Hükümetin yabancıların Türkiye'den aldıkları konut, rezidans ve işyerlerinde KDV'yi tamamen sıfırlaması, yabancıların talebini artırırken devletin yaklaşık 2 milyar lira civarında KDV kaybına neden oldu. Hükümet geçen yıl, Türkiye'ye yerleşmemiş yabancı uyruklu kişi ve şirketler ile yurt dışında ikamet eden Türk vatandaşlarının, konut ve işyeri alımlarına Katma Değer Vergisi (KDV) istisnası getirdi. Sözcü'nün duyurduğu yabancıya KDV istisnası 1 Nisan 2017 tarihinden bu yana uygulanmaya devam ediyor. İş Bankası'nın hazırladığı “Sektördeki Güncel Gelişmeler” başlıklı rapora göre yabancılar geçen yıl 4.6 milyar dolar ödeyip 22 bin 234 adet konut satın aldı.
22 bin 234 konut satıldı
Yabancıların 2015 yılında Türkiye'den aldığı konut sayısı yaklaşık 19 binden 22 bin 830'a çıkmış ancak 2016 yılında 18 bin 189'a kadar gerilemişti. 2017'de ise konut satışı 22 bin 234'e yükseldi. Bu artışta KDV'siz konut satışının etkili olduğu, KDV istisnası sayesinde 2016'da yaşanan dramatik kaybın yeniden yaşanmasının önlendiği ifade ediliyor. Yabancıların konut alırken en çok tercih ettiği il İstanbul oldu. Türkiye'deki konutlara en fazla ilgi gösteren yabancılar ise ağırlıklı olarak Irak, Suudi Arabistan, Kuveyt, Rusya ve Afganistan gibi ülkelerden geldi. Hükümetin KDV teşvikinden hemen önce de Türkiye'den gayrimenkul alan yabancılara vatandaşlık hakkı vermesinin de satışların artmasında etkili olduğu belirtiliyor.
İşte vergi kaybı
Yapılan hesaplamalar, yabancıların Türkiye'de ortalama 750 bin lira civarında değeri olan lüks konutları tercih ettiklerini gösteriyor. Bu fiyattaki konutlar normalde yüzde 18 KDV'ye tabi. Ancak hükümet geçen yıl ekonomiyi canlandırmak için bu gruptaki lüks konutların KDV'sini 30 Eylül'e kadar yüzde 8'e çekmişti. Bu konutların KDV'si ekim ayından itibaren tekrar yüzde 18'e çıktı. Yabancıların satın aldığı konutların TL karşılığı yaklaşık 16.7 milyar lirayı buluyor. Ancak KDV istisnası 1 Nisan'da başladığı için geçen yıl sıfır KDV'li dönem 8 ay sürdü. Bu da, teşviğin etkisi dikkate alınmadığında dahi 11 milyar liranın üzerinde bir konut satışı olduğunu işaret ediyor. Eğer KDV oranı geçici süreyle yüzde 8'e çekilmemiş olsaydı devletin KDV kaybı 2 milyar lirayı aşacaktı. Geçici indirim dikkate alındığında KDV kaybı 1.3 milyar lirayı buluyor. Üstelik bu hesaba yabancılara satılan işyerleri dahil değil. Bu yıl Türk vatandaşlarının aldığı lüks konutlar için yüzde 18 KDV alınmaya devam edileceği için yabancıların satın alacağı konutlardan dolayı devletin vergi kaybı çok daha yukarılara çıkacak.
Yurtdışında yaşayan Türkler de yararlanıyor
Yasaya göre KDV istisnası yapı ruhsatında konut, dükkan, ofis, büro, rezidans, apart daire, devre mülk ve benzeri olarak tanımlanan konut veya işyerlerine uygulanıyor. İstisnadan Türkiye'de yerleşik olmayan yabancı uyruklu gerçek kişiler, merkezi Türkiye'de olmayan ve Türkiye'deki işyeri sayesinde kazanç elde etmeyen şirketler ile çalışma veya oturma izni alarak 6 aydan daha fazla yurtdışında yaşayan Türk vatandaşları yararlanabiliyor. Türk vatandaşları ise satın aldıkları konut ve işyerinin değerine ve 150 metrekareden büyük olup olmamasına göre yüzde 8 ila yüzde 18 oranında KDV ödemek zorunda.