Aralık 2015'de 10 yıl aradan sonra, politika faizini 0,25 oranında artıran Fed'in 2016 yılında faiz artırımına gidip gitmeyeceği merak ediliyor.
Federal Açık Piyasa Komitesi'nin (FOMC) yarın sona erecek ocak ayı toplantısı öncesinde ABD'li ekonomistler, Fed'in 2016'da faizleri ya bir kez artıracağı ya da hiç artıramayacağı görüşünde birleşti.
"Faiz artışı için tek ihtimal aralık"
Mott Capital Management Portföy Müdürü Michael Kramer, ABD'de son dönemde sanayi sektöründeki yavaşlamanın sürdüğüne, iş gücü piyasasında hala kayda değer gevşeklik bulunduğuna ve enflasyonun düşük seyrettiğine dikkati çekti.
Fed'in bu nedenle faiz artışı için tıpkı 2015'teki gibi yıl sonuna kadar beklemek zorunda kalacağını savunan Kramer, "Küresel piyasalarda çok fazla volatilite, ABD ekonomisinde ise çok fazla zayıflık var. Fed, yılın ilk 6 ayında faiz artışı için yeterli pozitif veriye sahip olmayacak. Bu durum bizi Fed'in, ABD başkanlık seçimlerinden sadece 1,5 ay önce yapılacak eylül toplantısına götürüyor ancak bence Fed tam seçim öncesi harekete geçmek istemeyecek. Dolayısıyla 2016'da faiz artışı için tek ihtimal olarak aralık toplantısı kalıyor" diye konuştu.
Kramer, gelişmiş ülkelerdeki farklılaşan para politikalarıyla tetiklenen finansal dalgalanmaların, ABD ekonomisindeki zayıflamayla birlikte artarak devam edebileceğini de dile getirdi. Bunun, Fed'i sıkılaştırma yerine dördüncü parasal genişlemeye itebileceğini ileri süren Kramer, "Eğer ekonomik görünüm iyileşmezse dördüncü parasal genişlemeyi görebiliriz" dedi. Kramer, Fed yetkililerinin bugün başlayan iki günlük FOMC toplantısında "bekle ve gör" yaklaşımını benimseyeceği öngörüsünü paylaştı.
Ocak toplantısının karar metninde petrol fiyatlarındaki düşüş, gerileyen sanayi üretimi ve finansal dalgalanmalar nedeniyle "güvercin" bir dil kullanılacağını belirten Kramer, "Fed'in bu yıl hiç faiz artışı yapmaması da oldukça muhtemel. Bence faizleri bir kez artırmalarıyla hiç artırmamaları olasılığı eşit ve toplamda yüzde 80, birden fazla artırmaları olasılığı ise yüzde 20" ifadelerini de kullandı.
Piyasalarda bulaşıcı hastalık tehlikesi
Bağımsız finansal analist Daniel Amerman da Fed'in 2016'da faizleri bir kere artırması ya da hiç artırmaması olasılığının yüzde 50'den fazla olduğunu iddia etti. Başta Fed olmak üzere büyük merkez bankalarının 2008'den bu yana yatırımcıları kriz çıkması halinde korunacakları şeklinde yönlendirdiğini anımsatan Amerman, şunları kaydetti:
"Eğer şu andaki kriz, ekonomik büyüme ve petrol fiyatları gibi çok temel faktörler nedeniyle devam eder ve yatırımcılar merkez bankalarının kendilerini kurtarmayacağı sonucuna varırsa bu iki olumsuzluk birbirini besleyerek küresel piyasaları aşağı çeken çift etkili bulaşıcı bir hastalık yaratabilir. Fed'in böyle bir tehlikeden kaçınmak için güçlü nedenleri bulunuyor. Piyasaları böyle bir hastalık ortamından korumak için en risksiz ve maliyetsiz seçenek faiz artışına gitmemek."
Amerman, diğer merkez bankalarının da geniş çaplı bir finansal krize karşı piyasalara müdahale edebileceğini aktararak, "Ne kadar fazla negatif ekonomik ve finansal olay görürsek birden fazla faiz artışı ihtimali o kadar düşecek" değerlendirmesini yaptı.
"Uluslararası olumsuzluklar Fed'i bekletecek"
Johns Hopkins Üniversitesi Ekonomi Profesörü ve Cato Enstitüsü Direktörü Steve Hanke de ABD ekonomisine ilişkin verilerin zayıflığına vurgu yaparak, "ABD hala büyüme resesyonundan (growth recession) çıkamadı. Büyüyoruz ancak hem nominal hem de reel bazda uzun vadeli trendlerin altında büyüyoruz. ABD ekonomisi diğer ülkelere kıyasla daha iyi olsa da çok iyi durumda değil" uyarısında bulundu.
Hanke, ayrıca birçok ülkenin finansal ve ekonomik dalgalanmaların yanı sıra siyasi sorunlarla karşılaştığına dikkati çekerek, "Yaşanan uluslararası olumsuzluklar, Fed'in harekete geçmeden önce daha fazla beklemesine neden olacaktır" görüşünü de paylaştı.
RBC Ekonomik Araştırmalar Yardımcı Başekonomisti Paul Ferley ise "Küresel piyasalardaki volatilite nedeniyle 2016'da sadece tek seferlik faiz artışı yapılır. Fed aralık ayında faizleri artıracak. 2017'de de bu artışın devam etmesini bekliyoruz" dedi.
Buna karşılık AB ve Çin'in, muhtemelen potansiyelinin altında büyüyeceğini söyleyen Ferley, böylece merkez bankalarının bu bölgelerde daha fazla para politikası uyaranı sağlayacağının altını çizdi.
Ferley, Fed'in yıl sonuna kadar, FOMC toplantılarında hem ABD'de hem de küresel ekonomideki iyileşmeyi takip edeceğini de sözlerine ekledi.