Çevre İçin Altın Gibi Bir Karar: Sağlık Ekonomiden Önemli
Artvin'in Milli Park ilan edilen Cerattepe mevkiinde altın işletmeciliğine izin veren bakanlık işlemleri, Erzurum'daki yargıçlardan döndü. Erzurum İdare Mahkemesi, "Sağlıklı yaşam, ekonomik gelişmeye feda edilemez. Çevreyi korumak her bireyin hakkı-ödevidir, herkes sağlık ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir" gerekçesiyle işletme ruhsatını iptal etti.
Çevre ve insan sağlığının korunmasına yönelik hukuki mücadeleyi Artvin Barosu ve Yeşil Artvin Derneği başlatmıştı. Baro ve dernek, altın madeninin, mevcut büyük heyelan tehlikesini tetikleyeceğini, ender bulunan 20'ye yakın bitki türünün yok olacağını, kentin su kaynaklarını kirletip yok edeceğini savunmuştu.
Cerattepe'de altın, bakır, gümüş ve çinko işletmeciliği yapacak şirkete 1994 ve 1996 yıllarında işletme ruhsatı veren Enerji Bakanlığı aleyhine açılan davanın ilk aşaması geçen yıl görülmüş, Erzurum 2. İdare Mahkemesi işletme izin ve ruhsatlarının yürütmesinin durdurulmasına oybirliğiyle karar vermişti. Dava şimdi de esastan sonuçlandırıldı. 26 Temmuz'daki duruşmada davalı bakanlık 'davanın süresinde açılmadığı, baronun dava açma ehliyeti olmadığı, altın madenleriyle ilgili ruhsatların usulüne uygun verildiğini ve kamu yararının gözetilerek çevreye verilebilecek zararların asgari düzeye indirildiğini' savunarak davanın reddini istedi.
Bakanlığın itirazları reddedildi
Ancak İdare Mahkemesi bu savunmaları yeterli görmedi, oyçokluğuyla bakanlık işlemlerinin iptaline karar verdi. Dava konusu işletmeler için 2005'te ÇED Raporu alınmasını, önceki tarihlerdeki işletme ruhsatlarının iptalini yeterli kabul etmeyen İdare Mahkemesi'nin iptal kararı şu gerekçelere dayandırıldı:
"Olayda Anayasa, Çevre Kanunu, ÇED yönetmeliği ve hukukun genel ilkeleri birlikte değerlendirildiğinde; Çevreyi korumanın her bireyin hakkı ve ödevi olduğu, herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkı olduğu, ekonomik gelişmenin de ülke ekonomisi açısından önemi inkâr edilmemekle birlikte sağlıklı yaşamın ekonomik yaşama feda edilemeyeceği, ...olumlu ÇED raporu alınmasının yadsınamaz ve gözardı edilemez öneme sahip olduğu açıktır. ÇED raporu alınmayan dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık yoktur..."