Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın hazırladığı Afet, Acil Durum ve Sivil Savunma Hizmetleri Kanunu Tasarısı taslağı son aşamaya geldi. Önümüzdeki günlerde Bakanlar Kurulu’na sunulması beklenen taslağa göre, afet anında, askerler ve hâkimler hariç 18-65 yaş arası her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı devletin emri altına girecek. Taslakta, daha önce Afet ve Acil Durum Yüksek Kurulu’nda bulunmayan Genelkurmay Başkanı ve Genelkurmay İkinci Başkanı da Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) talebiyle kurul üyeliğine alındı. Afet, acil durum ve sivil savunmaya ilişkin planların hazırlanması, koruyucu ve önleyici tedbirlerin alınmasını amaçlayan taslağın başlıca maddeleri şöyle:
Asker, hâkim hariç herkes valiye bağlı
Asker ve hâkim sınıfından olanlar hariç, 18– 65 yaş arasındaki bütün vatandaşlar, afet ve acil durum sebebiyle vali ve kaymakamlarca kendilerine verilen görevleri yerine getirmekle yükümlüdürler. Bu yükümlüler, yükümlülükleri süresince iş yerlerinden izinli sayılırlar ve her türlü sosyal hakları korunur.
Mal, mülk, hizmet seferber edilecek
Her türlü resmî ve özel kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişiler, kendilerinden istenecek veya yükümlülük konulacak her türlü taşıt araçlarını, makine, alet ve edevatı, arazi, arsa, bina, tesis, yiyecek, ilaç ve tıbbî malzeme ile halkın ihtiyacı olan her türlü maddeleri rayiç bedel üzerinden sonradan ödenmek şartı ile vermekle yükümlüdürler.
Hastaneler kabul etmek zorunda
Acil yardımın uygulandığı süre içinde afet sebebiyle veya afet hizmetinde çalışmaları nedeni ile yaralanan, sakatlanan ve hastalananların sevk edildikleri, gönderildikleri veya başvurdukları bütün hastane ve tedavi yerleri, bunları kabul ve tedavi etmeye mecburdurlar.
Mevcut yasada erkekler ‘görevliydi’
Mevcut afet yasasında, 18-65 yaş arası erkeklerin devletin emri altına girmesi öngörülüyor. Taslakla erkekler kelimesi yerine bütün vatandaşlar denilerek herkesi kapsaması sağlanıyor. Diğer uygulamalarda da kapsamlar ve görevler genişletildi.
Basının görevi ücretsiz haberleşme
Başkanlığın isteği üzerine bütün resmî ve özel radyo ve televizyon istasyonları, vali ve kaymakamların isteği üzerine de yerel radyo, televizyon istasyonları ve gazeteler, afet haberleşmelerini ve duyurularını ücretsiz yayımlarlar.
Her kurum kendi ekibini kurmalı
Kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlar, yangınla mücadele için mevcut personelden ekiplerini kurmak, yangın önleme ve söndürme planlarını hazırlamak, kuruluşa göre gerekli araç, gereç ve malzemeyi hazır bulundurmak zorundadır.
Askere sözlü emir yeter
Afet ve acil durumun meydana geldiği veya muhtemel olduğu yerde veya civarında bulunan TSK’ya ait birlik komutanları, seferberlik ve savaş hali dışında acil yardım süresince kendilerinden valilerce istenilecek yardımları üstlerinden emir beklemeksizin ve gecikmeksizin yerine getirirler. Acil hallerde sözlü olarak yapılacak talepler, sonradan usulüne göre yazılı şekle dönüştürülür.