Anadolu Kavağı'ndaki Ceneviz kalesi olarak da bilinen Yoros Kalesi'nde yıllardır yapılması beklenen arkeolojik kazı çalışmaları başlatıldı. Kültür ve Turizm bakanlığı ile İstanbul Üniversitesi işbirliğiyle başlatılan kazılarda Roma, Ceneviz ve Osmanlı dönemi mirasına ait önemli tarihi bulguların ortaya çıkarılması hedefleniyor. Kazıyı İstanbul Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümünden Prof. Dr. Asu Bilban Yalçın başkanlığında, tarihçi, arkeolog ve restoratörlerden oluşan 20 kişilik uzman bir ekip gerçekleştiriyor.
Kazıların ne kadar süreceği çıkarılacak olan buluntulara bağlı. Fakat ilk etapta 10 yıllık bir çalışma periyodu öngörülüyor. Kalenin ihtiyaç duyulan bölgelerinde güçlendirme yapılması sağlanacak. Ardından yarım kalmış, yıkılmış kemerler tamamlanacak, kalenin tipini ve karakterini yansıtacak tamamlamalar yapılacak. Sonraki yıllarda ise bölgede kara kazısı ile birlikte sualtı çalışmalarına da başlanması planlanıyor.
Kalenin 'arması' çalındı
Roma , Bizans, Ceneviz ve Osmanlı döneminin özelliklerini yansıtan ve tarihi 12. yüzyıl Bizans dönemine kadar uzanan kaledeki kazılar sonucunda bir Zeus Tapınağı ile cami kalıntılarına da ulaşılması bekleniyor. Kalenin Bizans döneminde Zeus Tapınağı'nın kalıntılarının üzerine kurulmuş olabileceği belirtiliyor. Çalışmalarına başlayan arkeoloji ekibi, onyıllardır ilgi bekleyen kalenin bu süre içinde çok değerli armasının da çalındığını belirtti. Arkeoloji ekibi, armanın "bir belge" ve "Bizans Kalesi'nin bayrağı" niteliğinde olduğunu vurguladı. Karadeniz girişinde yer alan Yoros Kalesi, Antik Çağda "Tanrıların Dağı ve Kutsal Dağ" anlamlarına gelen Hieron bölgesinde bulunuyor. Efsaneye göre, Argonotların kralı Phriksos "Altın Post"u Karadeniz sahillerine kaçırırken burayı kurmuş. Denizcilerin çok sevdiği rüzgar olarak bilinen Ourios ismi de kaleye verilmiş.
Güvenlik ve gümrük kapası
"Yoros" ismi ise 1371'de Yıldırım Beyazıd'ın kaleyi fethetmesinin ardından Türkler tarafından kullanılmaya başlanmış. Garnizon olması amacıyla yapılan kale, gümrük kontrollerinin yanı sıra Karadeniz'den gelebilecek saldırıları da önleme görevini uzun yıllar üstlenmiş.