Karya Kralı Mousolos'un 2 bin 370 yıl önce yaptırdığı ve tüm arkeoloji dünyasının aradığı saray Bodrum Arkeoloji Müzesi'nin bahçesinden çıktı. YAŞAR ANTER
Karya Kralı, antik Halikarnassos kenti kurucusu Mousolos'un 2 bin 370 yıl önce yaptırdığı ve arkeoloji dünyasının peşinde olduğu saray, Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi'nin bahçesinde bulundu. Arkeoloji Müzesi'nin müdürü Oğuz Alpözen, 50 yıl sürecek kazıyla tamamen gün ışığına çıkarılabilecek sarayın, dünyanın sekizinci harikası olarak kabul edilebileceğini söyledi.
Dünyanın yedi harikasından biri olarak kabul edilen ve parçaları Britanya'ya götürülerek British Museum'da sergilenen Kral Mousolos'un MÖ 250 yıllarında yapılan anıtmezarı Turgutreis Caddesi'nde bulunurken, Mousolos'un MÖ 370'te Karya Krallığının yeni başkenti olarak kurduğu Halikarnassos kentinin sarayının izine ise rastlanamadı.
İpucu tarihi kitaptan
Ünlü tarihçi ve 'Mimarlık Üzerine On Kitap' adlı kitabın yazarı Romalı Vitrius'un, MÖ 1. yüzyılın başlarında kaleme aldığı tarihi notlarından ve sarayın o dönemde 'Zephiria Yarımadası' olarak adlandırılan, şimdiki Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi'nin bulunduğu alanda inşa edildiği iddialarından yola çıkılarak, çalışmalar bu bölgeye kaydırıldı.
Merkezi Kopenhag'daki Carlsberg Beer Union Company'nin sponsorluğunu 1966'dan beri sürdürdüğü 'Kral Mousolos'un sarayını günışığına çıkarma projesi', Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi ve Güney Danimarka Üniversitesi işbirliğiyle yenilendi. Kalenin bahçesinde iki ülkenin bilim adamları tarafından kazı başlatıldı.
Örnekler birebir uyuyor
Arkeoloji dünyasında heyecan yaratan sürpriz, bir ay önce yaşandı. Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi Müdürü Alpözen'in kazı başkanlığını, Güney Danimarka Üniversitesi öğretim üyesi arkeolog Prof. Dr. Poul Petersen'in yardımcılığını yaptığı projede çalışan 12 Danimarkalı ve 14 Türk arkeolog, bir ay önce İtalyan ve Fransız kulelerinin yanındaki kazı çalışmalarında, saraya ait olabileceği tahmin edilen kalıntılara ulaştı. Çalışmalarda, 300 metrekarelik alanda 12 metre derinliğe inildi. Kral Mousolos'un sarayının üst terasları, balkon taşları, saray bahçesini süsleyen sütunlar ve teras merdivenleri bulundu. Buluntuların British Museum'daki anıt mezar parçalarıyla karşılaştırıldığında birebir uyduğu görüldü.
En eski saray kalıntısı
Prof. Poul Pedersen, "Kral Mousolos'un 2 bin 370 yıl önce Halikarnassos kentini yönetirken yaptırdığı saray, yaklaşık 200 yıl ayakta kaldıktan sonra depremler ve istilalarda harap olmuş. MS 15. yüzyılda Saint Jean şövalyeleri saray kalıntıları üzerine kaleyi inşa etmiş, sarayın taşlarını da kullanmış. 40-50 yıl sonra tamamen gün ışığına çıkarılabilecek sarayın kalıntıları, dünya ve Bodrum tarihine ışık tutacak" dedi.
'Yarım bırakılmamalı'
Alpözen ise şunları söyledi: "Bodrum Kalesi bundan böyle bilinen 700 yıllık geçmişiyle değil, 2 bin 370 yıllık tarihi ve kültür mirasıyla anılacak. Bu kazı çalışmalarında elde edilen bulgular, dünyanın sekizinci harikası olarak kabul edilebilecek nitelikte. Bu proje yıllar sürse de desteklenmeli ve yarım bırakılmamalı."