Alışveriş merkezleriyle (AVM) ilgili sektörde en çok tartışılan konu yabancı markaların kayırılması, yerlilerin AVM’lerde daha verimsiz noktalarda yer almaları ve daha yüksek kiralar ödemek zorunda bırakılmaları. Yeni AVM yatırımları hızla devam ederken perakendeciler, sektördeki plansızlıktan dert yanıp, daha fazla AVM yatırımı yapılmamasını bile talep ediyor. Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği’nin (AMPD) araştırması, ortalama bir AVM’deki mağazaların yüzde 65’inin yerli, yüzde 35’inin yabancı olduğunu ortaya koydu. AMPD Başkanı Nuşin Oral, "Yerliler ağırlıkta. Düşünüldüğü gibi ağırlık yabancı markalarda değil" dedi. Oral, 2006 verilerine göre, Türkiye’deki AVM’lerde mağazası bulunan toplam 360 markadan 182’sinin (yüzde 67) yerli, 88’inin (yüzde 33) yabancı olduğunu söyledi.
Fahiş Kira Artışı
Tescilli Markalar Derneği (TMD) Başkanı Selçuk Güzenge ise, AVM ile markalar arasında yaşanan sıkıntıları şöyle aktardı: "Armada ve Tepe Nautilus, yüzde 90’a varan kira artış talebi yüzünden 5-6 markayla mahkemelik oldu. TMD bir komisyon kurdu ve çalışmalara başladı. İşe en çok şikáyetin geldiği birkaç AVM’den başlandı. Komisyon gerekli hukuki çalışmaların başlatılması için uğraşıyor. TMD, 2008’de açılacak yeni AVM’ler hakkında tüm üyeleriyle ortak hareket etme kararı aldı. AVM’lerdeki fahiş kira artırımları, kiralama ve lokasyon konusundaki problemler karşısında muhatap bulma sıkıntısını aşacağımıza inanıyoruz. Çadır konusunda da 2008’den sonra müsamaha yok. AVM’lerin taahhüt edilen zamanlarda açılmaması da bizi mağdur ediyor. 2008’den sonra sezon sonlarında AVM’lerin açılmaması için ortak hareket edeceğiz."
AVM’lere Dava Açılabilir
Avukat Vehbi Kahveci, AVM’lerdeki kiracıların genel gider için ödedikleri paraların nasıl kullanıldığını öğrenmek üzere bir araya geldiğini, biri Anadolu diğeri Avrupa yakasında iki AVM’ye ödenen paraların nasıl kullanıldığını sorarak işe başlayacaklarını söyledi. Hiç bir AVM’de bu giderleri denetleme imkanı olmadığını vurgulayan Kahveci, "TMD adına bu talep iletildi. AVM’ler kabul etmez ise dava açacağız. Kiracılar kat mülkiyetinden kaynaklanan giderleri de genel giderler altında yönetimlere ödüyor. Elektrik ve temizlik gibi bazı giderleri zaten kendileri ödüyor. Ortak alanların giderleri de çok yüksek. Tamirat ve tadilatla ilgili giderler mal sahibinin olmalı, kullanım giderleri kiracıya fatura edilmeli. Ortak alanların kiraya verilmesi de başka bir problem. Reklam harcamaları kiracıya yansıtılıyor. Güvenlik ve temizlik hizmetlerinde ihaleler ticari kaygılar gözetilerek mi yapılıyor bilmiyoruz. Otoparkları kiraya veriyorlar. Bazıları bunu ortak gelir kabul ediyor, bazıları etmiyor. Önce ortak gider-gelir nedir bunun netleşmesi gerekir."