Yüzyıllardır denizcilere yol gösteren deniz fenerleri halkla
buluştu. Kütüphane, butik otel, restoran ve hediyelik eşya dükkânı olarak
kiralanan fenerler, devlete yıllık 1 milyon 300 bin TL gelir sağladı.
Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü (KEGM), bakım teknisyenleri
dışında kapılarını kimsenin açmadığı fenerlerle ilgili çalışmasının meyvesini
toplamaya başladı. 2006 yılında halka açılan deniz fenerlerinin sayısı dört
yılda 25'e yükseldi. Sarp kayalıklardan ıssız adacıklara, dünya güzeli koylardan
körfez girişlerine kadar kapısından 'yasak' levhaları kaldırılan tarihi fenerler
vatandaşın uğrak yeri oldu.
Halkın hizmetine açılan fenerlerden biri de Çanakkale Ayvacık'a bağlı Bektaş
köyündeki Sivrice Feneri. Eski İstanbul Barosu Başkanı
Yücel Sayman'ın 10 yıllığına kiraladığı fenerin lojman kısmı,
deniz ve denizcilikle ilgili kaynakların bir araya getirildiği kütüphaneye
dönüştürüldü. Fethiye kıyılarında bulunan Kızılada Feneri de
yıllık 103 bin TL'ye kiralandı. Kızılada Turizm, adaya 3 milyon TL'lik yatırım
yaparak butik otel ve lokanta açtı.
Ülke genelinde Akdeniz'de 89, Ege'de 107, Çanakkale'de 28, Karadeniz'de 104,
Marmara'da 64 ve İstanbul Boğazı'nda 38 olmak üzere 428 deniz feneri var.
Fenerlerin çoğu 19. yüzyılın ikinci yarısında yapılmış. KEGM, ilk etapta açık
artırmayla 25 deniz fenerini kiraya verdi. Projenin ikinci safhasında 70 fener
için ihaleye çıkılacak. Kiracılar tarihî dokuya zarar vermeden fenerleri kafe,
restoran, müzeye dönüştürebiliyor. Kiracıların, fenerin tarihçesini anlatan
broşür hazırlama ve bunları misafire ücretsiz dağıtma yükümlülüğü bulunuyor.
Yapının tarihçesinin bir özeti, fenerlerin girişine konulurken kiracılar fener
sönerse hemen Kıyı Emniyeti'ne bildirmekle yükümlü. Deniz fenerlerinden
bazılarının aylık kiraları şöyle: Bodrum Feneri: 15.500, Turgutreis Hüseyinburnu
Feneri: 8.100, Foça Feneri: 2.100, Çeşme Süngükaya Feneri: 1.600
TL.