İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin TCDD ile ortaklaşa hayata geçirdiği 80 kilometrelik Aliağa-Menderes Hızlı Tren Hattı'nın Menderes Cumaovası ve Çiğli'de inşa edilen tren depolama tesisleri lokal sinyalizasyonunu da kapsayan 31 istasyonun haberleşme sistemi işi yılan hikayesine döndü. Başlanması durumunda 7 ayda bitirilmesi planlanan yatırım, itirazlar ve ihale iptalleri yüzünden bir türlü hayata geçirilemedi. 2008 Eylül'de Ankaralı bir firmanın teklif vermemesine rağmen yaptığı itirazla ihaleyi iptal ettirmesi sonucu başlayan olumsuzluklar, bugüne kadar aşılamadı.
19 aylık süreç
Kamu İhale Kurumu'nun (KİK) daha önce iki kez iptal ettiği haberleşme ve lokal sinyalizasyon sistemi ihalesi, bu sefer de üst üste yaşanan itirazlarla içinden çıkılmaz hale geldi. 19 aydır devam eden süreçte en son 1 Şubat'ta Rus Baumann firması, Büyükşehir'in sözleşme imzalamaya hazırlandığı Savronik firmasının yeterlilik belgesi olmadığı gerekçesiyle Kamu İhale Kurumu'na başvurdu. KİK, en geç 45 gün içinde bir karara varacak. KİK'in itirazı reddetmesi halinde yılan hikayesine dönen süreçte, mutlu sona ulaşılacak. KİK'in ihaleyi iptal etmesi veya dosyayı ihale komisyonuna tekrar göndermesi halinde ise yine süreç çıkmaza girecek. 2010 ortasında başlaması planlanan metro seferleri, sinyalizasyondan dolayı gecikmiş olacak.
İptal edildi
Menderes Cumaovası ve Çiğli'de inşa edilen tren depolama tesisleri lokal sinyalizasyonunu da kapsayan 31 istasyonun haberleşme sistemi işi için ilk ihale 1 Temmuz 2008'de yapıldı. İşin tamamlanması için de 7 aylık süre öngörüldü. Teklif zarfı almasına rağmen ihaleye girmeyen Uzunsöz Motorlu Araçlar firması, teklifl zarfları açıldıktan bir gün sonra yani 2 Temmuz 2008 tarihinde şartnameyle ilgili büyükşehir belediyesine itirazda bulundu. Bu arada ihaleyi Siemens firması kazandı. Firma, daha sonra konuyu Kamu İhale Kurumu'na taşıdı. KİK, Eylül 2008'de ihaleyi iptal etti.
Dosya geri döndü
İptalin ardından Büyükşehir Belediyesi 30 Aralık 2008'da ikinci ihaleyi gerçekleştirdi. İhale komisyonu, 8 milyon 55 bin euro ile en uygun teklifi veren DOYAP firmasında karar kılarken, bu sefer ilk ihaleyi kazanan Siemens firması karara itiraz etti. Siemens, KİK'e yaptığı itirazda DOYAP'ın ihale komisyonuna sunduğu 'iş bitirme belgesinin' benzer iş tanımına uymadığını iddia etti. Siemens'in itirazını haklı bulan KİK, ihale sonucunun yeniden değerlendirilmesi için dosyayı Büyükşehir Belediyesi'ne geri gönderdi.
Bunun üzerine komisyon ihaleyi Siemens'e verdi. Tam herşey yoluna girdi denirken bu sefer de DOYAP, KİK'in yolunu tuttu. Firma, önce KİK'in kendi iş bitirme belgesini geçersiz saydığı kararına, ardından da Siemens'in ihale dosyasında belirttiği iş bitirme belgesine itiraz etti. Üst üste gelen itirazlar, yine ihale iptalini getirdi.
Rus firmasına itiraz
İzmir Büyükşehir Belediyesi, iki kez iptal edilen iş için 9 Ekim 2009'da üçüncü kez ihaleye çıktı. İhalede Baumann-DOYAP Yapı Sanayi Enerji Mühendislik A.Ş iş ortaklığı 7 milyon 78 bin euro teklif verirken, Savronik Sistemler Taahhüt Ticaret A.Ş. de 7 milyon 246 bin euro teklif sundu. Aynı ihalede Alcatel Lucent Teletaş Telekominikasyon A.Ş ise 7 milyon 389 bin euro teklif verdi. Komisyon yaptığı değerlendirme sonucunda en düşük teklif veren Baumann-DOYAP ortak girişiminde karar kıldı. Komisyonun bu kararı da Savronik firması tarafından KİK'e taşındı. Firma, önce Büyükşehir Belediyesi'ne ardından da Kamu İhale Kurumu'na başvuruda bulunarak DOYAP'ın ortağı olarak ihaleye giren halka açık Rus firmasının ticari faaliyetlerinin ihale için istenen yeterlilik belgesindeki iş tanımına uymadığını iddia etti.
