Konut ve iş yeri gibi gayrimenkul kiralamalarında taraflar arasında imzalanan kira sözleşmeleri genellikle senelik oluyor. Bu sözleşmelerin feshedilmemesi durumunda, anlaşma her sene aynı şartlarda yenilenmiş oluyor. Ancak kira bedelinde zam yapılıyor.
Kira bedelinde yapılacak zammın sınırları Borçlar Kanunu kapsamında yer alıyor. Söz konusu kira hesaplamasına yeni düzenleme de geliyor. Peki, sözleşmesi Kasım'da yenilenen kiracıya hangi oranda zam yapılacak? Kira artışında yeni düzenleme ne zaman yürürlüğe girecek?
1- Kanunen kiracıya ne kadar zam yapılıyor?
Kanunen kiracıya en fazla dönemin üretici fiyat endeksi oranlarında zam yapılıyor. Söz konusu oranlar Türkiye İstatistik Kurumu tarafından 4 kalemde açıklanıyor. Bu verilerden ise Yargıtay kararı gereğince oniki aylık ortalamalar baz alınıyor.
2- Yeni düzenlemeye göre kiraya nasıl zam yapılacak?
Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji Bütçe Başkanlığınca hazırlanan Orta Vadeli Ekonomi Programı (2019-2021) ile kira zammı hesaplamasında kullanılan enflasyon oranı değişiyor. Buna göre kira artış oranına dair üst sınır tüketici fiyat endeksi (TÜFE) oranlarına göre belirlenecek.
3- Kasım'da kiracıya hangi uygulamaya göre zam yapılacak?
Orta Vadeli Ekonomi Programı'nın 2019 yılı itibari ile yürürlüğe girmesi sebebi ile Kasım'da mevcut uygulamaya göre zam yapılacak.
4- Kasım'da enflasyon ne kadar oldu?
Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2018 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 0,91, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 40,22, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 45,01 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 23,73 artış gösterdi.
TÜFE’de (2003=100) 2018 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 2,67, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 22,56, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 25,24 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 14,90 artış gerçekleşti.
5- Kirası 1000 lira olan kiracıya Kasım'da ne kadar zam gelecek?
Yukarıda da belirttiğimiz gibi mevcut uygulamaya devam edilmesi sebebi ile kiraya bu ay üretici fiyat endeksinin on iki aylık ortalamalarına göre zam yapılacak. Buna göre, yapılacak artış oranı yüzde 23,73 olup, mevcut kirası 1000 lira olan kiracıya Kasım'da 237,3 lira zam yapılacak.
Yeni uygulamaya geçilmiş olsaydı yüzde 14,90 oranı hesaplamada kullanılacak olup, kiraya 149 lira zam yapılacaktı. Böylece ayda 88 lira, yılda 1056 lira kiracının cebinde kalacaktı.