Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED), 'Türkiye’nin Sürdürülebilir Kalkınmasında Uluslararası Doğrudan Yatırımların Katma Değeri' başlıklı raporunu kamuoyuyla paylaştı. YASED'in Türkiye’de yerleşik faaliyet gösteren uluslararası şirket üyeleri ve uluslararası danışmanlık şirketi McKinsey’nin katkılarıyla hazırlanan çalışmada, Türkiye'ye doğrudan yatırım yapmış olan uluslararası şirketlerin uzun vadeli yatırımlarının, Türkiye'nin ekonomik ve sosyal kalkınmasında oynadığı rol ortaya konuldu.
Rapora göre, 2004 - 2013 yılları arasında Türkiye'ye yapılan yeni uluslararası doğrudan yatırımlar (UDY) tarafından sağlanan ekonomik katkı, 2013 yılı sonu itibariyle GSYH üzerinde yıllık 84 milyar dolar artış etkisine ulaştı. Bu ekonomik katkı, Türkiye'nin 2013 yılı GSYH'sinin yüzde 10,2'sini ve incelenen dönemdeki GSYH artışının yüzde 19,4'ünü oluşturdu. UDY'nin Türkiye'deki istihdama olan katkısının da incelendiği raporda, 2004-2013 dönemindeki istihdam artışının yüzde 36'sının yeni UDY'ler tarafından karşılandığı ve böylece 1,9 milyon kişiye iş imkanı yaratıldığı belirlendi.
"2004 - 2013 yılları arasında gelen yeni UDY, 1,9 milyon kişiye istihdam yarattı"
YASED Yönetim Kurulu Başkanı Serpil Timuray, konuya ilişkin açıklamasında, Türkiye'ye doğrudan yatırım yapan uluslararası şirketlerin, Türkiye'nin sürdürülebilir kalkınmasında ve küresel rekabet gücünün artırılmasında stratejik katkı sağladığını ifade etti. Raporun uluslararası doğrudan yatırımların, Türkiye'de Ar -Ge yoğunluğu, ihracat artışı, istihdam artışı, KOBİ'lerin gelişimi ve küresel arenada rekabet edebilecek standartlarda bir ekosistemin yaratılmasında sağladıkları katma değeri ve kaldıraç etkisini çarpıcı rakamlarla ortaya koyduğu ifade eden Timuray, Türkiye'ye gelen uluslararası yatırım stokunun 2013 yılında 146 milyar dolara ulaştığını belirtti.
Bu rakamın 2002 yılında sadece 18 milyar dolar olduğunu anımsatan Timuray, son 13 yılda uluslararası yatırım stokunun 10 kat arttığını kaydetti. Timuray, "Türkiye, yatırım ortamının iyileştirilmesine yönelik sürdürülen çalışmalarla, bugüne kadar ülkemize gelen yatırım miktarından çok daha fazla yatırım çekme potansiyeline sahip bir ülke konumuna gelmiştir. Yaptığımız çalışmaya göre, 2004-2013 yılları arasında yeni yapılan uluslararası doğrudan yatırımlar, 2013 sonu itibariyle Türkiye GSYH'sine yıllık 84 milyar dolar katkı sağlamaktadır. Bu ekonomik katkı, İstanbul'un GSYH’sinin yarısına, İstanbul hariç Marmara Bölgesi'nin GSYH'sinin yüzde 70'ine, Ege Bölgesi'nin GSYH'sinin de yüzde 90'ına denk gelen bir büyüklüktedir" değerlendirmesinde bulundu.
2004 - 2013 yılları arasında gelen yeni UDY'nin, 1,9 milyon kişiye istihdam yarattığını ifade eden Timuray, bunun Türkiye'nin 2013 yılı istihdamının yüzde 7,9'unu ve bu dönemdeki istihdam artışının yüzde 36'sını oluşturduğunu belirtti.
"2009 - 2018 arasındaki UDY katkısının, 2018 yılı GSYH'sinin yüzde 12,2'sini oluşturması beklenmektedir"
YASED Başkan Yardımcısı Galya Molinas ise, UDY'lerin ekonomik ve sosyal kalkınmayı doğrudan etkileyen bir kaldıraç görevi gördüklerini aktararak, yurt içi rekabetin artmasına katkıda bulunurken, rekabetçi sektörlerin bölgesel liderliğini de artıran uluslararası yatırımcı şirketlerin, Türkiye'nin bölgesel merkez olarak konumlandırılmasına ve algı yönetimine uzun vadede önemli katkı sağladıklarını kaydetti.
Uluslararası doğrudan yatırımcı şirketlerin, Türkiye'nin sürdürülebilir kalkınması açısından büyük bir katma değer sağladığını ve potansiyel arz ettiğini belirten Molinas, bu şirketlerin gerçekleştirdiği uzun vadeli yatırımların GSYH, istihdam ve ihracat artışı ve ülkenin vasıflı, verimliliği yüksek ve aranılan bir işgücüne sahip, son derece cazip bir bölgesel merkez haline gelmesine yardımcı olma yönünde katkı sağladığını ifade etti.
Türkiye'de son 10 yıldaki ortalama UDY ve GSYH büyüme oranları baz alındığında, 2009 - 2018 yılları arasında öngörülen sıfırdan yapılan UDY katkısının, 2018 yılı GSYH'sinin yüzde 12,2'sini oluşturmasını beklendiğini belirten Molinas, "Uluslararası şirketlerin sağladıkları ekonomik katkının yanında sosyal katkıları da önemli boyutlardadır. Kurumsal sosyal sorumluluk projeleri, nitelikli ve uluslararası tecrübeye sahip işgücünün yetiştirilerek işgücü verimliliğinin yükseltilmesi ve özellikle kadın istihdamının artırılmasındaki rolleri ile sürdürülebilir büyümeye önemli katkı sağlamaktadırlar" dedi.