İstanbul Büyükşehir Belediyesinin kente armağanı olan ve Kültür AŞ tarafından işletilen Panorama 1453 Tarih Müzesi, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımıyla 31 Ocak 2009'da açıldı.
İlk günden itibaren İstanbulluların yoğun ilgisiyle karşılanan Panaroma 1453 Tarih Müzesi'nin geçen yıl 705 bin 102 olan ziyaretçi sayısı, bu yılın ilk 11 ayında 898 bin 222'ye yükseldi. Müzeyi sadece Kasım ayında 47 bin 317 kişi gezdi.
Üç boyutlu görüntüler ve mehter marşı eşliğinde, İstanbul'un fethini ve 29 Mayıs 1453 sabahını yeniden yaşatan müze, dünyada tek tam panoramik müze olma unvanını da elinde bulunduruyor.
İstanbul'un fethedildiği ve Fatih'in otağını kurduğu alanda, eski Topkapı Otogarı'nın bulunduğu alanın Topkapı Kültür Parkı'na dönüştürülmesi sonucunda oluşturulan müze, tarih ile bugün arasında da bir köprü kuruyor.
Müzeyi gezenler, İstanbul'un fethinden tam 557 yıl sonra, ister Sultan II. Mehmed'in ordusunda bir asker, ister bağımsız bir gözlemci veya yabancı bir gezgin olarak İstanbul'un fethine yeniden tanık oluyor ve kente giriliş anını neredeyse aynen yaşıyor.
Macar topçu ustası Urban'ın döktüğü toplara dokunup Kostantinopolis'in surlarına doğru onların patlamalarına şahit olan ziyaretçiler, Sultan II. Mehmed'in binlerce askerinin tekbir seslerini ve Mehter Marşı'nı duyuyor ve fethin büyüsüne kapılıp, eşlik ediyor.
Müze, ziyaretçilere, dörtnala kalkmış atların nal seslerini, savaşan askerlerin kılıçlarından çıkan şakırtılarını, atılan okların seslerini sunuyor.
Müzenin Özellikleri
Panorama 1453 Tarih Müzesi, 3 bin metrekarelik alan içerisinde kuruldu. Sınırları olmayan 360 derecelik bir resim gibi görünen müze, bakıldığında üç boyut etkisi uyandırıyor.
İzleyici, üç boyut etkisinin sağlanması için resme ancak 14 metre uzaklıktaki bir platformdan bakıyor. Resmin 650 metrekarelik alanı gerçekten üç boyutlu ve alanda kuşatmada kullanılan topların, top arabalarının, barut fıçılarının imitasyonları bulunuyor. 2350 metrekarelik iki boyutlu resim alanı ise üç boyutlu bölgenin hemen arkasından başlıyor. Çalışma öylesine detaylı ki birebir insan büyüklüğünden başlayıp bütün detaylarıyla ince ince işlenerek ufka doğru küçülüyor. Eserde 1304 resim ve 10 bin civarında figür yer alıyor.
30 müzeden ayıran özellik
Tarihteki önemli olayları tablolaştırmak için yapılan dünyadaki panoramik müzeler, genellikle yarım panorama özelliği gösteriyor.
Dünyada, aralarında Waterloo Savaşı Panoraması, Osmanlı-Rus Savaşı'nı anlatan Kırım Savaşı Panoraması, Napolyon'un Moskova Savaşı Panoraması, Plevne Müdafaası Panoraması ve Mesdag Panoraması'nın da bulunduğu 30'a yakın panorama müzesi hizmet veriyor.
Bu panoramaların çoğu, 1800'lü yıllarda yağlı boya tekniğiyle ve olayın geçtiği yerde yapıldı. Müzelerin bazıları yatay olarak bazıları da dikey olarak yarım panoramik özellik taşırken, Panorama 1453 Tarih Müzesi, tam panorama özelliği ile diğerlerinden ayrılıyor.
Tam panorama, her yönde panoramik olmayı ifade ediyor. Gökyüzü de kubbesel olarak kesintisiz ve resmin üst bölümünü kapatıyor, resim tam çerçevesiz ve sınırsız görünüyor.
Müzedeki çalışmada 'resmin bittiği yer' diye bir şey olmadığı için, resme bakan kişi optik alışkanlıklarıyla eserin gerçek boyutlarını kavrayamıyor.
Müzenin kubbe dış çapı 40 metre, iç çapı 38 metre, platformdan her yöne mesafemiz 14 metre, yerden kubbe yüksekliği 20 metre, platform çapı 38 metre, üç boyutlu maket alanı 650 metrekare.