Bakan'a 'Kaypak' Yanıtı: Derdimiz Çevre ve Tarih!



Hasankeyf’e çevrecilerin karşı çıktığı Ilısu Barajı’nın yapılması için kredi sağlayacak olan ancak daha sonra projeden çekilince Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu’nun ‘kaypak’ suçlamasına maruz kalan kuruluşlar kendilerini savundu. ‘Türkiye öngörülen şartları yerine getirmediği için’ kredi vermekten vazgeçtiklerini belirten Alman Euler Hermes Kreditversicherung ve Avusturyalı Oesterreichische Kontrollbank’tan temel kaygılarının tarihsel mirası ve çevreyi korumak olduğunu kaydetti.

Yapıldığı takdirde birçok medeniyete ev sahipliği yapan tarihi kent Hasankeyf’i sular altında bırakacak olan Ilısu Barajı’nın bitirilebilmesi için yaklaşık 1.2 milyar avro gerekiyor. Paranın büyük kısmı iç kaynaklardan temin edilirken, 250-300 milyon avroluk kısmı da dış kaynaklardan sağlanacaktı. Barajı yapacak olan Devlet Su İşleri (DSİ) dünyanın önde gelen kredi kuruluşlarından Alman Euler Hermes Kreditversicherung, Avusturyalı Oesterreichische Kontrollbank (OeKB) ve İsviçreli Exportrisikoversicherung ile anlaştı. Ancak üç kuruluş Temmuz 2009’da kredi vermeyeceklerini açıkladı. Buna kızan Çevre Bakanı Eroğlu da Aralık 2009’da bu kuruluşları ‘kaypak’lıkla suçlayarak şunları dedi: “Eroğlu, “Üç tane kredi verecek devlet, kaypaklık yaptı. Daha ağır kelime kullanmak isterim ama, nezaketim el vermiyor. Sözlerinde durmadılar. Bizi oyaladılar...”

Eroğlu, yeni kredi kuruluşlarıyla anlaştıklarını ancak onların isimlerini açıklamayacaklarını söyledi. Eroğlu’nun ‘kaypak’ dediği üç kuruluştan ikisi Radikal’e kredi vermekten neden vazgeçtiklerini anlatı.

Alman Euler Hermes Kreditversicherung yetkililerinin açıklaması şöyle: “Üç kredi kuruluşunun, sözleşmelerin iptali kararını alması süren çevresel sorunların, sözleşmede şart koşulan süre içerisinde çözülememesinin sonucudur. Proje sahibinin (DSİ) barajın inşasından önce çevre, kültürel miras ve yeniden iskân konularındaki tüm gerekli meseleleri ele almak üzere süreyi uzatmayı açıkça istememesi sonucunda, projenin tarafları açısından, sözleşmedeki taahhütümüzü iptal etmek dışında seçenek kalmamıştı.”

Avusturyalı Oesterreichische Kontrollbank ise bu konuda Dünya Bankası ve Dünya Barajlar Komisyonu’nun 150 kriter belirlediğini hatırlattıktan sonra şu bilgiyi verdi: “Bazı önemli ilerlemeler olmasına rağmen, kredi şartı olarak belirlenen çevresel, kültürel miras ve yeniden yerleşimle ilgili koşullar belirlenen sürede bitirileyemeyecektir.”