Osmanlı padişahlarından Yıldırım Beyazıd'ın kızına gelinlik, Genç Osman'a gömlek dokumasıyla ünlenen Denizli'nin Buldan ilçesi, tarihî evlerine sahip çıkıyor. 18. ve 19. yüzyıl Osmanlı şehir dokusunu günümüze yansıtan Buldan evlerinin restorasyonuna başlandı. Hepsinin altında bir dokuma tezgâhının çalıştığı 150'ye yakın ev turizme açılacak. Restorasyon tamamlandığında UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası listesine alınan Safranbolu evleri gibi olacak.
Denizli Valiliği, İl Özel İdaresi, Buldan Kaymakamlığı, Buldan Belediyesi ve Buldan Ticaret Odası, "Buldan Kültür Mirasının Korunması ve Yerel Kalkınmanın Sağlanması Projesi" adıyla bir protokol imzaladı. Protokol çerçevesinde geçmiş yıllarda bilinçsizce yıkılan ve yerlerine beton binalar yapılan tarihî evler restore edilerek turizme kazandırılıyor. Buldan Kaymakamı Ahmet Ufuk Hasçakal'a göre evlerin restorasyonu tamamlandığında, ilçenin yüzyıllardır var olan dokuma ve el sanatları daha da gelişecek. Üretimin aynı konuttan yapılıp mekânında pazarlanması da ilçeyi görünür bir cazibeyle turizm merkezi haline gelecek.
Kültür mirası korunurken yerel kalkınmanın da sağlanacağını belirten Kaymakam Hasçakal, "Buldan'ın tarih ve kültür dokusu ve yüzyıllardır dokumanın başşehri olması itibarıyla şu an 150'ye yakın tarihî eser koruma altına alındı. Bu eserleri restore etme düşüncesiyle protokol imzaladık. Biz buna sokak sağlıklaştırılması ve şehir dönüşüm projesi diyoruz. Burada en önemli husus, sokak sağlıklaştırılması yapılarak kültürün yaygınlaştırılması. Özellikle Buldan dokumalarına hayran misafirlerimize, tarihî özelliklerimizi öne çıkarıp bu tarihin hâlâ yaşandığını göstermek istiyoruz." dedi.
Belediye Başkanı Mustafa Fahri Şevik ise Buldan evlerinin dokumalarıyla beraber ünlü olduğunu söyledi. Şevik, "Tarihî evler için 170 bin YTL ödenek ayrıldı. Sokak çalışmalarının üç boyutlu lazer ölçümleri yapılmaya başlandı." şeklinde konuştu.
Projenin sorumlusu yüksek mimar Kemal Mutlu da, "Burada genellikle dokuma ve tekstilin getirdiği ev ile atölye işbirliği var. Akdeniz mimarisinin özelliklerini taşıyor. Alt katlarda atölye, üst katlarda yatak ve oturma odaları bulunuyor. Çalışmamız uzun nefesli olacak. Bu 10 yılı bile aşabilir. Devletin desteğiyle yapıyoruz." ifadelerini kullandı.
Bazıları Safranbolu evlerinden daha üstün olan Buldan evleri, ahşap ve cumbalı sundurmalarıyla tarihî öneme sahip. Bacalarda göze çarpan gerdanlıkları ve birbirinin manzarasını engellememesiyle dikkat çeken evler, Türkiye'nin kültür varlıkları birikimi açısından son derece önemli miraslar arasında kabul ediliyor. Tarihî evleri korumak için yedi mahallede 17 hektarlık alan, İzmir 2 Nolu Tabiat ve Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından SİT ilan edildi.
Neler yapılacak?
Üç bölgenin sokak dokularının iyileştirilmesiyle ilgili proje çizilecek. Koruma amaçlı imar planında belirtilmiş veya sonradan tespit edilecek koruma altına alınmış binaların devri sağlanacak ve projelendirilecek. Dört Eylül İlköğretim Okulu, şehir müzesi haline getirilecek. SİT dışında bulunan, Buldan'ın dokuma ürünlerinin sergilenerek satıldığı 14 Mayıs Caddesi, turizm açısından daha uygun hale getirilecek. Belediyeye tahsis edilen eski cezaevi ve hükümet konağının tarihî kimlikleri ön plana çıkarılacak. Restore edilecek bu yerlerin, dokuma ürünlerinin sergilendiği butik, otel ve kafeterya şeklinde kullanılması sağlanacak.