"Tercüme hatası yapıldı"
İzmir Büyükşehir Belediyesi yetkilileri ise Rus firmasının yeterlilik belgesinin İngilizce'den Türkçe'ye çevrilirken tercüme hatası yapıldığını öne sürdü. Yetkililer, yeterlilik belgesi Türkçe'ye çevrilirken 'yapı' kelimesinin 'bina' olarak tercüme edildiğini öne sürdü. Belediyenin itirazla ilgili açıklamalarını yeterli bulmayan Savronik, itirazını KİK'e taşıdı. KİK, 14 Aralık 2009'daki oturumunda firmanın yaptığı itirazı haklı bularak dosyayı tekrar değerlendirilmesi için ihale komisyonuna gönderdi. KİK gerekçeli kararında, ihaleyi alan DOYAP'ın ortağı Baumann tarafından sunulan Rusça düzenlenmiş iş deneyim belgesinde Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 31. maddesinin üçüncü fıkrasına uygun tasdik işlemi yapılmadığına dikkat çekti. İhale komisyonu yeniden değerlendirme yaparak ihaleyi bu kez en düşük ikinci teklifi veren Savronik Sistemler Taahhüt Ticaret A.Ş'ye verdi. Komisyonun aldığı yeni karar, ihaleye katılan firmalara geçtiğimiz günlerde tebliğ edildi. Ancak DOYAP'ın Rus ortağı Baumann, Kamu İhale Kurumu'na giderek Savronik firmasının yeterlilik belgesine itiraz etti. Son itiraz, sözleşme imzalamaya hazırlanan büyükşehir belediyesinde moral bozukluğu yarattı. Şimdi KİK'in 1 Şubat'ta yapılan itirazı karara bağlayacağı toplantı merakla bekleniyor.
Günde 550 bin kişi yararlanacak
İşletmesi, Büyükşehir Belediyesi ve TCDD tarafından yüzde 50'şer ortaklıkla kurulan İZBAN Şirketi tarafından gerçekleştirilecek 80 kilometrelik Aliağa-Menderes Hızlı Tren hattında günlük 550 bin yolcu taşınması öngörülüyor. Hat üzerinde 31 istasyon yer alırken hattın Karşıyaka'da 3, Buca Şirinyer'de de 1.7 kilometrelik bölümü yeraltından gidiyor. Buca'da bir Karşıyaka'da da 3 istasyon yeraltında bulunuyor. Bu güne kadar 3 kez süre uzatımı verilen projenin 2010 yılı içinde hizmete girmesi öngörülüyor.
1 Temmuz 2008'den bugüne nasıl gelindi?
* 1 Temmuz 2008'de Büyükşehir Belediyesi ilk ihaleyi gerçekleştirdi.
* 2 Temmuz 2008'da Uzunsöz Firması Büyükşehir'e ihale şartnamesi ile ilgili itirazda bulundu.
* 8 Ağustos 2008'da Uzunsöz, KİK'e itirazda bulundu.
* 22 Eylül 2008'de KİK ihaleyi iptal etti.
* 30 Aralık 2008'de Büyükşehir Belediyesi ikinci kez ihaleye çıktı. DOYAP Firması kazandı.
* 13 Nisan 2009'da Siemens ihale sonucuna itiraz etti.
* 8 Haziran 2009'da KİK dosyayı Büyükşehir Belediyesi'ne geri gönderdi.
* Büyükşehir Belediyesi de ihaleyi Siemens'e verdi.
* Haziran 2009'da DOYAP KİK'in kararına itiraz etti.
* Eylül 2009 KİK ikinci ihaleyi de iptal etti.
* 9 Ekim 2009'da üçüncü kez ihaleye çıkıldı, DOYAP-Baumann kazandı.
* 20 Kasım 2009'da Savronik KİK'e itiraz etti.
* 14 Aralık 2009'da KİK dosyayı büyükşehire gönderdi.
* Komisyon ihaleyi Savronik firmasına verdi.
* 1 Şubat 2010'da DOYAP'ın ortağı Baumann, KİK'e itirazda bulundu.