Gürcistan, maden suyu yataklarının yer aldığı Bojormi'den geçen petrol boru hattı inşaatını, çevre koşullarına uyulmadığı iddiasıyla engelledi. Pazarlıklar sonucunda boru hattının inşaatı 3 Ağustos'ta yeniden başladı.
Son günlerde Rusya ile sorunlar yaşayan Gürcistan'ın yeni yönetiminin Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Petrol Boru Hattı inşaatını 15 gün süreyle durdurduğu, bu ülke ile Türkiye, Azerbaycan ve ABD arasında sıkıntı yaşandığı ortaya çıktı. ABD ve Türkiye'nin baskısıyla 3 Ağustos'ta inşaatı yeniden başlatan Gürcü yönetimi, bir dönem Sovyetler Birliği'nin soda ihtiyacını karşılayan Bojormi konusunda BTC konsorsiyumunun vaatlerini yerine getirmediğini ileri sürüyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın yarın başlayacak ziyaretinde, sorunun tekrarlanmaması için Gürcistan'ı uyarması bekleniyor.
İsviçre'nin Evian'ı gibi
BTC boru hattının bir bölümü Gürcistan'ın Bojormi bölgesinden geçiyor. Deniz seviyesinden 950 metre yüksekteki bölgede yüzlerce çeşit maden suyu üretiliyor. Günde 120 milyon litre maden suyu üretilen ve bir dönem Sovyetler Birliği'nin gazlı su ihtiyacını karşılayan Bojormi, İsviçre'nin Evian bölgesiyle bir tutuluyor. Gürcistan ihracatının yüzde 10'unu karşılayan Bojormi, ülkedeki en büyük istihdamı yaratıyor.
BTC petrol boru hattının bu bölgeden geçmesi, Gürcistan kamuoyu ve dünya çevrecilerinin büyük tepkisini çekmişti. BTC konsorsiyumu da pazarlıklar sırasında eski Cumhurbaşkanı Eduard Şevardnadze'yi ikna etmek için birçok vaatta bulunmuştu.
Edinilen bilgiye göre Gürcistan'ın çiçeği burnunda Cumhurbaşkanı Mihail Şaakaşvili temmuz ortasında BTC konsorsiyumunun vaatlerini yerine getirmediğini ileri sürerek Gürcistan topraklarındaki boru hattı inşaatını durdurdu. Konsorsiyum ile pazarlığa girişen Şaakaşvili, kamuoyunun duyarlılığını gerekçe gösterip, Bojormi ile ilgili çevresel ve güvenlik vaatlerinin yerine getirilmesini isteyerek bazı tavizler elde etti. 15 gün duran BTC inşaatı, Amerika'nın devreye girmesi ve Şaakaşvili'yi sert bir şekilde uyarmasıyla 3 Ağustos'ta yeniden başladı. Türkiye, BTC petrol boru hattını 2005'te devreye sokabilmek için topraklarındaki inşaat sürecini hızlandırdı. Gecikme halinde günde 500 bin dolar ceza ödemek zorunda kalacak olan Ankara, Gürcistan'ın da taahhüt edilen süreye uymasını istiyor.
Bu nedenle Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın yarın başlayacak ve cuma gününe kadar sürecek olan Tiflis ziyaretinin en önemli konusunu Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı oluşturuyor. Başbakan Erdoğan'ın inşaatın kesintisiz devamı konusunda Gürcistan yönetimini uyarması bekleniyor. Erdoğan'ın Gürcistan'da ayrıca Başbakan Zhvania ile de ikili temaslarda bulunacağı ve heyetler arası görüşmelerin de gerçekleştirileceği öğrenildi.
'Türkiye'yle iyi geçinin'
Acaristan sorununu kendi yöntemleriyle halleden Şaakaşvili, zaman zaman Rusya'ya meydan okuduğu gibi Türkiye'ye de sert çıkıyor. Türk gemilerini kurşunlatan Gürcistan yönetimi, Türk Hava Kuvvetleri'nce yenilenen ve işletilen hava üssü gibi Şevardnadze döneminde Türkiye ile Gürcistan arasında başlatılan ortak projelere de biraz soğuk yaklaşıyor.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın yarın başlayacak olan ziyaretinde, Tiflis yönetimine, 'Türkiye'ye ihtiyacınız var. Günlük değerlendirmelerle dostluğumuzu zedeleyecek adımlar atmaktan kaçının. Türkiye'yle iyi geçinin' mesajı verilecek. Gürcistan yönetimi Güney Osetya problemi yüzünden Moskova yönetimi'yle de zorlu günler yaşıyor. Rus uçakları geçen cumartesi günü Gürcistan hava sahasını ihlal etmişti.
Azerbaycan'da aksama yok
BTC Ana İhraç Boru Hattı'ndan sevkedilecek petrolün üretiminin, Merkezi Azeri Projesi'ndeki çalışmaların tamamlanmasıyla en geç Ocak 2005'te gerçekleşeceği açıklandı. Azeri Güneşli Çırak Projesi'nin yapımcısı BP/Azerbaycan Şirketi yetkilileri, projede gelinen aşamayla ilgili açıklamalarında 2001'de başlatılan çalışmaların takvime uygun olarak aksamadan yürütüldüğünü ve BTC Hattı için gerekli ilk petrolün Hazar Denizi'ndeki Merkezi Azeri üretim alanından Sengaçal Terminali'ne getirileceğini belirtti.