Âdem, Havva, Yasak Elma

İstanbul Bienali'yle aynı tarihlerde bir performans gerçekleştiren Hollandalı sanatçı Anne Verhoijsen, Genesis 3 adını verdiği projesiyle cennetin öyküsünü yeniden yorumladı. Sanatçı, İstanbul sokaklarında karşılaştığı insanlara Âdem, Havva ve Elma'nın öyküsü konusunda ne düşündüklerini sordu, yanıtları da Atlas Pasajı'nda sergiledi.

Âdem, Havva ve Yasak Elma... Bütün dinlerde kabul görmüş, bildik bir öykü... Tanrı önce Âdem'i yaratır. Âdem yalnızdır ve yaratılma sırası Havva'ya gelmiştir. Âdem'in kaburga kemiğinden bir Havva yaratır. Onları cennetine alır, bahçelerinde gezmelerine izin verir, bahçedeki ağaçlardan istedikleri kadar meyve yemelerine de... Sadece bahçenin ortasındaki elma ağacını yasaklar. Ama Havva yılanla özdeşleştirilen şeytan tarafından kandırılır ve elmayı yer. Âdem'e de yedirir. Tanrı, yasak elmayı yedikleri için Âdem ve Havva'yı cezalandırır, cennetinden kovar.

Öykünün karakterleri belli. Havva, yasakları çiğneyen ve Âdem'in de hata yapmasına neden oluyor. Âdem, sevdiği kadın için Tanrı'ya karşı geliyor. Tanrı cezalandırıcı, yılan veya şeytan ise ayartıcı... Bu öykü üzerine çok söz söylendi, hatta sanatın ana konularından biri olarak bile gösterebilir!

İstanbul Bienali'yle aynı tarihlerde bir performans gerçekleştiren Hollandalı sanatçı Anne Verhoijsen, Genesis 3 adını verdiği projesiyle cennetin öyküsünü yeniden yorumladı. Sanatçı İstanbul sokaklarında karşılaştığı insanlara Âdem, Havva ve Elma'nın öyküsü konusunda ne düşündüklerini sordu, yanıtları da Atlas Pasajı'nda sergiledi.

Genesis 3, üç ana projeden oluşuyor. Bu çalışmada amaç, hikâyenin İslam ve Batı kültürü arasındaki farklılıkları karşılaştırmak ve bunları uluslararası arenaya çekmek... Proje dahilinde röportajlar, röportajların kayıt edildiği video kasetler, bir web site ve bir performans çalışması var. Sokaklardan, marketlere, trenlere kadar her yerden herkese sorular soruluyor. Havva elmayı yemeli miydi, yememeli miydi? Siz, Havva'nın yerinde olsaydınız ne yapardınız?.. Yanıtlar kültürlere göre değişiyor. Yahudi, Hıristiyan ve Müslümanlar sorulara, geleneksel düşüncelerine ve kendi kitaplarına göre yanıt veriyorlar. Bu yanıtlar da web sitesinde, soruları yanıtlayanların kendi hikâyeleri ve düşüncelerini paylaşabildikleri bir platforma dönüşüyor.

İstanbul projenin sekiz ayağından biri. Amsterdam, Rotterdam, Karatsa, Valmiera, Sarajevo, Roma ve New York diğer kentler... İşte yanıtlar:

-Ben bilmiyorum, anneanneme sorayım... (kişi gidiyor ve dönmüyor)

-Bu tür şeylerin filmini çekmek doğru değil...

-Cennet, insanlıktır.

-Cennet Müslüman olmaktır.

-Ben sevgiye inanıyorum, Âdem ve Havva'nın arasındaki sevgiydi. Sevginin şeytan işi olduğuna inanmıyorum.

-Havva Âdem'e oyun oynadı, ama bana da elmayı bir kadın uzatırsa, elbette yerim. (erkek)

-Eğer bu bir tiyatro olsaydı ben insanların anası olduğu için Havva rolünü seçerdim (kadın).

-Elmayı ben de yerdim. (çoğunluk)

-Yasak olduğunu bilirsem, yemezdim. (azınlık)

-Ben elma sevmem. (bir kişi)