Ekonomik krizin ardından yaşanan işten çıkarmalar, en çok sanayi kentleri ile metal ve inşaat sektörlerinde etkili oldu. DİSK'e bağlı Birleşik Metal-İş Sendikası, Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) sigortalı işçilere ilişkin verilerinden yola çıkarak, ekonomik krizin ardından yaşanan işten çıkarmalara ilişkin bir araştırma yaptı. SGK'nın zorunlu sigortalı verileri üzerinden yapılan araştırmaya göre ekonomik krizin eylül ayı itibariyle en çok sanayi kentleri ile metal ve inşaat sektörlerinde etkili olduğu görüldü.
Metal sektöründe, geçen yılın eylül ayında çalışan sigortalı işçi sayısı 5391
artarken bu yılın aynı ayında sektördeki sigortalı işçi sayısı 14 bin 377
azaldı. Sektörün, "ulaşım araçları imalatı" alt sektöründe geçen yılın eylül
ayında 821 kişi sigorta kapsamına alınmışken, bu yılın aynı döneminde
sigortalılığı son bulan işçi sayısı 6611 oldu. Ulaşım araçları imalatını, 3396
işçi kaybı ile "metal eşya imalatı", 3394 işçi kaybıyla "ana metal", 1899 işçi
kaybıyla "makine imalatı ve tamiri" alt sektörleri izledi. Metal sektöründe,
sigortalı sayısının artış gösterdiği tek alt sektör 923 kişiyle "elektrikli
makine teçhizat imalatı" oldu.
Sanayi kentlerinde
etkili
Öte yandan, sigortalı işçi sayısı eylül ayında, geçen yılın eylül ayına göre sigortacılık sektöründe 1220, tütün sektöründe 841, mobilya sektöründe 1058, petro-kimya sektöründe 1079 azaldı. Sigortalı işçi sayısının en fazla azaldığı sektör ise inşaat oldu. Geçen yılın eylül ayında 6504 işçiye yeni iş olanağı sağlayan inşaat sektöründe, bu yılın aynı döneminde 27 bin 434 kişi işini kaybetti.
İnşaat sektöründe işini kaybeden işçilerin yüzde 92'si mevsimlik işçi iken, metal sektöründe sigorta kapsamı dışına çıkanların tamamına yakını daimi işçilerden oluşuyor. Araştırmada, işten çıkartmaların özel sektörde yoğunlaştığı belirtildi.
Araştırmaya göre istihdam yaratmada başarılı bir performans gösteren sanayi
kentlerinde ekonomik krizin etkisi daha fazla hissedildi. Otomotiv sektörünün
kalbi olarak kabul edilen Bursa'da geçen yılın eylül ayında 3415 kişiye yeni iş
olanağı sağlanırken bu yılın aynı ayında işsiz kalanların sayısı 943 oldu. Geçen
yılın eylül ayında ilave 2166 kişiye iş olanağı sağlanan Kocaeli'nde ise bu
yılın aynı ayında istihdam 786 kişi daraldı.
Kriz bahane
ediliyor
Araştırmanın sonuç bölümünde, "kriz bahanesi ile işçilerin mağdur edilmeye çalışıldığı" savunuldu. Krizin etkisini hisseden kadar, hissetmeyen işletmelerin de bulunduğuna işaret edilen araştırmada, üretim ve pazar açısından sorun yaşamayan işverenlerin bile, kriz bahanesine sarılarak işten çıkartma ve sendikasızlaştırma çabalarına giriştikleri öne sürüldü. Araştırmada, "krizi fırsata dönüştürme" yaklaşımındaki kimi işverenlerin, "işçiyi ekmeğinden ettiği" ileri sürülerek "İşten çıkarmalar kadar ücretsiz izinler de gündemde. Geçen 5 yılda, işçilerin 25 yıllık ücretleri tutarındaki üretim ve işverenlerin hanesine kâr yazılan devasa birikim yok sayılarak işçilerden fedakârlık bekleniyor" denildi.