İşte size bir dışarıdan tedarik örneği. Şu anda
Şanghay'daki geniş bir imalat tesisinde yüzlerce Çinli işçi,
San Francisco-Oakland Körfez Köprüsü üzerindeki çalışmalarını
bitiriyor. Bu ay 24 dev çelik parçanın son 4 tanesi devasa bir gemiye yüklenerek
10 bin 500 kilometre ötedeki California Oakland'a gönderilecek. Orada Körfez
Köprüsü'nün doğu kanadına yerleştirilmek üzere birleştirilecekler. Bu proje
dünyanın inşaat mühendisi olmayı amaçlayan Çin'in, küresel ekonominin tedarik
zincirinde ucuz oyuncaklardan ticari jet uçaklarına doğru yaptığı kesintisiz
sınıf atlama hamlesinin bir parçası. California'daki montajı ve yol yüzeyinin
betonlanmasını Amerikalılar yapacak. Ancak köprü döşeme inşaatı ve kullanılan
malzeme Çin malı. California Ulaşım Dairesi'nden program
yöneticisi Tony Anziano birkaç hafta önce, "Bize son derece
etkileyici bir köprü yaptılar" dedi.
Çin şirketleri Pekin'deki büyük havalimanı terminali ve
devasa Üç Boğaz Hidroelektrik Barajı gibi projelerle
kazandıkları itibar sayesinde, Kongo'da bakır madeni inşaatı,
Brezilya'da hızlı tren hatları ve Suudi
Arabistan'da apartman blokları ihalelerini kazandı.
California eyalet yönetimini düşük kaliteli Çin çeliğine razı olduğu ve iyi
işleri yurtdışına kaptırdığı için suçlayan Amerikan çelik işçileri sendikaları,
Körfez Köprüsü sözleşmesini eleştiriyor. ABD ile başka ülkelerdeki sektör
örgütleri, emniyet ve kalite konusunda tartışmalar başlattı. Gerçekten de, Çin
kimyasal maddelerle kirlenmiş sütten çok kötü inşa edilmiş okullara kadar
birtakım kalite kontrol sorunları yaşıyor. Ancak Çinlilere çeşitli ihaleler
veren yöneticiler ve yetkililer, yaptıkları denetimlerin kendilerini
projelerdeki mühendislik düzeyinin sağlamlığı konusunda ikna ettiğini söylüyor.
Yetkililer özel şirketlerin Çin hükümetinin altyapı firmalarına verdiği tam mali
destek, çalışmaların muazzam boyutu ve fiyat teklifleriyle baş etmesinin zor
olduğunu belirtiyor.
2013'te trafiğe açılması beklenen yeni Körfez Köprüsü,
1989'daki Körfez Bölgesi depreminden sonra eski haline dönemeyen yapının yerini
alacak. Köprü 7,2 milyar dolarlık maliyetiyle bugüne kadar inşa edilmiş en
pahalı yapılardan birisi olacak. Ancak Californialı yetkililer bu kadar çok işi
Çin'de yaptırarak en az 400 milyon dolar tasarruf edeceklerini hesaplıyor.
California Ulaşım Dairesi, köprünün batı kanadını yenilemeye ve
3,5 kilometrelik doğu kanadını ise tamamen değiştirmeye karar vermişti.
Yetkililer doğu kanadında karmaşık tasarıma sahip bir asma köprü yapmayı
kararlaştırdı. Bu kanatta, tabandaki kayaya oturtulan ve köprü boyunca uzanan
muazzam bir tek parça çelik kablo ile desteklenen, 160 metrelik bir kule olacak.
Ulaşım Dairesi sözcüsü Bart Ney, "Sağlam, güvenli ve aynı
zamanda görsel olarak etkileyici bir şey istedik" diyor.
American Bridge ve Fluor Enterprises adlı
iki ABD şirketinin kurduğu ortak girişim, projenin ana ihalesini 2006'nın
başlarında kazandı. Verdikleri teklifte, tasarruf amacıyla yurtdışından mamul
çelik alınacağı belirtilmişti. Dünyanın en büyük çelik üreticisi Çin, özellikle
son on yılda köprü inşaatında kurduğu hâkimiyet nedeniyle favori durumundaydı.
Liman vinci üreten ancak köprü inşaatı deneyimi olmayan devlet şirketi
Zhenhua Ağır Sanayi şirketinin seçilmesi, sürpriz oldu.
Ancak Californialı yetkililerle American Bridge yöneticilerinin söylediğine
göre, Zhenhua'nın avantajları arasında devasa çelik üretim tesisleri, düşük
maliyetli geniş iş gücü ve güçlü mali yapısı var. Zhenhua proje kapsamında 3 bin
işçi çalıştırdı; çelik kesiciler, perdahçılar ve mühendisler. Tipik bir Zhenhua
işçisi olan 55 yaşındaki çelik perdahçısı Pan Zhongwang, işe
sabah 7'de gelip gece 11'de ayrılıyor. Şirkete ait bir yatakhanede kalan ve
günde yaklaşık 12 dolar kazanan Zhongwang, "Eskiden günde 9 dolar alırken şimdi
12 dolar alıyorum. Her şey gittikçe pahalanıyor. Maaşlarımızı artırmaları
gerekiyor" diyor.