Küresel krizden en çok etkilenen sektörlerden çimento ve otomotivde, gelecek yıl bu seneyi aratacağa benziyor. OYAK Çimento ve Otomotiv Şirketleri Yönetim Kurulu Başkanı Celal Çağlar, küresel kriz nedeniyle çimentoda özellikle en kârlı pazarları Rusya'da haziran ayından itibaren bıçak gibi kesilen siparişlerle ilgili sorunu, iç pazarla aştıklarını ancak önümüzdeki yıl iç pazarın da kurtarıcı olamayacağını belirtti. İnşaatları süren projelerin tamamlanmasının ardından sektörde krizin ciddi biçimde hissedileceğini söyleyen Çağlar, OYAK olarak çimentoda 2009 yılı için yüzde 10'luk bir üretim ve satış düşüşü beklediklerini kaydetti.
Otomotivde ise ağustos ayına kadar 350 bin adet olan üretim planlarını kasım
başında 320 bine, ardından 310 bine ve son olarak 286 bine çektiklerini belirten
Çağlar; "Sanayi yüzde 20'ye yakın eksik üretimle bitirmiş olacağız. 2009 yılında
otomobil konusunda da ciddi plan yapmak maalesef mümkün değil. Ancak 250 bine
doğru giden bir üretim planlanıyor" dedi.
Çimento sektörünün kârı ne olacak
Referans'ın sorularını yanıtlayan Çağlar, krizin etkisini hissetmemenin
mümkün olmadığını belirtirken, haziran ayında Rusya'ya günde 3-5 gemi çimento
gönderirken bir anda tüm siparişlerinin iptal olduğunu söyledi. Çağlar, "Neden
diye baktığımızda, Avrupalı bankaların Rusya'ya verdiği tüm kredilerin
dondurulduğunu ve kesildiğini gördük" dedi. Yılın ilk 6 ayı en kârlı ülke olan
Rusya'da pazarın bir anda 'sıfırlandığını' belirten Çağlar, "Oysa ilk 8 ay çok
iyi satışlar yaptık. Özellikle Rusya pazarı çok etken oldu. Hem iyi fiyatlarda
hem büyük miktarda mal satıldı" dedi. Çağlar, bu kaybı temmuz, ağustos ve eylül
aylarında iç piyasayla aşmaya çalıştıklarını kaydederken, içerideki canlılığın
sürmesiyle bunun büyük oranda başarıldığını belirtti. Ancak önümüzdeki yıl için
büyük endişeleri olduğunu vurgulayan Çağlar, binaların ortalama 12 aydan kısa
sürede tamamlanamaması nedeniyle şu an krizin iç piyasada tam anlamıyla
hissedilmeye başlanmadığını söyledi. Çağlar, gelecek yıl inşaat sektörünün
neredeyse tamamen durma noktasına gelmesiyle krizi çok ciddi anlamda
hissedeceklerine dikkat çekti. Çağlar, çimentonun son 5 yılda çok kârlı olması
nedeniyle yeni yatırımlarla kapasitesinin yüzde 50 artmasının sektörün ikinci
krizini oluşturduğunu söyledi. Çağlar, çimentoda yılı 2007'yle satış hacmi
olarak başabaş ama kârlılık olarak 2007 yılının altında kapatacaklarını ifade
etti.
Kamu bankaları otomobil için fon
oluşturmalı
Otomotiv sektöründe ise üretim yavaşlamasının eylülde başladığını belirten Çağlar, "Sanki şalterin aşağı inmesi gibi bir tıkanma oldu ve o tıkanma hâlen sürüyor" dedi. Bu durumu temel olarak bankalarla ilişkilendirdiklerini söyleyen Çağlar, "Herkesin kendisini koruması çok tabii. Ama krizin etkisiyle her tür tüketici kredi destekleri bir anda kesildi. Böyle olunca zaten yavaşlayan konut satışları da, gayet iyi giden araba satışları da sıfıra düştü" dedi. Önümüzdeki yılın ilk 6 ayında sektöre ilişkin tabloyu daha iyi görebileceklerini belirten Çağlar, "Kriz nasıl akşamdan sabaha Türkiye'nin kapısını çaldıysa, akşamdan sabaha da gün ışığının tekrar açabilmesini ümit ediyoruz. Ama bu oldukça düşük bir umut. Normal koşullarda konut, çimento ve otomotivde krizin 2009 yılı boyunca süreceğini tahmin ediyoruz" dedi. Çağlar, otomotivde sektörün taleplerinin defalarca çeşitli bakanlarla görüşüldüğünü ifade ederken, "Özellikle devlet bankalarının fon ayırıp otomobil alanlara bu fondan kredilendirme yapması, hurda araç teşviği meselesinin tekrar gündeme gelmesi, KDV ve ÖTV indirimleriyle ilgili bir sürü öneri oldu. En çok hurda araç meselesinin üzerinde duruyorum. Bir an önce devreye girmeli" dedi.