Tarım arazilerine kurulmuş olduğu için ruhsatsız çalışan işletmeler için getirilen affın süresi 19 Ocak’ta doluyor. Aftan yararlanarak ruhsat almak isteyen işletmelerin mertekare başına 5 YTL ceza ödemesi gerekiyor. 18 Temmuz 2005'te Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu’ndaki geçici maddeyle, bu aftan yararlanmak için 6 ay süre verilmişti.
Düzenlemeden 5 binden fazla sanayi kuruluşunun yararlanacağı bildirildi. Bu işletmeler daha çok Çorlu, Kocaeli ve Sakarya gibi hızlı bir sanayileşme sürecine maruz kalmış kentlerde yoğunlaşıyor. Kanundaki geçici madde, 11 Ekim 2004 tarihinden önce tarım arazileri üzerinde kurulmuş tesislere; 6 ay içerisinde müracaat edilmesi, hazırlanacak toprak koruma projesine uyulması ve tarım dışı kullanılan tarım arazilerinin her metre karesi için 5 YTL ceza ödenmesi şartıyla izin verilmesini hükme bağlıyor. Türkiye'de halen 1.5 milyon hektar tarımsal alanın, sanayi tesisi veya yerleşim amaçlı kullanıldığı tahmin ediliyor.
'Fırsatı kaçırmayın'
Türkiye’nin birçok yerindeki binlerce işletme, tarım arazisine kurulduğu için çeşitli belge ve ruhsatlarını alamıyor. Bunların başında da ÇED raporu ve buna bağlı olarak verilen ruhsat ve izinler geliyor. Bu belgeleri alamayan işletmeler, ihracat ve ithalat yapamıyor, bankalardan kredi kullanamıyor, birçoğu da üretimini kaçak olarak sürdürüyor. Türk Patent Enstitüsü Adana Resmi Marka Vekili Ayhan Erden, yasanın getirdiği kolaylığın kaçırılmayacak fırsat olduğunu, ancak işletmelerin bu kolaylıktan haberdar olmadığını söyledi. Türkiye’de binlerce işletmenin tarım arazisine kurulduğunu ve problemli bir şekilde üretim yaptığını belirten Erden, “ÇED raporu ve buna bağlı belgeleri alamayan işletmeler, ehliyetsiz araç kullananlar gibi faaliyet göstermek zorunda kalıyor. Yasa ise bu durumdaki işletmelere bir tür af getiriyor. Bundan yararlanmak isteyenler fırsatı kaçırmamalı” dedi.
Aftan yararlanmayarak çalışmaya devam eden işletmeler yani tarım arazilerini tarımsal amaçlı arazi kullanım plan ve projelerine aykırı olarak kullanıp tahrip edenler ise önce valilik tarafından bir kez uyarılarak projeye uyması için 3 ay süre verilecek. Bu sürenin sonunda aykırılığın devam etmesi halinde toprağın verimliliğine zarar verenlere, tahrip edilen arazinin her metrekaresi için 50 Yeni Kuruştan, 1 YTL ye kadar idari para cezası verilecek.