Ankara 12. İdare Mahkemesi, Akay Kavşağı’nın “bariyer” konularak kapatılmasına ilişkin Anakent Belediye Meclisi kararını esastan da iptal etti. Kararın gerekçesinde, yargı kararlarının uygulandığı iddiasıyla Akay Kavşağı’nın bariyerle trafiğe kapatılmak istenmesinin kamu yararına aykırı olduğuna dikkat çekildi. Kararla birlikte Anakent Belediye Başkanı Melih Gökçek’in kavşağı kapatma gerekçesi şimdilik kalmadı.
Anakent Belediyesi’nin yaptırdığı, Dikmen Caddesi, İnönü Bulvarı, Atatürk Bulvarı, Akay Caddesi ve Tunus Caddesi’ni birbirine bağlayan tartışmalı Akay Katlı Kavşağı, tüm yargı kararlarına rağmen 2001 yılında açılmıştı. Ancak, kavşak projesinin yürütmesi Ankara 3. İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmişti. Ankara Belediye Meclisi de mahkeme kararına uymak zorunda olduğundan, kavşak girişlerine bariyer koyma kararı almıştı. Avukat Sedat Vural, Ankara 12. İdare Mahkemesi’ne bu bariyer kararının iptali için dava açtı ve mahkeme yürütmeyi iptal etti. İptal kararının gerekçesi, hem Akay Kavşağı’nın neden başkent trafiğine çözüm getiremeyeceğini anlatıyor hem de yargı kararlarına karşın yürütülen bir idari işlemin “hukuk devleti ilkesi ve hukuka bağlı idare” anlayışına neden aykırı olduğu yönünde idare hukuku dersleri içeriyor.
‘Geri dönüşü olmayan geçici çözüm’
Mahkeme, Akay Katlı Kavşağı’yla, “kentsel ölçekte ulaşım sistemini düzenlenmediği, kamu önceliği göz önüne alınarak toplu taşımaya öncelik verilmediği, kent içi ulaşımda özel araç ile seyahatin özendirildiği, yaya hareketlerinin kısıtlandığı, kent merkezine daha çok taşıt getirileceği, trafik sıkışıklığının giderilmeyeceği, geri dönüşü olmayan müdahale ile geçici çözüm yaratıldığı” gerekçesiyle yürütmeyi iptal etmiş ve karar Danıştay tarafından da onaylanmıştı. Buna karşın, kavşak tamamlanarak 2001 yılında açılmıştı.
‘Kavşak, iptal edilen plana dayanıyor’
Ayrıca Ankara 3. İdare Mahkemesi, 9 Mart 2009 tarihinde, Akay Kavşağı’nın inşa edildiği şekliyle planlara işlendiği, oysa kavşağın mevcut halinin İdare Mahkemesi kararıyla iptal edilmiş planlara dayandığı, bu durumun yargı kararlarına aykırılık taşıdığı, kapsamlı bir nazım imar planına ve ulaşım planına dayanmadan geliştirilen projenin ulaşım ve trafik planlama ilkelerine aykırı olduğu gerekçesiyle projenin yürütmesini iptal etmişti. Gökçek yönetimindeki Anakent Belediye Meclisi de bu karara uymak zorunda olduğu gerekçesiyle kavşağın bariyer konularak kapatılmasına karar vermişti. Avukat Sedat Vural bariyer kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali için Ankara 12. İdare Mahkemesi’ne dava açtı ve mahkeme Vural’ı haklı bularak önce yürütmeyi durdurdu, son olarak da kararı esastan iptal etti.
İptal kararının gerekçesinde, Anakent Belediyesi’nin bariyer koyarak kavşağı kapatma girişiminin, iptal kararının uygulanması amacıyla alındığının ileri sürüldüğü anımsatılarak, “Kavşağın Ankara’daki trafik sorununun en yoğun yaşandığı yerlerden biri olduğu, bu kavşağın trafiğe kapatılması halinde Ankara trafiğinin çok ciddi şekilde etkileneceği” belirtildi. İptalin gerekçesi şu ifadelerle özetlendi:
“Ankara 3. İdare Mahkemesi’nin kararı ile ilgili imar planlarının iptal edilmesi üzerine, kavşağa ilişkin önceki mahkeme kararlarının gerekçeleri ve imar planlarının esasları dikkate alınarak şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına uygun bir düzenleme getirilmesi gerekirken, mahkeme kararının uygulandığı ileri sürülerek Akay Kavşağının trafiğe kapatılması hukuka ve kamu yararına aykırıdır.”
‘İdare serbest değildir’
Kararda Anakent Belediyesi’nin, idare mahkemelerince alınan iptal veya durdurma kararlarına uymamasının anayasaya aykırılığı şu ifadelerle belirtildi:
“İdare, iptal kararının gereği olan işlemleri tesis edip etmemekte, eylemleri yapıp yapmamakta serbest değildir. Anayasa, idareyi mahkeme kararlarına uymakla zorunlu kılar, ayrıca, idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği açıklamasında bulunur. Bu zorunluluk, ‘hukuk devleti ilkesi ve hukuka bağlı idare anlayışının’ vazgeçilmez koşuludur.”