AB ile entegrasyon süreci gündelik hayatımızda da birçok şeyi değiştirecek. Çöp toplamadan, gıda denetimi, tüketici hakları gibi birçok sorun uyum yasalarıyla yeniden düzenleniyor. Ticari taksi şoförlüğü gibi birçok meslek için de yeni düzenleniyor.
Bu değişikliklerden biri de çöp toplanmasıyla ilgili. Artık evsel atıklar Ambalaj Atıkları Yönetmeliği’ne göre toplanacak. Kapınız aniden çalar ve bir belediye görevlisi elindeki poşeti uzatarak çöplerinizi yanlış topladığınızı söyleyip, size ceza kesmek isterse şaşırmayın... Belediye görevlisinin dayanağı, Avrupa Birliği uyum yasaları çerçevesinde çıkarılan Ambalaj Atıkları Yönetmeliği...
AB’ye uyum yasaları çerçevesinde çıkan Ambalaj Atıkları Yönetmeliği’ne göre, artık organik maddelerle cam, metal, plastik, kağıt gibi geri dönüşüm malzemelerini ayrı ayrı toplamak gerekiyor.
Tüketiciler için işlemin ilk safhası evlerde başlayacak. Her tür çöp için farklı renklerde torbalar kullanılacak. Örneğin sarı torbaya sadece geri dönüşümü yapılabilecek teneke kutular ve metaller konulacak. Bu torbalar sokaktaki konteynerlerden belediye görevlilerince belirli periyodlarla toplanacak, çöp işleme merkezlerine gönderilecek.
Söz konusu yönetmelikle çöp üreten evler, işyerleri, ambalaj atıklarının oluşmasına neden olan üretici firmalar, bunları satan marketler ve ambalaj üreten firmalara kadar geniş bir kitlenin yükümlülükleri var.
Vatandaş önce eğitilecek; broşürler, kitapçıklar dağıtılıp ambalaj atığının faydaları, avantajları anlatılacak. Çöplerini ayrıştırmayanlar önce uyarılacak, ardından ilgili birimler ceza kesebilecek. Ancak, cezalar yalnızca yöneticilere kesilebilir.
2006’da yürürlüğe girecek
Uygulamanın 2006 yılından itibaren yürürlüğe konması planlanıyor. 5 yıl içinde sistemin yerleşmesi bekleniyor. Henüz konuyla ilgili cezalandırmanın ne şekilde yapılacağı kesinleşmedi. Ancak tüketicilere kesilecek cezaların 250 YTL civarında olacağı belirtiliyor.
Yeni Çevre Yasası Çevre Komisyon’undan geçti. Yasanın 2006’nın ilk günlerinde Genel Kurul’dan geçmesi bekleniyor..
Hedef, kısa vadede ambalaj atıklarının % 25’inin geri dönüşümü. Türkiye’de bugünkü oransa yüzde 15’e yaklaşıyor. Almanya’da bu oran yüzde 55 Fransa’da ise yüzde 45 civarında.
Türkiye’nin ambalaj atıkları konusunda AB normlarını yakalamasının bedelinin en az 1 milyar Euro olması bekleniyor. İstanbul için yapılacak yatırımın 30 milyon Euro’yu aşacağı belirtiliyor.
Ancak bunun uzun vadede geri dönüşü de var. Uzmanlar uygulamayla yeni iş alanlarının oluşturulacağını söylüyor.
Ambalaj atıklarının geri kazanımının ülke ekonomisine getirisi gelişmiş ülkelerde 2 milyar euro civarında. Türkiye’de ise rakamın bu yıl 250 milyon euro olması planlanıyor. Ambalaj atıkları kullanımı, refah düzeyiyle doğru orantılı. Örneğin İstanbul Etiler’de çöplerdeki ambalaj atığı oranı yüzde 40, Dudullu’da ise % 5...