1977’de verilmeye başlanan ve 3 yılda bir tekrarlanan Ağa Han Mimarlık Ödülleri’nin onuncusu için adaylık süreci devam ediyor.
Ödülün amacı, Müslüman topluluklarının belirgin bir varlık gösterdiği toplumların beklenti ve ihtiyaçlarını gözeten tasarımları desteklemek ve bunlara dikkat çekmek. Değerlendirme ve seçim sürecinde, bu toplulukların sadece fiziksel, sosyal ve ekonomik ihtiyaçlarına değil, kültürel ve uhrevi beklentilerine de karşılık veren mimarinin vurgulanması hedefleniyor. Ayrıca yerel kaynakların ve uygun teknolojinin yenilikçi bir şekilde kullanımına ve bunların benzer çabaları tetikleme gücüne de özel önem veriliyor.
3 yıllık bir döngü içinde tekrarlanan ödüller, Ağa Han tarafından başkanlığı üstlenilen ve her döngüde değişen bir İcra Kurulu tarafından yönetiliyor. İcra Kurulu, Büyük Jüri’yi belirlerken, seminer ve saha ziyaretlerinin yanısıra ödül töreni seremonisi, yayınlar ve sergilerle ilgili organizasyonu gerçekleştiriyor.
Büyük Jüri tarafından seçilen eserlere, toplam 500 bin dolar tutarında ödül dağıtılıyor. Dokuzuncu döngüsünü tamamlayan ödüllerin tarihinde 7500’ün üzerinde yapıyla ilgili belgeleme çalışması yapıldı. Bugüne kadar toplam 92 proje ödüle lâyık görüldü. Onuncu ödül döngüsü 2005-2007 yılları arasını kapsıyor.
Ödül Prosedürü
Proje Teslim Prosedürü
Ağa Han Mimarlık Ödülü, mümkün olan en geniş yelpazede mimari yenilikleri değrlendirmeyi hedefliyor. Bunlar arasında çağdaş tasarım projeleri, uygun teknolojinin kullanıldığı projelerin yanısıra restorasyon çalışmaları ve sosyal çalşmalar da bulunabilir. Projelerin boyutu, türü, doğası, yeri ve maliyeti açısından herhangi bir sınırlama getirilmezken, projelerin değerlendirme kriteri, Müslüman topluluklar için tasarlanmış ya da bunlar tarafından kullanılıyor olması olarak belirleniyor.
Katılım Kriterleri
Ödüle aday projelerin 1994-2005 yılları arasında tamamlanmış ve 1 Ocak 1994- 31 Aralık 2005 tarihleri arasında en az 1 yıl süreyle kullanılmış olması gerekiyor. Tamamı bitmemiş olan- master plan, kentsel tasarım, bölgesel koruma ve topluluk geliştirme projeleri gibi- uzun vadeli projeler de, projenin gelecekteki başarısının kanıtı olabilecek tanımlı bir parçasının tamamlanması koşuluyla değerlendirmeye dahil edilecek.
Ödüller, küçük ölçekli projelerden büyük komplekslere, kentsel ve bölgesel planlamalara kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Altyapı, ulaşım, endüstri, ticaret, eğitim ve sağlık yapıları da ödüle aday olabiliyor. Ödüller daha çok genç mimarların işlerini ön plana çıkarmayı ve onları teşvik etmeyi hedefliyor.
Ödülün amaçlarından biri de Müslüman toplulukları karakterize eden çoğulculuğun yansıtılabilmesi.
Ödülün tarafsızlığının sağlanabilmesi için, Ödülün organizasyon ve değerlendirme sürecinde yer alan ya da bağlantılı kuruluşların (İcra Kurulu, Büyük Jüriye vb.) üyelerinden gelecek projeler değerlendirmeye alınmayacaktır.
Katılım Prosedürü
Ödül komitesi, bütün kaynaklardan gelecek adaylık önerilerini değerlendirecektir. İlgili herkes Ödül Ofisi’nden (akaa@akdn.org) veya aşağıdaki linklerden edinecekleri formu doldurarak herhangi bir projeyi aday gösterebilir.
