Mogan Gölü kenarında güneşlenildiği, yüzüldüğü, Atatürk Bulvarı'nın yayaların olduğu, Gençlik Parkı'nın tüm cazibesiyle başkentlileri ağırladığı günlerin Ankarası'nın fotoğrafları, Ankara firmalarının reklamları ve Ankaralı İşadamı Vehbi Koç 'un müteahhitliğe başladığı yıllar, başkentin ilk yapıları... Tüm bunlar, Vehbi Koç ve Ankara Araştırmaları Merkezi (VEKAM) tarafından hazırlanan kitaplarda, hafızalarda yer edinecek fotoğraflarla aktarılıyor.
Ankara hakkında üç kitap... Kitaplar, eline alanları, başkent tarihinde bambaşka yolculuklara çıkarıyor... VEKAM tarafından basılan kitapların her birinde bambaşka kareler, bambaşka öyküler var. "80 Kare Ankara", 1920'lerden başlamak üzere adı gibi "kare kare" anlatıyor başkenti. Cumhuriyetin 80. yılı nedeniyle VEKAM tarafından gerçekleştirilen "80 Yılda Devr-i Türkiye Projesi" kapsamında 2003 yılında açılan "Ankara, 80 Yıldan Yansımalar" sergisinde yer alan fotoğrafların derlenmesiyle oluşturulan kitap, 103 sayfa.
Eserde, önce 1920'lerin Ankarası anlatılıyor. Başkentin Kurtuluş Savaşı yıllarından 1930'lara ilerleyişini özetledikten sonra; "Gar Oteli, Ankara Garı, Etnografya Müzesi, Gazi Numune Çiftliği'nde harman, Kızılay, Hacıbayram ve Augustus Tapınağı yöresi, Ulus Meydanı'nda havuz başı, Taş Han, Anafartalar Caddesi, Kızılay havuz başında konser, Ulus Meydanı Zafer Abidesi'nin açılışı, Ziraat Bankası Genel Merkezi, 1. Meclis, 2. Meclis, Kocatepe sırtlarından kale ve eski Ankara, Ankara Palas, Cebeci Ankara Devlet Konservatuvarı, Beşevler Gazi Muallim Mektebi, İstiklal Caddesi'nde evkaf evleri ve evkaf apartmanı, Ulus Belvü Palas, Samanpazarı Çocuk Esirgeme Kurumu apartmanları, güneyden eski Ankara ve kale" fotoğraflarıyla siyah beyaz bir yolculuğa çıkarıyor okurları.
Sonrasında 1930'lar anlatılıyor ve Ulus'tan, İstiklal ve Necati Bey caddelerindeki bankaları, yeni yapıları gösteren bir fotoğrafla tekrar kare kare başkent tarihi gözler önüne serilmeye başlanıyor. İstasyon Caddesi'nde yenilenen Divan-ı Muhasebat yani bugünkü adıyla Sayıştay binasının ardından, pırıl pırıl Necati Bey Caddesi, Hamamönü ve Cebeci civarı, bugün bile görenleri özendirecek bir kompozisyon sunan Atatürk Orman Çiftliği'ndeki Marmara Köşkü ve havuzu, Merkez Bankası, Ankara Sergi Evi, Karaoğlan Caddesi, Yenişehir, İstasyon ve Hipodrom arasındaki atış poligonu, Vekaletler Mahallesi, Çubuk Barajı fotoğraflarıyla devam ediyor sayfalar.
Ardından, 1940'lara geçiliyor ve "Gar Gazinosu, Güvenpark, Karadeniz Havuzu, Devlet Resim ve Heykel Müzesi" sıralanıyor ard arda. Ankara'da 1950'lere gelindiğinde yaşanan değişim anlatıldıktan sonra, okurlar bu kez; "Kızılay'da bir kış gününün, 1935'in Bahçelievleri'nin, Gençlik Parkı'nın kuşbakışı halinin, Atatürk Bulvarı'ndaki Büyük Sinema'nın önünün, Anıtkabir'in, Atatürk Bulvarı'nın genişletme çalışmalarının, Zafer Anıtı'nın, Sergi Evi'nin 1946 yılında Opera'ya dönüştürülmüş halinin, Atatürk Bulvarı'nda alışveriş yapan insanların, Gölbaşı'ndaki Mogan plajının ve güneşlenen, yüzen Ankaralıların" fotoğraflarıyla baş başa bırakılıyor.
Kaderine terk edilen bağ evleri
KİTAP, 1960'ların Ankarası hakkında bilgi vererek; "Atatürk Bulvarı'ndaki vitrinlerden gece görünümü, bugünkü Türkiye Büyük Millet Meclisi, Cumhurbaşkanlığı Köşkü, Ulus İşhanı'nın ve meydanın gece görünüşü, İncesu Deresi'nin henüz kapatılmadığı zamanlardan Sıhhiye Meydanı, Çankaya'dan başkent manzarası" karelerini sıralıyor.
Ankara'nın artık iyice büyüdüğü ve çehresinin değiştiği 1970'lere gelindiğinde ise "Ankara Kalesi ve Ulus, genişleyen Kızılay Meydanı, büyüyen kentle birlikte yıkılan ya da kendi haline terk edilen başkente özgü bağ evleri, Büyük Ankara Oteli fotoğrafları" arka arkaya yer buluyor kitapta. Planlı Ankara'nın izlerinin giderek silindiği
1980'ler hakkında verilen ön bilgiden sonra ise "Kızılay Meydanı'nda metro çukuru, Sıhhiye Abdi İpekçi Parkı, Tandoğan Meydanı'nın kavşak oluşu, Sakarya Caddesi yaya bölgesi" nde fotoğraflarla bir gezintiye çıkılıyor ve
1990'lara geliniyor. Burada, "Ankara için yazılacak ve yapılacak daha çok şey vardır" notunu düştükten sonra, şu fotoğraflarla noktalanıyor kitap: "Vekaletler Mahallesi ve Güvenpark, Atatürk Bulvarı, Ankara Kalesi ve çevresi, Botanik Parkı, Portakal Çiçeği Vadisi ve Cinnah Caddesi, Sheraton ve Hilton otelleri, Dikmen Vadisi, Armada, değişen ve eskisinden eser kalmayan Ankara silueti..."
Gülümseten reklamlar
VEKAM'ın yayınladığı bir diğer kitap ise "Eski Dostlar Aramızda: Reklamlarda Ankara 1935 - 1967." Lokantalardan bankalara, emlakçılardan otellere, mobilyacılardan kuaförlere, pastanelerden kuyumculara kadar 23 farklı iş kolunda Ankara'daki firmaların ilanları, reklamları derleniyor. Kitap, onlarca küpüre yer verirken, sayfaları çevirdikçe "Nereden nereye..." dedirtiyor.
"Koçzade Ahmet Vehbi Bey ve Bir İnşaatın Öyküsü: Ankara Hukuk Mektebi" ise 3. kitap. Ali Cengizkan'ın yazdığı 62 sayfalık eserde, bol sayıda görsel yer alıyor. Kitap, Cumhuriyetin ilk yıllarında Ankara'daki inşaat sektörü, başkentin varlıklı kesimlerinden Koçzade Ailesi'nin oğlu Ahmet Vehbi'nin müteahhitliğe başlaması ve Ankara Hukuk Mektebi'nin inşasını anlatıyor. VEKAM Müdürü Zeynep Önen 'in yayına hazırladığı her üç kitap da kaliteli baskısıyla ve Ankara için bir kaynakça olma özelliğiyle dikkat çekiyor.