TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu), Özürlüler İdaresi
Başkanlığı ile yapılan protokol kapsamında; Ulusal Özürlüler Veri
Tabanında kayıtlı olan engelli bireylere yönelik, ''Özürlülerin Sorun ve
Beklentileri Araştırması, 2010'' sonuçlarını açıkladı. Türkiye
genelinde ilk kez yapılan araştırma ile engelli bireylerin günlük yaşam içindeki
sorun ve beklentileri tespit edilerek, bu alandaki politikaların etkin biçimde
oluşturulabilmesi hedeflendi. Araştırmada, Özürlüler İdaresi Başkanlığı
tarafından oluşturulan ''Ulusal Özürlüler Veri Tabanı'' çerçeve
olarak kullanılırken, çalışmanın alan uygulaması ise Haziran 2010'da
gerçekleştirildi.
Rapora göre, bu veri tabanına kayıtlı engellilerin yüzde 29,2'si zihinsel
engellilerler, yüzde 25,6'sı süreğen hastalığı olan engelliler, yüzde 8,8'i
ortopedik engelliler, yüzde 8,4'ü görme engelliler, yüzde 5,9'u işitme
engelliler, yüzde 3,9'u ruhsal ve duygusal engelliler, yüzde 0,2'si dil ve
konuşma engelliler ve yüzde 18'i birden fazla engele sahip olanlardan oluşuyor.
Raporda, kayıtlı engellilerin yüzde 58,6'sının erkek, yüzde 41,4'ünün kadın
olduğu bilgisine yer veriliyor.
''En çok çevre
düzenlemelerinden şikayet ediyorlar"
Kayıtlı engelli bireylerin yüzde 56,8'inin özrünün hastalık sonucu oluştuğu
ortaya çıktı. Bu oranı, yüzde 15,9 ile ''genetik veya kalıtsal bozukluklar'',
yüzde 9,6 ile ''kaza'' ve yüzde 3 ile ''gebelikte/doğum sırasında yaşanan
problemler'' izledi.
Rapora göre, kayıtlı engellilerin yüzde 66,9'u kaldırımların, yaya yollarının
ve yaya geçitlerinin engelli bireyin kullanımına uygun olmadığını düşünüyor.
Yaşadıkları yerdeki fiziksel çevre düzenlemeleri ile ilgili olarak, kayıtlı olan
engelli bireylerin yüzde 66,3'ü oturdukları binanın, yüzde 59,5'i dükkan,
market, mağaza ve lokantaların, yüzde 58,4'ü kamu binalarının, yüzde 55,4'ü
postane ve banka benzeri yerlerin engelli bireyin kullanımına uygun olmadığını
belirtti.
''Sosyal yardımlardan yararlanma
oranları"
Rapora göre, kayıtlı engelli bireylerin yüzde 38,4'ü sosyal yardımlardan
düzenli olarak yararlanıyor. Bu bireylerin yüzde 27'si özürlü aylığından, yüzde
11,2'si ise Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğünün ayni ve nakdi
yardımlarından düzenli olarak yararlandıklarını belirtti. Bireylerin yüzde
55,7'sinin ağır fiziksel iş ve güç gerektirmeyen işlerde çalışmak istedikleri
ortaya çıktı. Yüzde 33,3'ünün sağlık problemleri nedeniyle çalışma zamanı içinde
daha fazla kısa molalar kullanmayı, yüzde 27,6'sının ise yarı zamanlı işte
çalışmak istediği belirlendi.
"Kamu kurumlarından ne bekleniyor?"
Rapora göre, kayıtlı engelli bireylerin yüzde 85,7'si, sosyal yardım ve
desteklerin artırılmasını istedi. Yüzde 77'si sağlık hizmetlerinin, yüzde 40,4'ü
bakım hizmetlerinin iyileştirilmesi ve yaygınlaştırılması, yüzde 28,7'si iş
bulma, yüzde 25,6'sı eğitim olanaklarının artırılması, yüzde 17,7'si fiziksel
çevre ve ulaşım imkanları konusunda düzenlemelerin yapılması yönünde kamu kurum
ve kuruluşlarından beklentileri olduğunu belirtti.