Haritalandırma ve Şehir Modellemesinde ‘Lazer’ Devri



İstanbul Büyükşehir Belediyesi Harita Müdürlüğü ile TÜBİTAK, İTÜ ve ISPRS’in (International Society for Photogrammetry and Remote Sensing - Uluslararası Fotogrametri ve Uzaktan Algılama Birliği) birlikte gerçekleştirdiği “Hava Lidar Uygulamalarında Veri Elde Etme ve İşleme” konulu seminer İstanbul Büyükşehir Belediyesi Gençlik Spor Müdürlüğü’nün Şehzadebaşı’ndaki binasında başladı.

Avusturalya’nın NSW Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Uluslararası Fotogrametri ve Uzaktan Algılama Birliği Eski Başkanı Prof. Dr. John Trinder’ın konuşmacı olarak katıldığı seminerde; İstanbul Büyükşehir Belediyesi Harita, Plan ve İmar’dan Sorumlu Genel Sekreter Yardımcı Vekili İrfan Uzun, Prof. Dr. Orhan Altan ve Harita Müdürü Yılmaz Yıldız ile Büyükşehir Belediyesi birimlerinden ve üniversitelerden çok sayıda katılımcı yer aldı.

Fotogrametri ve uzaktan algılama sistemlerinde yeni teknolojilerin ele alındığı seminerin açılış konuşmasını gerçekleştiren Harita, Plan ve İmar’dan Sorumlu Genel Sekreter Yardımcı Vekili İrfan Uzun, 2004 yılında çıkan 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin sorumluluk alanının 183 bin hektardan 534 bin hektara çıktığına dikkat çekerek, bu gelişmeyle birlikte İstanbul’un tarihi, kültürel ve doğal değerlerinin korunarak geleceğe taşımak için hızlı bir bütüncül planlama sürecine girildiğini söyledi.

Bu amaçla Büyükşehir Belediyesi’nin İstanbul Metropoliten Planlama ve Kentsel tasarım Merkezi’nde (İMP) üniversiteler, çevre iller, ilçeler ve sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte çok ciddi bir çalışmanın içine girdiğini vurgulayan İrfan Uzun, İMP tarafından hazırlanan 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’nın Belediye Meclisi tarafından onaylandığını, 1/25.000 ölçekli Nazım İmar Planı’nın da hazırlanarak Belediye Meclisi’ne sevk edildiğini kaydetti.

Genel Sekreter Vekili İrfan Uzun, Harita Müdürlüğü’nün İstanbul il sınırları içindeki tüm 1/5000 ölçekli haritalarını günümüzün yüksek teknolojisi olan dijital kamera kullanımıyla elde ederek hizmete sunduğunu, aynı alandaki 1/1000 ölçekli haritaların üretilmesine de devam edildiğini dile getirerek, “Türkiye çapında uygulanacak, vatandaşların adres ve vatandaşlık bilgilerinin ilişkilendirildiği MERNİS projesine altlık teşkil edecek Adres Bilgi Sistemi çalışmaları 10 ilçede tamamlanma aşamasında olduğunu, İstanbul’daki tüm cadde ve sokakları gösteren Şehir Rehberi çalışması tamamlanarak İstanbul Şehir Rehberi kitabının ve İlçe rehber haritalarının kullanıcıların hizmetine sunulduğunu belirtmiştir. Lazer tarayıcılarındaki teknolojik gelişmenin ele alınacağı bu seminerin İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin imar çalışmalarına ışık tutacağını umut ediyorum” diye konuştu.

Lazer teknolojisi haritalandırmadan şehir modellemesine kadar bir çok alanda kullanılıyor

Seminerin konuşmacısı Avusturalya’nın NSW Üniversetisi Öğretim Üyesi Prof. Dr. John Trinder, 1980’lerın başında haritacılık çalışmalarında kullanıma başlanan lazer teknolojisini uygulayarak ‘Hava Lidar’ tekniğinin uçaktan lazer ışını ile yüzey tespiti yaptığını ve mesafe ölçmede kullanıldığını belirterek, bu teknolojinin haritalandırma, üç boyutlu bina ve şehir modellemesi, toprak üstü enerji hatlarının koridor haritalandırması ile kıyı şeridi , erozyon tespitinde ve afet yönetiminde kullanıldığını söyledi.

Hava şartları ve uçağın konumuna göre yükseklik belirlemede 3 ile 30 santimetre, yüzey belirlemesinde ise 5 ile 50 santimetre arasında hata payı bulunan hava lidar teknolojisinin fotogrametriden çok daha hassas ölçümler yaptığının altını çizen Prof. Dr. John Trinder, bu teknolojinin özellikle ABD ve Avrupa ülkelerinde çok yoğun olarak kullanıldığını kaydetti.

Prof. Trinder, “Hava arazi haritalandırmalarında lidar teknolojisi yüksek mesafelerden operasyon yaparak çok yoğun örnekleme elde edebiliyor, gündüz ve gece çalışabiliyor. Tropikal alanlarda ağaç seviyelerini ve aynı anda ağaç yapraklarının arasından geçerek toprak yüzeyini ölçmek mümkün oluyor. Modern lidar sistemleri bu yönüyle haritalandırmadan, üç boyutlu bina ve şehir modellemesine, hatta erozyon riski tespitine kadar pek çok alanda kullanılabiliyor” dedi. Seminer 28 Şubat 2007 tarihinde sona erecek.