Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma
Enstitüsü'nce düzenlenen "Deprem ve Tsunami Erken Uyarı
Uygulamaları Çalıştayı'' başladı. Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma
Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Mustafa Erdik, Türkiye'de 250'nin
üzerinde depremi izleyen cihaz bulunduğunu söyledi. Erdik, İstanbul'da çalışır
durumda 100'ün üzerinde de hareket kayıt cihazının olduğunu belirterek, "Bu
sistem İstanbul'da 8 yıldır çalışıyor. Büyük bir deprem olmadı zaten. Büyük bir
deprem olsa bile iletebileceğimiz bir makam yoktu. Bilgisayardan bilgisayara bir
sistem olduğu için alan bilgisayarın da ne yapacağını bilmesi lâzım'' diye
konuştu. Sinyalin yeterli olmadığını, alıcı sistemin de bulunması gerektiğini
dile getiren Erdik, İGDAŞ'ın ne zaman hazır olacağı konusunu ise bilmediğini
söyledi. Erdik, "Şu anda erken uyarı sinyalini üretiyoruz. Ama onun dışında bu
sinyalin nakli ve alındığı uçta sinyalle ilgili işlemlerin yapılmasıyla ilgili
bir faaliyetimiz yok. Biz sadece sinyalin doğru üretilmesinden sorumluyuz'' diye
konuştu.
Yataktan kaldırmaz
İTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Naci Görür ise "Elektriği, suyu,
gazı devre dışı bırakabilirsiniz ama erken uyarının gittiği kuruluşların da ne
yapacaklarını biliyor olması lâzım" dedi. Görür, depremlerin önceden tahmin
edilebilmesi için kapsamlı bir proje hazırladıklarını ve hükümete sunduklarını
da sözlerine ekledi. Prof. Dr. Haluk Eyidoğan da "Erken uyarı
sistemleri deprem sırasında yatağınızdan kaldırıp dışarı çıkartmak için
tasarlanmadı. Sizin dışınızdaki tüm sistemleri devre dışı bırakmak için
hazırlandı. Sistem kurulmuş olsaydı 1999'da Tüpraş'ta o oranda büyük bir hasar
olmayabilirdi" diye konuştu.
'Sistem 8 yıldır çalışıyor'
Kandilli Rasathanesi'nde toplanan Çalıştay'da konuşan Prof. Dr.
Mustafa Erdik, erken uyarı sisteminin İstanbul'da 8 yıldır çalıştığını
söyledi.
'Amaç zararı en aza indirmek'
Kandilli Rasathanesi'ndeki Çalıştay'da konuşan Enstitü Müdür Yardımcısı
Nurcan Meral Özel, 2001'de başlatılan erken uyarı sistemi ile
ilgili olarak, "Depremler önceden bilinemeyeceğine göre, erken uyarı sistemiyle
5-12 saniyelik süreyi kullanıp, karayolları, demiryolları, gaz dağıtım
şirketleri aracılığı ile daha büyük felaketlerin, yangınların önüne geçilmesi ve
zararın en aza indirilmesi konusunda katkıları olacağını düşünüyoruz'' diye
konuştu. Özel, "Marmara Bölgesinde 10 tane erken uyarı istasyonumuz var. Yakın
zamanda İGDAŞ'ın katkıları ile 100 tane daha konumlandırmayı planlıyoruz. Geçen
günkü 4.4'lük depremde de 20 dakika sonra nerelerde ne şiddette hissedilmiş
anında bilgi verebildik'' diye konuştu.