Dünyanın en büyük 15 madencilik firması, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından dünyanın doğal ve kültürel mirası olarak ilan edilen, Türkiye'den de dokuz bölgenin bulunduğu alanlarda madencilik faaliyeti göstermeme kararı aldı.
Bu tür alanları güvence altına alan anlaşma, Dünya Koruma Birliği (IUCN) ile görüşmelerin ardından imzalandı. IUCN'nin internetteki ana sayfasında yayımlanan açıklamaya göre, anlaşmaya, Uluslararası Madencilik ve Metalurji Konseyi'ni oluşturan şu firmalar imza attı:
Alcoa Inc., Anglo American PLC., Anglo-Gold, BHP Billiton Ltd, Freeport-McMoRan, Mitsubishi Materials, Newmont, Nippon Mining&Metals, Noranda, Pasminco, Placer Dome, Rio Tinto, Sumitomo Metal Mining, Umicore ve WMC Resources.
128 ülkede, bu özelliğe sahip ve birinci dereceden dördüncü dereceye kadar sınıflandırılan 754 alan bulunuyor. Bunlardan 582'si kültürel, 149'u doğal miras, 23'ü hem kültürel hem doğal miras olarak kabul ediliyor. Bu listeye Türkiye'den, İstanbul'un tarihi alanları, Göreme bölgesi, Safranbolu, Nemrut Dağı dahil toplam dokuz bölge giriyor. Söz konusu anlaşma Türkiye'deki sivil toplum örgütleri tarafından olumlu karşılandı.
İmajları değişebilir
Maden Mühendisleri İstanbul Şube Başkanı yüksek mühendis Dr. Ekrem Yüce: Karar sevindirici. Genelde maden firmaları çevreye duyarsız, çevreyi kirleten olarak tanınır. Bu deklarasyon maden firmaları hakkındaki bu genel kanıyı da yıkmış oluyor.
Metalurji Mühendisleri İstanbul Şube Başkanı Şefik Doğan: Bu firmalar dünya madenciliğinin yüzde 75'ini elinde bulunduruyor. Özellikle Rio Tinto firması Türkiye'de altın ve bor madenciliğinde etkili. Çoğu alanın işletme hakları bu firmada. Aldıkları karar sevindirici. Madencilik bilimsel verilere dayanılarak yapıldığı sürece koruma alanında bile yapılabilir.
İTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. İlhan Talınlı: İyi bir karar, ama şüpheliyim. Liste dışı kalan yerler ne olacak? Çünkü ne BM' nin miras ilan ettiği alanlar tüm dünya varlıklarını temsil eder, ne de liste dışı kalanlar madencilik için bakir alan haline gelir.
Göreme BM listesinde olmasa gelip madencilik yapabilecekler mi? Topkapı Sarayı listede olmasa gelip sarayın bahçesinde madencilik mi yapacaklar? Hayır, çünkü karşılarına ÇED Kanunu çıkacak. Bu deklarasyon bizim ÇED kavramını dışlayan bir deklarasyon.