''Arap Baharı'' yurtdışı müteahhitlere kışı yaşatıyor. Kuzey Afrika ve Ortadoğu'da yaşanan iç karışıklıklar, Türk müteahhitlerinin yurtdışında üstlendikleri işleri olumsuz etkiliyor. Türkiye Müteahhitler Birliği'nin (TMB) yaptığı ''İnşaat Sektör Analizi''ne göre, özellikle Libya'da iç savaşa dönüşen karışıklık, bu ülkede bulunan mevcut 18,4 milyar dolarlık projeyi tehdit ediyor.
Libya'da şu an müteahhitlerin tahsil edilemeyen hak ediş alacağı 1,6 milyar dolara ulaşırken, Libya bankalarında kalan nakit tutarları da yaklaşık 100 milyon dolar.
Türk müteahhitlerinin bu ülkede kalan makine ve ekipmanlarının değeri de yaklaşık 1 milyar doları buluyor.
En ağır biçimde hissedildiği ülke Libya
Türk müteahhitlerinin 1972-2010 arasındaki dönemde 90 ülkede 6 bine yakın, 190 milyar dolarlık proje üstlendiği hatırlatılan analizde, ''Arap baharı'' diye adlandırılan Kuzey Afrika ve Ortadoğu'daki gelişmelerin sektörü derinden etkilediği kaydedildi.
2011 yılı başında Tunus'ta başlayan daha sonra Kuzey Afrika ülkeleri ile Ortadoğu'ya yayılan ve Libya'da ise iç savaşa dönüşen yönetim karşıtı halk ayaklanmalarına işaret edilen analizde, bu nedenle, Türk yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinin olumsuz yönde en ağır biçimde hissedildiği ülkenin Libya olduğuna dikkat çekildi.
Libya'da bugüne kadar Türk müteahhitlerinin üstlenmiş oldukları işlerdeki oransal payın yüzde 14,1 olduğu, bu sürede 27 milyar dolar tutarında 529 projenin üstlenildiği ifade edildi.
Çözüm önerileri
Libya'nın Türk inşaat sektörü için taşıdığı önemin, yaşanan krizin kısa vadede bertaraf edilebilir olmamasının, uzun vadede ise rekabet ortamının köklü değişikliklere sahne olacağının bilinmesinin bir yandan, ''alternatif pazar geliştirme stratejilerini'' zorunlu kıldığı, diğer yandan da ''politik risk sigortası'' ihtiyacının da süratle giderilmesi zorunluluğunu gündeme getirdiği ifade edildi.
Her iki konuda da TMB ile Türk Eximbank'ının yakın bir işbirliği içinde çalışmalarının gerektiğine işaret edilen analizde, ''Alternatif pazarlara yönelişte Afrika'nın iç kesimleri öncelikli bölge olarak görülmekte, bu pazarlara etkili ve hızlı biçimde nüfuz edilebilmesi için Türk Eximbank tarafından geçmişte uygulanmış, çok başarılı sonuçlar vermiş olan ülke kredilerinin başlatılmasında büyük yarar görülmektedir'' denildi.
Libya'daki faaliyetler
Türk müteahhitlerinin Libya'da iç karışıklığın başladığı tarih itibariyle mevcut faaliyetleri şöyle:
''-Faaliyet halindeki Türk müteahhitlik firması sayısı: 139
-Devam eden proje sayısı: 370
-Devam eden projelerin toplam bedeli: 18,4 milyar dolar
-Tahsil edilemeyen hakediş alacağı: 1,6 milyar dolar
-Firmaların Libya'da kalan makine/ekipmanlarının değeri: 919,5 milyon dolar
-Firmaların Libya bankalarındaki paralarının toplam tutarı: 97,8 milyon dolar
-Kesin teminat tutarı: 323 milyon dolar
-Avans teminat tutarı: 1,3 milyar dolar.''