Önemli sanat fuarlarından biri olan Art Basel'ın bu yıl bir de Türk katılımcısı vardı: Galerist. Türk standı, sanatçıların uluslararası tanınırlıkları sayesinde büyük ilgi gördü. Galerist, fuara katılan Türk sanatseverler ve koleksiyonerlerin gurur kaynağı oldu.
Haziran'ın 14'ü... Koleksiyonerler, galeri sahipleri ve sanat danışmanlarından oluşan kıpır kıpır bir insan kalabalığı, girişteki dev saatin önünde kapıların açılmasını bekliyor. Saat 11.00'de VIP konuklar için Art Basel'ın ön gösterimi başlıyor. Art Basel 37 yıldır İsviçre'nin Basel kentinde yapılan bir çağdaş sanat fuarı. Dünyanın dört bir köşesinde neredeyse her ay bir sanat fuarının açıldığını düşünüp bu heyecan da neyin nesi diyebilirsiniz. Ancak Art Basel efsanesini yaratan, birazdan içeri girecek bu özgüvenli kalabalığın ilk iki günde 600 milyon dolarlık sanat eseri alacak olması... Sanat fuarı ve destekleyicisi yan etkinlikler haricinde hiçbir esprisi olmayan Basel şehrine fuar vesilesiyle ilk gün tam 100 özel jetin iniyor oluşu.
Art Basel'da sistem şöyle işliyor: Açılıştan haftalar önce galeri sahipleri en kıymetli koleksiyoner müşterilerine ve onların sanat danışmanlarına satışa sunulacak eserlerin görsellerini e-posta ile yolluyor. Bu şekilde beğendikleri eserler için önceden rezervasyon yapma şansına da sahip oluyorlar. Chelsea'li bir sanat danışmanı olan Perry Rubinstein "Bu yılki fuarın en önemli yeniliği, fuarın sanal boyuta taşınmış olması", diyor. Gerçekten de açılıştan bir gece önce Basel'in şık köşelerini mesken tutmuş koleksiyonerleri göz koydukları eserlerin fotoğraflarını cep telefonlarından birbirlerine gönderirken görmek mümkün. Ama tabii hiçbir şey devasa fuar alanında dolaşıp plastik sanatların dev isimlerini bir standdan diğerine geçiş mesafesinde görmenin yerini tutmuyor.
Doğru eseri herkesten önce kapmak için akla gelmedik yollara başvuran profesyoneller var Art Basel'da; mesela iddiaya göre Manhattan'dan saygıdeğer bir sanat danışmanı olan ve sureti bu küçük dünyada oldukça tanınan Philippe Segalot, girişin yasak olduğu kuruluş aşamasında tanınmadan içeri girebilmek için beraberinde bir makyör getirtmiş. İçeri girdikten sonra en önemli müşterileri için iddialı resim ve heykellerden birkaçını aldığı iddia ediliyor. Tabii Bay Segalot bu iddianın tamamen uydurma olduğunda ısrarcı..İlk Türk galeri: Galerist
Art Basel'da bu yıl Türkler için bir ilk gerçekleşti. Murat Pilevneli'nin sahibi olduğu, İstanbul'un önde gelen çağdaş sanat galerisi Galerist, bu dünyanın en prestijli sanat fuarına katıldı. Galerist standı, kuruma gönülden destek veren Türk sanatseverleri öncelikle fuar alanındaki şanslı konumuyla sevindirdi, daha sonra sergilenen Hüseyin Çağlayan, Haluk Akakçe, Leyla Gediz, Taner Ceylan, Evren Tekinoktay, Elif Uras, Yeşim Akdeniz Graf imzalı eserlerin yetkinliğiyle gururlandırdı. Galerist standı, VIP açılışından itibaren büyük ilgi gördü. Galerist'in sanatçıları uluslararası platformda gayet iyi tanındığından, eserlerin hızla satılması hiç kimse için sürpriz olmadı...
Kimler gidiyor?Çağdaş sanat koleksiyonu yapan pek çok kimse için pahalı arabalar, özel şoförler, özel uçaklar ve Prada, Gucci, Hermes tasarımları 'life-style' paketinin bir parçası. Etkinliğin sponsorlarından BMW, önemli müşterileri için özel şoförlerin de dahil olduğu bir araba filosuyla Art Basel'da. Dünyanın en iyileri arasında sayılan İsviçreli mimarlar Herzog&De Meuron'ca tasarlanmış ve satışa sunulan kıyafetlerin bizzat Miuccia Prada tarafından seçildiği Prada'nın Art Basel geçici butiğiyle büyük sükse yapıyor. Fuar öncesi her sabah yapılan buluşmaların sponsoru ise Bulgari...
Türk koleksiyonerler ve diğerleri...
