Tuzla tersaneler bölgesinde, 2000-2008 yılları arasında 61 ölümlü kaza meydana geldi. Kaza nedenleri arasında ilk sırayı yüksekten düşme alırken, bunu elektrik çarpması, üzerine malzeme düşmesi, patlama ve sıkışma izledi. Gemi İnşa Sanayindeki İş Güvenliği ve Çalışma Şartlarının Sorunlarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırma Komisyonu 'nun hazırladığı taslak rapora göre Tuzla'da bu yılın ilk 6 ayında ise 33 bin 480 çalışandan 13'ü yaşamını yitirdi.
Rapora göre, 2000 yılında 5 bin çalışandan 4'ü, 2001 yılında 5 bin 750
çalışandan 1'i, 2002 yılında 13 bin 545 çalışandan 5'i, 2003 yılında 14 bin 150
çalışandan 3'ü, 2004 yılında 14 bin 750 çalışandan 6'sı, 2005 yılında 24 bin 200
çalışandan 7'si, 2006 yılında 28 bin 500 çalışandan 10'u ve 2007 yılında 33 bin
480 çalışandan 12'si yaşamını yitirdi.
Türkiye çalışan sayısına
göre kaza oranı 10 binde 3 olurken, bu oran Malezya'da 10 binde 12, Çin,
Singapur ve Tayvan'da 10 binde 10, Japonya'da 10 binde 3, Amerika'da 10 binde 2,
İsveç ve İngiltere'de ise 10 binde 1 olarak gerçekleşti.
Kaza
nedenleri arasında ilk sırayı 20 kişiyle yüksekten düşme alırken, bunu 10'ar
kişiyle elektrik çarpması ve üzerine malzeme düşmesi,7'şer kişiyle de patlama,
sıkışma ve diğer nedenler izliyor.
Kazaya neden olan
riskler
Taslak rapora göre, yeni gemi inşası ve gemi bakım ve
onarım çalışmalarının yapıldığı Tuzla tersaneler bölgesinde, iş sağlığı ve
güvenliği yönünden kazaya neden olabilecek çok sayıda tehlike kaynağı ve riskler
bulunuyor. Bu tehlike kaynağı ve riskler ise şöyle sıralanıyor:
-
Yetersiz çalışma alanı, (düzensiz iş yeri, hareket zorluğu, kaldırılan ve
taşınan malzeme altında çalışma ve benzeri)
- Açık alanlarda
çalışma, (olumsuz termal konfor şartları; soğuk, sıcak, rüzgar, yağış ve
benzeri)
- Kapalı dar alanlarda çalışma, (zararlı maddelere yoğun
şekilde maruz kalma, boya, gaz, kaynak kullanımı halinde yangın ve patlama riski
ve benzeri)
- Yüksekte çalışma (düşme, malzeme düşmesi ve
benzeri)
- Yoğun ve uzun süreli çalışma, (uygun olmayan çalışma
yöntemi, yorgunluk, stres, motivasyon eksikliği)
- Kimyasallarla
çalışma, oksijen, SPG, asetilen, çözücüler, boya, karbondioksit, karbonmonoksit,
hidrojen sülfür kullanımı (Yangın, parlama, patlama)
- Yoğun olarak
elektrikli iş ekipmanı kullanımı (düzensiz ve güvensiz enerji
kabloları)
- Çok sayıda alt işveren (organizasyon, kontrol ve
denetim eksikliği)
- Çalışanların sık değişmesi (eğitimsiz ve
yeteneksiz işçi, kontrol zorluğu, kalifiye olmayan iş yerini ve risklerini
tanımayan elaman)
- Ağır parçalarla çalışma (malzeme
düşmesi/çarpması, sıkışma)
- Yoğun kaynak
işleri (zararlı maddelere maruz kalma, gaz/duman/zararlı ışın, yangın).
Teftiş sonuçlarında
rastlanan eksiklikler
Taslak raporda ayrıca, Tuzla tersaneler
bölgesinde yapılan teftişlere de yer veriliyor. Tuzla tersanelerinde son
yıllarda yapılan teftişlerde, iş sağlığı ve güvenliği yönünden en çok tespit
edilen eksikliklerin başında risk değerlendirmesi yapılmaması, iş yerlerinde
yeterli eğitim yapılmaması ve yıllık eğitim programı hazırlanarak uygulanmaması
geliyor.
Bunları meslek hastalığına yol açabilecek olan işlerde
çalışan işçilerin sağlık kontrolünün yapılmaması, iş yerlerinde yangın ekibi
kurulmaması ve yangın tahliye tatbikatının yapılmaması, yüksekte çalışmalar ve
düşmelere karşı gerekli önlemlerin alınmaması, kaldırma araçlarının periyodik
kontrollerinin yaptırılmaması, elektrik tesisatının ve topraklama tesisatının
kontrolünün yaptırılmaması, seyyar elektrik kabloların dış etkenlere karşı
korunmaması, elektrik panolarının zeminlerinin yalıtkan malzemeyle kaplanmaması,
kompresörlerin periyodik kontrollerinin yaptırılmaması
izliyor.
Kişisel koruyucu
donanımlarının kullanılmaması da tespit edilen eksiklikler arasında yer alıyor.
Patlayıcı ortam oluşabilecek alanların sınıflandırılmaması, patlayıcı ortamlarla
ilgili risk değerlendirilmesi yapılmaması, patlamadan korunma dokümanı
hazırlanmaması, gaz tüplerinin taşınması ve depolanmasında güvenlik
tedbirlerinin alınmaması ise tespit edilen diğer eksiklikler arasında
bulunuyor.