Bugüne kadar ya nakit, ya da kooperatifler aracılığıyla konut edinen tüketiciler bankaların konut kredi faizlerini yüzde 1.30’lara kadar çekmesiyle ‘kira öder gibi’ ev sahibi olma hayalleri kurmaya başladı. Hatta son dönemde birikimini kredi ile tamamlayarak ev sahibi olmak isteyen tüketici sayısı o kadar arttı ki neredeyse 10 kişiden 3 kişinin gündem maddesi konut kredileri oldu. Ancak bankalardan konut kredisi kullanan tüketicilerin gelir grubu ‘kira öder gibi’ ev sahibi olma hayalleri ile henüz örtüşmüyor. Çünkü son 1 yılda konut kredisi kullanan tüketicinin profiline bakıldığında hala üst gelir grubunun ön plana çıktığı görülüyor.
Orta Gelir İçin Faiz 1’e Düşmeli
100 bin YTL’lik (100 milyar lira) bir konutu, 84 ay vadede 1.35 faiz oranı ile alabilmek için 4 bin 500 YTL (4.5 milyar lira) gelire sahip olmanız gerekiyor. Tabi 100 bin YTL değerindeki konutun yüzde 25’i kadar da nakdin bulunması gerekiyor. Türkiye’de ise orta sınıf olarak adlandırılan kesimin geliri ise yaklaşık 700 YTL (700 milyon lira) ile 1.100 YTL (1.1 milyar lira) arasında bulunuyor. Yani orta gelirli tüketicinin konut kredisi kullanarak ev sahibi olabilmesi için faiz oranını yüzde 1’lerin altına düşmesi gerekiyor. Geçtiğimiz haftalarda Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin de bu konuya dikkat çekerek, “ülkemizdeki mevcut konut kredileri aylık ödeme tutarları ve faiz yükü itibariyle üst gelir gruplarına hitap ediyor” diyerek “konut sahibi olmayan orta gelir gruplarınca konut kredileri rağbet görmemektedir” dedi.
70- 80 Bin Tüketici Kredi Bekliyor
Şahin’in dediği gibi konut kredileri ancak üst gelir düzeyine sahip tüketiciler tarafından kullanılıyor. Bankalara yapılan kredi başvurularından çıkan yaklaşık sonuca göre hala 1-3 bin YTL (1-3 milyar lira) arasında gelire sahip ve birikimi ev almaya yetmeyen yaklaşık 70-80 bin kişinin konut kredisi kullanmak istediği belirtiliyor. Ancak şu andaki faiz oranlarıyla bu gelir grubuna ait tüketiciler çoğunlukla bankadan ekli boş dönüyor.
1 Milyar Gelire 17 Milyar Kredi
Buradan hareketle hangi gelir grubunun hangi vadede ve hangi geri ödeme ile ne kadar kredi kullanabileceğini hesapladık. Buna göre örneğin bin YTL (1 milyar lira) geliri bulunan bir tüketicinin 1.35 faiz oranı ile 84 ay (en çok tercih edilen) vadede alabileceği kredi tutarı 17 Bin 122 YTL (17 Milyar 122 milyon lira). Bu tüketicinin aylık geri ödemesi ise 350 YTL (350 milyon lira) olabiliyor. Yani geliri bin YTL olan tüketicinin 100 bin YTL’lik (100 milyar lira) ev için 82 bin 822 YTL (82 milyar 822 milyon lira) nakde ihtiyacı bulunuyor. 100 bin YTL’lik bir konutu kredi ile edinmek isteyen tüketicinin aynı vade ve faiz oranı ile konut edinebilmesi için 4 bin 500 YTL’lik gelire sahip olması ve 25 bin YTL de nakdinin bulunması gerekiyor. Banka ancak bu gelire sahip tüketiciye 84 ay vade ve 1.35 faiz oranı ile 77 bin YTL kredi tahsisi yapabiliyor.