Bazı ekonomistler ve iş dünyasının önde gelen isimleri, Pekin'in geçmişte büyümeyi sağlamak için devreye soktuğu araçlara yeniden bel bağladığını savunuyor. Bu kişilere göre ülke hala yurtdışına ihracata ve kredi destekli büyük projelere sırtını dayıyor. Geçen son iki ayda Çin'in sanayi ile elektrik üretimi ve ihracatı kayda değer artışlar gösterdi. Bu da Çin'in Fed'in parasal çıkışının kötü şekilde etkilediği gelişmekte olan piyasalarda yaşanan gerilemeye dahil olacağı yönünde endişeleri hafifletmişti.
The Wall Street Journal Türkiye'nin haberine göre; Pekin yaptığı açıklamada son zamanlarda görülen iyileşmenin önemli bir teşvik önlemi alınmadan yaşandığını belirtti ki, bu politikada büyük bir değişiklik anlamına geliyor. Dünya Ekonomik Forumu'nda konuşan Çin Başbakanı Li Keqiang, "Ekonomi yavaşladığında büyümeyi desteklemek için kısa vadeli teşvikleri hayata sokmak bir yöntem ancak bunun köklü problemleri çözeceğini düşünmüyoruz. Bu nedenle bugün için iyi olan ve gelecekte de uzun vadeli yararları olacak bir strateji seçtik" dedi.
Ancak bazı ekonomistler ve iş dünyasının önde gelen isimleri büyümenin hızla zayıflayabileceği ve uzun vadeli problemlerin çözümünü daha da güçleştirebileceğinden endişe duyuyor. Konuyla ilgili yorumda bulunan kredi derecelendirme kuruluşu Fitch analisti Charlene Chu, "Hala bir kredi artışı söz konusu iken hesap günü sadece erteleniyor" dedi.
Ekonomistler prestijli projelere devasa harcamaların kısa vadeli büyümeyi desteklese de, Çin'in uzun vadeli başarısına katkıda bulunmadığını savunuyor. Ayrıca Çin'de 2008'de GSYH'nin yüzde 128'i civarında olan toplam borç verme bu yıl GSYH'nin yüzde 200'üne yükselmiş durumda.
Chu, borcun GSYH'ye oranındaki bu artışa değinerek kredilerin yeni projelere değil var olan projelere gittiğine dikkat çekti.
Küçük çaplı şirketler, yeni kredilerin mega projeleri finansmana akması nedeniyle kendilerinin kredi bulamamalarından rahatsızlıklarını dile getiriyor.
ABD, Japonya ve Güney Kore'de kredi vermedeki büyük artış, daha sonra bu ülkelerde finansal çöküşlere ya da uzun yıllar büyümenin yavaşlamasına neden olmuştu.
Bazı iş adamları büyümeye güvenemediklerini dile getiriyor. Şanghay merkezli lojistik şirketi Chic Group Global CEO'su Edward Y.M. Zhu, Çin'in kısa vadeli kazançları hedefleyen altyapıları desteklemek için çok fazla sübvansiyonlar verdiğine dikkat çekiyor. Zhu, "Bu sübvansiyonlar çok uzun sürmez. Tüketicilerin neyi talep ettiklerini düşünmelisiniz" diyor.
Ağustos ayında perakende satışlarda yaşanan hafif artış da hane halkı harcamalarına dönük iş dünyası güvenin de bir artışa neden olmadı. Danışmanlık şirketi Bain & Co ortağı Han Weiwen yaptığı yorumda, "Sonuç olarak hizmetlerimizde azalma var. Harcamaların artmasını sağlayan net gelirlerde bir önceki yıla kıyasla zayıflama var" dedi. Kentlerdeki hane halkının gelirleri 2013 yılının ilk yarısında yıllık bazda yüzde 6,5 oldu ki bu oran 2012'nin aynı döneminde yüzde 9,7 seviyesinde idi.
Nomura ise Ağustos ayında sanayi üretimindeki artışın büyük oranda ağır endüstriden kaynaklandığını dikkat çekiyor ki bu endüstri de aşırı kapasite sorunu yaşanıyor.
Çin'in GSYH'sinde iki çeyrek üst üstü yaşanan yavaşlama ardından Çinli liderler Haziran ve Temmuz aylarında yaptıkları açıklamalarda "istikrara" önem verdiklerini belirmişlerdi. Bu yılın ilk yarısında Çin yüzde 7,6 büyüdü. Hükümetin yıllık hedefi ise yüzde 7,5. Bu durum hedefin tutturulamayabileceği yönünde endişeleri de doğurdu.
Haziran ayında borç verme maliyetlerindeki baskı borç vermede azalmaya neden olmuştu. Ancak Ağustos ayında Çin'in en önemli kredi ölçümü sosyal finansmanın 1,57 trilyon yene (256,6 milyar dolar) yükselmesi, Çin'in bir kez daha büyümeyi desteklemek için kredi aracına başvurduğu yorumlarına neden olmuştu.
Tüm bunlara ek olarak bir şekilde iyileşen global ekonomi Çin'in ihracatında da artışa neden oldu. Deutsche Bank analisti Jun Ma yaptığı yorumda ABD, Japonya ve Avrupa'da gelecek yıl büyümenin artacağını ve bunun da Çin ihracatında yüzde 3-4'lük bir artışı beraberinde getireceğini söyledi.
Yine Çinli ihracatçılar büyümeyi daha da artıracak yeni yatırımlar yapmaktan kaçınıyor.
Örneğin ayakkabı ihracatçısı Xinpeng International Yönetim Kurulu Başkanı Angela Tu, satışlarının geçen yıla oranla yüzde 10 arttığını açıklasa da şirketin genişleme planı olmadığını da sözlerine ekledi. Tu, "Şu an için önceliğimiz istikrarı korumak, harcamaları kısmak. Gerektiğinde işten çıkarmalara da gidebiliriz" dedi.