Katılım Formu (İngilizce)
Katılım Formu (Fransızca)
Formlar doldurulduktan sonra akaa@akdn.org adresine e-posta ya da aşağıdaki numaraya fax yoluyla gönderilecektir:
(41.22) 909.72.92
Form aşağıdaki posta adresine posta yoluyla da gönderilebilir:
Tha Aga Khan Award For Architecture
P.O. Box 2049
1211 Geneva 2
Switzerland
Ayrıca Ödül Komitesi tarafından paralel olarak yürütülen ‘adaylık’ programıyla, Müslüman toplumlardaki güncel mimari gelişmelerle ilgili mimarlardan, profesyonellerden ve akademisyenlerden gelen öneriler de dikkate alınacak.
Dokümantasyon
Ödüle başvuran adaylara, standart sunum gereklerini tanımlayan Ödül dokümantasyon paketi ulaştırılacak. Pakette; fotoğrafların, slaytların ve mimari projelerin yanısıra mimarlardan, projenin kullanımı, maliyeti, çevresel ve iklimsel özellikleri, kullanılan malzemeler, inşa takvimi, strüktürel bütünleştirme, süregelen bakım çalışmaları, tasarım konsepti ve her projenin bulunduğu yerle ilişkisi üzerine bir anket formunu doldurmaları istenecek.
Tarama ve Seçim Prosedürü
Büyük Jüri
Aday projelerin taraması bu dönem için belirlenen Büyük Jüri tarafından yapılacaktır. Disiplinlerarası nitelikte olan jüride tarih, mühendislik, felsefe, mimari koruma ve çağdaş sanat alanlarındaki uzmanların yanısıra mimar, peyzaj mimarları ve kent plancıları da yer alacak.
Büyük jüri, ilki Ocak ikincisi de Haziran 2007’de olmak üzere iki kez toplanacak. İlk toplantıda yapılan başvurular ve dokümantasyon incelenerek 25 ila 30 proje, yerinde değerlendirme için seçilecek.
Yerinde Değerlendirme
Yerinde değerlendirme komitesi, konut, kentsel planlama, peyzaj tasarımı ve restorasyon gibi alanlarda uzman kişilerden oluşacak. Bu komite, Büyük Jüri tarafından belirlenen projelerin yerinde incelemesi ve ‘kullanıcı tepkileri’ gibi ek bilgileri edinmekle görevli olacak. Bu uzmanlar tarafsızlığın korunması amacıyla kendi ülkeleri dışındaki ülkelerde yer alan projelerde görevlendirilecek.
Haziran 2007’de bir hafta sürecek olan Büyük Jüri toplantısında, yerinde değerlendirme komitesi projelerle ilgili sunuşlarını yapacak ve Jüri ödül verilecek eserleri belirleyecek. Ödüle lâyık görülen bir proje, tasarımcısı dışında başka disiplinlerin de katkısıyla gerçekleştirilmişse, ödül projeye katkısı olan diğer kişi ve kuruluşlar arasında paylaştırılabilecek.
Ödüllerin Duyurulması
Ödül seremonisi bugüne kadar, İslam Mimarlığı açısından önem gösteren tarihi bir yerleşimde gerçekleştirildi. Ödül törenini takiben düzenlenecek seminer yoluyla, ödüllerin daha geniş kitlelere duyurulması ve adayların görüşlerini belirtebilmeleri hedefleniyor. Ödül alan projelerle ilgili tanıtımların yanısıra, Jüri ve İcra Kurulu görüşlerinin de yer alacağı bir monograf da yayınlanacak ve ödül seremonisinde sunulacak.
Ödül Takvimi
Başvuru: Nisan 2005- 15 Ekim 2006
Dokümantasyonun gönderimi: Haziran 2005- 15 Kasım 2006
İlk Büyük Jüri Toplantısı: Ocak 2007
Yerinde Değerlendirme: Şubat- Nisan 2007
İkinci Büyük Jüri Toplantısı: Haziran 2007
Ödüllerin Açıklanması: Sonbahar 2007
Başkanlık Ödülü (Chairman Award)
Bu ödül, Jüri seçiminin dışında kalan ve mesleğinde hayat boyu başarı göstermiş olan bir mimara veriliyor. Başkanlık Ödülü bugüne kadar 1980, 1986 ve 2001’de olmak üzere üç kez verilmişti.
Ağa Han Mimarlık Ödülü’yle İlgili daha ayrıntılı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz: