7 milyon riskli yapının yenilenmesi hedefi ile başlayan kentsel dönüşüm İstanbul’da ağırlıklı olarak şehrin en değerli bölgelerinde yoğunlaşıyor. Bu bölgede başlayan çalışmalar hem o bölgenin hem de o evlerde yaşayan vatandaşların da kaderini etkiliyor. Hürriyet gazetesinin haberine göre, evi dönüşüme giren vatandaş doğru ve güvenilir bir firma ile anlaşırsa eski evini 10 katı fazla değerde yeni bir mülke kavuşuyor.
Hak sahiplerinin en yüksek pay aldığı bölgelerden biri Kadıköy'e bağlı Fikirtepe. Kentsel dönüşümün 5 yıl önce başladığı Fikirtepe'de uzun yıllar imar planlardan ve işin ehli olmayan firmalardan kaynaklanan sorunlar yaşandı. Bölgede müteahhitlerin bir kısmı evlerini teslim ederken, bir kısmı iflas bayrağını çekti ve vatandaş mağdur oldu.
Yola temkinli çıkan ve güvenilir firma ile anlaşan vatandaşlar ise dönüşümden kârlı çıktı. Bu bölgede 100 metrekare arsa payı olan biri yeni proje bitiminde 2 milyon TL'lik mülke kavuşacak. Ataşehir’e komşu Yenisahra’da ise aynı büyüklükte arsa sahibi olan kişi 1-1.5 milyon TL'lik mülke, Bomonti’de 1 milyon TL'lik mülke, Piyalepaşa’da ise 1.6 milyon TL'lik mülke sahip olacak.
Gecekondu ile gökdelenin komşu olduğu dönüşüm sürecinde öne çıkan bölgeler şöyle;
1- Bomonti
Son aylarda lüks konut projelerine ev sahipliği yapan Bomonti’de kentsel dönüşüm çalışmaları devam ediyor. Bölgede anlaşma sağlanan gecekondularda yıkım işlerim yapılırken, yıkım işlemlerinin yanı başındaki bazı evlerde de hayat sürüyor. Kat karşılığı anlaşma imzalandıktan sonra evlerini boşaltan kişilere aylık 1000 lira kira yardımı yapılırken,100 metrekare arası olan vatandaşa bu bölgede en az 2 konut düşüyor. Yeni yapılan 2 daire bedeli ise en az 1 milyon TL.,
2- Yenisahra
İstanbul Yenisahra’daki kentsel dönüşüm sürecinde ise inşaat çalışmaları henüz başlamadı. Bölgede müteahhitler ve vatandaşlar İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin imar planlarını hazırlamasını bekliyor. İstanbul Finans Merkezi’ne yakınlığı ve ulaşım kolaylığı ile öne çıkan bölgede yaklaşık olarak 20 firmanın adı geçiyor. Yenisahra’da kentsel dönüşüm çalışmaları yapan şirket yetkilisi hak sahipleri ile inşaat şirketleri arasında yüzde 50-50’lik bir anlaşma olduğu bildirdi. Hak sahiplerine bir kereye mahsusu 2 bin liralık taşınma desteği verdiklerini dile getiren yetkili, “Aylık 1000 lira ile 1.500 lira arasında değişen kira yardımı veriliyor. Bölgede 100 metrekarelik bir arsası olan proje yapılında 150 metrekare satılabilir alan sahibi olacak. Böylece riskli yapısını dönüşüme sokan kişi değeri 1 milyon ile 1.5 milyon lira arasında değişen bir mülke sahip olacak” diye konuştu.
3- Fikirtepe
İstanbul’da kentsel dönüşümün en çok tartışıldığı bölgelerden biri Fikirtepe.. Bölgede dönüşüm kapsamında 35 bin konut, 2 bin 500 ticari alan yapılması planlanıyor. Fikirtepe’de dönüşüm projelerinin değeri ise 18 milyar doları buluyor. Fikirtepe’de arsa sahiplerine verilen payın ortalama yüzde 55 olduğunu belirtilirken, 100 metrekare arsa payı olan biri inşaat sonunda 250 metrekare satılabilir alan alacak. Bunun da değeri yaklaşık 2 milyon TL.
4- Maltepe
Arsa sahibi payının yüzde 50 seviyelerinde gerçekleştiği, bazı projelerde yüzde 55’e kadar yükseldiği gözlemleniyor.. Bölgedeki nitelikli konut projelerinde metrekare fiyatı 3 bin 700 – 4 bin 700 lira. Manzarası bulunan konutlarda ise 5 bin 200 – 6 bin TL aralığı geçerli.
5- Kartal
Arsanın konumu, yüz ölçümü, yapılaşma şartları gibi faktörlere bağlı olarak, arsa sahibi payının yüzde 45-50 seviyelerinde gerçekleştiği, bazı projelerde yüzde 55’e kadar yükseldiği gözlemleniyor. Bölgede son dönemde, sahil tarafında inşa edilen nitelikli projelere bakıldığında konutların birim satış bedellerinin 4-6 bin TL arasında değişiyor.
6- Kadıköy
Bağdat Caddesi’nin yakın çeperlerindeki kat karşılığı sözleşmelerde yakın zaman öncesine kadar; caddenin kuzeyinde arsa sahiplerine yüzde 65-72, güneyinde ise yüzde 70-72 oran verildiği gözlemleniyor. Bölgede yeni evlerin metrekare fiyatı 2 bin 800 ile 4 bin 500 dolar arasında farklılık gösteriyor.
7- Basın Ekspres
Kat karşılığı paylaşım oranının ortalama yüzde 50- 50 seviyesinde olduğu bölgede cu oranın, piyasadaki fiyatlar dikkate alındığında arsa sahibi adına yüzde 45’lere kadar gerileyebildiği görülüyor. Bölgedeki yeni konutların metrekare satış fiyatı 1.500 ile 2 bin 300 dolar arasında farklılık gösteriyor.
8- Esenler
Bölgede kentsel dönüşüm bölgesi olarak ilan edilen 4 adet mahalle mevcut. Bu çalışmalarda genel paylaşım oranı yüzde 50 -50 şeklinde. Bu şekilde inşa edilen yeni konutların metrekare satış fiyatı 2 bin 300 lira ile 2 bin 800 TL arasında değişiyor.
9- Gaziosmanpaşa
Bölgede dönüşüm bölgesi ilan edilen çok fazla alan var ve dönüşümde farklı bir yöntem uygulanıyor. Belediye tarafından kurulan şirket, hak sahipleri ile müteahhit firmalar arasında bir anlaşma sağlıyor. Paylaşım oranı ise yüzde 50-50 oranında. Bölgede gerçekleştirilen uygulamalar sonucunda inşa edilen yeni projelerdeki konutların metrekare satış fiyatı ise 2 bin 300 TL ile 3 bin 500 TL arasında değişiyor.
10- Bakırköy
Deprem riski bulunan bölgelerden Florya ve Yeşilköy’deki binaların imar fazlası bulunması sebebiyle eski binaların yıkılıp yeniden yapılması durumunda eski yapıdan daha küçük alana sahip yapılar yapılabilecekt. Bu sebeple, imar planları değişmeden bu bölgelerde kentsel dönüşüm çalışmalarının yapılması pek mümkün görünmüyor . Bakırköy genelinde kat sınırlaması olduğundan, bu sınırı sonuna kadar kullanmış binalardaki kentsel dönüşüm için hak sahipleri müteahhit firmayı taşeron olarak kullanarak evlerini yeniliyor. Yükseklik sınırının sonuna kadar kullanılmadığı binalarda ise, maliklerin her biri yeni projeden de, müteahhit firmaya verilen gayrimenkul kadar hak almakta olup kalan tüm gayrimenkuller müteahhit firmaya ait oluyor. Bu tarz binalarda müteahhite kalan kat sayısı maksimum 2 seviyelerinde oluyor.
11- Sancaktepe
Bölge genelindeki eski ve niteliksiz binalar, nispeten küçük müteahhit firmalar tarafından yerinde dönüşüm ile yenileniyor. İlçe merkezinde arsa sahipleri yaklaşık yüzde 45-50 oranlarında pay alırken, henüz gelişimini tamamlamamış ve arsa arzının daha fazla olduğu Yenidoğan gibi bölgelerde bu oranın yüzde 35-49’lara düştüğü gözlemleniyor. Bölgede nitelikli konutların metrekare fiyatı 4 bin ile 4 bin 500 TL arasında değişiyor.