışı eleman
çalıştırması, sektörümüz ve iş sağlığı güvenliği açısından sorun
yaratmaktadır.
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü laboratuvarlarının gözden
geçirilmesi TS EN 17025 standardına uygun akredite laboratu-
varlar haline getirilmesi. Özellikle piyasa gözetimi ve denetimi
faaliyetleri kapsamında hazır beton firmalarına çok ciddi para ce-
zaları kesilmektedir. Hazır beton sektöründeki temsilciler bu ağır
cezaları aldıkları il müdürlüğü laboratuvarlarına zaman zaman
kuşku ile yaklaşmaktadırlar. Bu kuşkunun ortadan kalkması için
TÜRKAK’tan laboratuvar akreditasyonu gerekmektedir. Hazır be-
ton sektöründe denetim yapan personelin inşaat mühendisliği,
inşaat teknolojisi gibi bölümlerden mezun personelin görev yap-
ması gerekmektedir. Bu alanda da önemli adımlar atılması ge-
rekmektedir. Yapı denetim şirketlerinin raporlarına esas aldıkla-
rı hazır beton deney ve analizleri yapan laboratuvarların önemli
bir kısmı, eski, yetersiz ve kalibrasyonu olmayan araç-ekipman
ve aletlerle, kalifiye olmayan personel ile günümüze kadar faa-
liyet göstermişlerdir ve bu laboratuvar şirketleri de yetersiz de-
netimin yarattığı boşluktan yararlanmaya devam etmektedirler.
İRSALIYEDE ISTENEN BILGILERIN BÖLGESEL OLA-
RAK DEĞIŞMESI
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri tarafından irsaliyelerde is-
tenen bilgiler bölgesel olarak değişmektedir. İrsaliyedeki G belge-
si beyan kısmı üretilen beton için otomasyon tarafından otoma-
tik olarak doldurulmaktadır. Ancak bazı şehirlerde G belgesinde
bulunan bütün beton sınıflarına ait bilgilerin her irsaliyede belir-
tilmesi istenmektedir. Hazır beton üreten çok şubeli firmalar her
şehirde aynı tip irsaliye kullanmakta ve toplu satın alma yapmak-
tadır. Bu durumda bölgesel farklılıklardan kaynaklanan farklı ta-
lepleri karşılamakta zorlanılmaktadır. Standartların her şehirde
aynı uygulanması bu problemin çözümünü oluşturacaktır.
PGD DENETIMLERI
Betonun basınç dayanım deneyi için numune alımı ve anali-
zinde yapılacak en ufak hata, normalde uygun olabilecek bir be-
tonu bile uygunsuz gösterebilmektedir. Bu nedenle aşağıdaki hu-
suslara azami dikkat edilmesi gerekmektedir:
• Piyasa gözetimi ve denetiminde numune almak için beton fir-
malarından istenen haftalık üretim planlarının beyan gibi görü-
lüp uygulamada sıkıntı yaratması,
• Bakanlık merkez veya il laboratuvarlarında yer alan deney
aletlerinin ve kullanılan numune kalıplarının kalibrasyonlarının
durumu ve bunun üreticilerle şeffaf paylaşımı,
• Alınan beton numunelerinin şantiye saklama koşullarının stan-
darda uygun olmaması,
• C35/45 ve üzerindeki beton sınıflarında 100x200 mm boyut-
lardaki silindir numune kalıplarının ve yüzey düzeltme için aşın-
dırmanın kullanılması gerekliliği,
• Sınır değere çok yakın sonuçların çıktığı bazı PGD denetim-
lerinde ceza kesilmesi nedeniyle ölçüm belirsizliği kavramının
kullanılması gerekliliği,
• İki numune sonucunda %15 sapma olması durumunda deneti-
min reddi kavramı,
• Beton döküm sahasında numune alınırken üreticinin yetkili
personelinin bulunması.
Laboratuvar Yetkinliği
Halihazırda faaliyetini sürdüren yetkili laboratuvarlarda kalifi-
ye personel ihtiyacı bulunmaktadır.
Oldukça önemli olan numune alma sürecinin yetkin olmayan
personel tarafından yürütülmesi; numune alım şekillerinde hata,
acele iş yapma, numuneleri taşıma ve saklama aşamalarında ge-
rekli özeni göstermemeleri gibi birçok soruna yol açmaktadır. Bu-
nun dışında yetkili laboratuvarlar, rekabet ortamında oldukça dü-
şük fiyatlara taze beton numuneleri almaktadır. Düşük fiyatlara
rağmen anlaşma yaptıkları yapı denetimlerden bu bedeller çok
geç alınmaktadır. Kira veren, personel çalıştıran bu firmalar bu
sebeplerden ötürü mali konuda çok sorunlar yaşamaktadır. Bu
sorunlar numune alan personelin yetkinliği ve işi layıkıyla yapma
isteği ile doğru orantılı ilerlediğinden birçok sorunun doğmasına
sebebiyet vermektedir.
TÜRKIYE HAZIR BETON BIRLIĞI
Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB), 1988 yılından bu yana gü-
venli ve dayanıklı yapıların inşası için, standartlara uygun beton
üretilmesi ve beton uygulamalarının sağlanması adına, özellikle
deprem riski yüksek bölgelerde yüksek dayanım sınıflarında be-
ton kullanılması için uğraş veren mesleki bir kuruluştur. 1991 yılın-
dan bu yana Avrupa Hazır Beton Birliği'nin (ERMCO) de tam üye-
si olan THBB’ye üye olan şirketler; tüm hazır beton tesislerinde