Art Basel'ı altı gün boyunca ayaklarında bilumum ağrılarla tavaf edenler arasında tanıdığımız isimler de vardı. Özenle oluşturdukları koleksiyonlarında yerli-yabancı pek çok namlı sanatçının eserine yer veren Füsun ve Faruk Eczacıbaşı, yine karı-koca Arif Suyabatmaz-Leyla Tara çifti... Çağdaş Türk sanatçılarının eserlerini toplayan Ebru Özdemir ile ekonomist Saruhan Doğan da kalabalıklar arasındaydı. VIP açılışının ertesinde fuarın ilk günü Galerist standının sürpriz bir konuğu da Güler Sabancı idi. Planını uzun zamandır yapmasına rağmen ilk kez bu yıl fuara gelebildiğini söyleyen Sabancı, burada bir Türk galerisi bulmaktan çok memnun olduğunu anlatıyordu. Oya-Bülent Eczacıbaşı, Ömer Koç, Sevda-Can Elgiz de fuara katılan diğer Türk koleksiyonerlerdi. Sanatçı Kezban Arca Batıbeki de bu çok gösterişli, çok kusursuz ama 'ticari' yanını unutmaya hiç imkan tanımayan etkinliği tavaf eden sanatseverler arasındaydı...
 |
| Art Basel'ın direktörü Samuel Keller. |
Art Basel'da insana dünya çapında eserleri görebilmek kadar çekici gelen olan bir diğer şey de kesinlikle hıncahınç koridorları dolduran havalı insanları izlemekti. Benim gibi modayla hem iş hem keyif için haşır neşir olmayı seven biri için fuar, aynı zamanda bir aydınlanma anıydı da: Her ay moda dergilerine sayfa sayfa bakıp da nasıl ayakta kaldığını merak ettiğim tüm 'marka'ların nasıl ve kimlerin yardımıyla ayakta durduğunu sonunda teşhis edebildim. Sevgili ressam arkadaşım Taner Ceylan'ın 6.5 milyon dolara sanat eseri alırken şahit olduğu beyefendi, bu kaça diye sorup 475 bin euro cevabını alınca fiyatı makul bulup satınalma kararı veren genç hanım ve cümlesi, "lüks adı altında dünyada tüm hayhuyu yaratanlar kimler?" sorumuzun da yanıtlarıydı... Bu isimler arasında yer alan Hollywood ünlülerinin menajeri Michael Ovitz, oyuncu Faye Dunaway ve Michael York, Interview dergisinin sahibi Peter Brant, emlak kralı Aby Rosen standlarda dolaşırken ya da fuar boyunca verilen bilumum partilerde göründü.
Ana sponsor UBS
Bu kusursuz organizasyonun ana sponsoru, dünyanın en geniş servet yönetimine sahip İsviçre bankası UBS. Dünyanın önde gelen yatırım bankalarından biri olan, müşterileri için verdiği sanat bankacılığı servisiyle 2004, 2005 ve 2006 yıllarında Euromoney tarafından 'en iyi sanat bankacılığı' unvanını alan UBS'in İstanbul'da da temsilcilik ofisi bulunuyor. UBS'in sanat bankacılığı bölümünün başında bulunan Alain Charles Bouvrot, yola çıkış noktalarının servet yönetimi müşterilerinin bankacılık işlemleri dışında da danışmanlık ihtiyacı içinde olmasını fark etmeleriyle doğduğunu anlatıyor.
Peki, koleksiyoner olmak isteyen müşterilerine UBS nasıl bir servis veriyor? Bouvrot, talepler doğrultusunda sanat yönetimi planı uyguladıklarını anlatıyor. Bu, bir sanat eseri için takribi bir fiyat belirlemeyi de, müzayedede müşteriyi temsil etmeyi de, eserlerin saklanması ile koleksiyonun düzenlenmesiyle ilgili çalışmaları da kapsıyor. Bouvrot, Türkiye'deki sanat piyasası ve piyasadaki gelişmelerden çok etkilendiğini, özellikle yurt dışından işlerini sergilemek üzere Türkiye'ye gelen sanatçıların Türk sanat piyasasında çok büyük bir değişimi işaret ettiğini de sözlerine ekliyor. UBS, Art Basel'ın yanı sıra beş yıldır düzenlenen Art Basel Miami'nin de ana sponsoru. Kurum, son olarak dünyanın en iyi çağdaş sanat mekanlarından Londra'daki Tate Modern'da düzenlenen ve çeşitli etkinlikler, gösterimler ve sergileri kapsayan UBS Openings adı altında üç yıllık bir anlaşmaya da imza attı.
Kısa kısa Art Basel...
- Dünyanın önde gelen 290 sanat galerisi ve 2 bin sanatçı katıldı.
- Sanatçılar, küratörler, koleksiyonerler, galeri sahipleri ve sanatseverlerden oluşan 55 bin kişi fuarı izledi.
- Fuarın cirosu 2 milyar avroydu.
- Uluslararası sanat dünyasını yönlendirenler fuar boyunca her sabah düzenlenen panellerde çeşitli konuları tartıştı. Fuarın bitiminden bir gün önce yapılan Ortadoğu'daki Sanat Kurumları başlıklı panelin konuşmacıları arasında küratör Vasıf Kortun, Gelecek Bienaller konulu panelde ise 2007 İstanbul bienalinin küratörü olan Hou Hanru da vardı.
- Fuara katılan en prestijli galerilerden Lehmann-Maupin'de gösterilen Kutluğ Ataman'ın video çalışması da büyük ilgi gördü.
- Bunca 'olmuş' sanatçı ve galerinin dışında genç isimlerin neler yaptığını merak edenler için Art Basel ile eşzamanlı iki farklı fuar: LISTE ve Voltashow da yapıldı. LISTE'de Türk sanatçı Ahmet Öğüt artık kullanılmayan bir otobüs durağında hiç gelmeyecek bir otobüsü yedi kişi bir saat boyunca bekleyerek izleyicilerin pek beğendiği bir performans gerçekleştirdi.
Ferhan İSTANBULLU