İstiklal Caddesi no 421'deki Borusan Sanat Galerisi kapanma aşamasında! Kapanma kararı henüz kesinleşmiş değil; sonuç Borusan yöneticilerinin mart ayı sonuna kadar alacağı karara bağlı... Sanat dünyası ise galerinin kapanma fikrini kabul etmiyor. Karar netleşmeden internet üzerinden kampanyalar başladı bile... Sanatçılar, küratörler, sanat eleştirmenler birbirlerini e-mail yağmuruna tutuyor. Nedeni çok açık: Borusan Sanat Galerisi dokuz yıldır İstanbul sınırları içinde çağdaş sanatı destekleyen en önemli mekânlardan biri.
Borusan Kültür Sanat Merkezi, galerinin yanı sıra müzik kütüphanesi ve filarmoni orkestrasını bünyesinde barındırıyor. İstanbul'daki sanat yaşamını canlandıran etkinliklere imza atan Borusan'ın galeriyi kapattıktan sonra enerjisini nereye vereceği ise merak konusu. Dokuz yıl süresince Joseph Beuys, Carolee Schneeman, Joseph Kosuth, Jenny Saville, Louise Bourgeois, Orlan ve Rebbecca Horn gibi önemli isimleri ağırlayan Borusan Sanat Galerisi'nin son sergisi 'Modernizmin Arabulucusu: Motif' ise halen sürüyor. 25 Mart'a kadar açık kalacak sergide Gülçin Aksoy, İnci Eviner, Tal Hadad, Ekrem Yalçındağ ve Nalan Yırtmaç'ın çalışmaları var. Son serginin küratörü ise Michele Thursz. Sanat dünyasının önemli isimlerinden, özel sektörün desteğinin kaçınılmaz olduğu bir dönemde kapanma sürecine giren Borusan Sanat Galerisi ile ilgili görüşlerini aldık.
Devrim yapmış bir galeri
Beral Madra: Borusan Sanat Galeri'sinin kapatılmasıyla, zaten kısıtlı olan çağdaş sanat etkinlik alanı, biraz daha küçülmüş oluyor; genişlemesi gerekirken! Borusan Sanat Galerisi, Türkiye'de kurumsal galericilik alanında devrim yapmış bir galeridir; yerel izleyicinin içedönük taleplerini değiştirmeyi başarmış, kapıyı tam zamanında dış dünyaya ardına kadar açmıştır. Sergi listesi sağlam ve kararlı bir programın göstergesidir. Bu sergilerde gösterilen yapıtların Borusan ve İstanbul koleksiyoncuları tarafından satın alınmamış olmaması çok büyük kayıptır; çünkü sergilenen yapıtların çoğu bugün uluslararası koleksiyonlara girmiştir. Borusan Holding büyük bir hizmet yaptı, ancak yapılan hizmetin boyutu konusunda çok bilinçli değil; gerçekçi olmak gerekirse çağdaş sanatın gücünü ve etkisini kavramış değil. Eğer kavramış olsaydı, çağdaş sanatın tam 'prim' yaptığı, İstanbul'un çağdaş sanat müzeleri ile donatıldığı dönemde bu galeriyi kapatmazdı! Umarım konuyu yeniden değerlendirip bu önemli merkezi kapatmazlar.
Ahu Antmen: Beuys, Kosuth, Louise Bourgeois, Sophie Calle, Carolee Schneeman, Orlan, John Coplans, Pipilotti Rist, Jenny Saville... ve geçmişten günümüze daha nice isim: Borusan Sanat Galerisi, yıllardır çok önemli, çok ilginç sanatçıların yapıtlarını sergiliyor. Öte yandan bu galeri, bu coğrafyada üretilen sanatla ilgilenerek Akdeniz Metaforları, Lübnan'dan Çağdaş Sanat gibi sergiler açtı; yurt dışında yaşayan Türk sanatçıların üretimlerini gözler önüne sermeye yönelik 'İstanbul Gidiş-Dönüş' sergi dizilerini düzenledi. En önemli etkinliği ise, Türkiye'nin dört bir yanından gençlerin, her yıl artan bir ilgiyle katıldıkları 'Yeni Öneriler-Yeni Önermeler' sergileriydi. Türkiye sanat ortamı, önemli bir 'yapıyı' kaybediyor; böyle durup dururken kapanmasını anlayabilmek çok güç. Türkiye'de kişiler ya da kurumlar sanata prestij amacıyla girerken bu işlerin uzun soluklu olabileceğini de hesaba katmalılar bence. Temelleri atmak ne kadar prestij kazandırıyorsa, yapıyı yıkmak o kadar prestij kaybettiriyor mu sonra? Umarım Borusan Sanat Galerisi'nin kapatılması kararının gerçekten ikna edici bir açıklaması vardır.
Tazeliği önemliydi
Mehmet Güleryüz: Borusan Sanat Galerisi önemli bir kültür hareketi sayılabilirdi. Bu galeri denemeye önem veren, tanınmayan genç sanatçıları tanınan sanatçılarla aynı kavram etrafında buluşturan bir mekândı. Bu yanı ağır basan sunu mekânıydı. Aslında benzeri sanat kurumlarından farkı, küçük bir mekânda önemli açılımlar, denemeler yapıyor olmasıydı. Borusan'ın ismi de denemelerin tazeliği de önemliydi. Hangi keyfiyetle açılıp hangi keyfiyetle kapandığı açıklamasını yapsınlar; en azından biz de bu durumu öğrenmiş olalım.
Mustafa Ata: Duyunca çok üzüldüm. Borusan Sanat Galerisi'nin kapanması Türk sanatı adına büyük bir kayıp. Yeni galerilerin açılmasını beklerken kapatma haberlerini almak bizi üzüyor.
Rabia Çapa (Maçka Sanat Galerisi): Üzüldüm çok. Borusan Sanat Galerisi iyi sergiler açan bir galeriydi. Varlığı bir çizgi getiriyordu. Türk sanatında farklı bir soluktu. Umarım kapanmaz. O tarz galerilere ihtiyacımız var.
Bedri Baykam: Borusan'ın başarılı çizgiyle bir 'örnek kurum' olma sorumluluğu var. Sanatı göstermelik bir halkla ilişkiler aktivitesi olarak gören birçok kurumun aksine Borusan, sanatın gerçek gelişimini ve değişim çizgisini yüksek standartlarda betimlemek isteyen bir kurum oldu. Bu alandan geri adım atmaması tam tersine bu etkinliğini artırarak sürdürmesinin Türk sanatının ötesinde Türkiye Cumhuriyeti'nin kendi çıkarları açısından sayılamayacak kadar faydası var.