Hazine Müsteşarlığı, inşaatı on beş yıl önce tamamlanan ve hiç kullanılmadan çürümeye terk edilen petrol boru hattı için yaklaşık 15 milyon dolar ödeyecek.
İstanbul ve Trakya bölgesinin petrol ihtiyacını karşılamak için inşa edilen boru hattının kredisi İslam Kalkınma Bankası’ndan alınmıştı. Hazine ile banka yetkilileri arasında varılan anlaşmaya göre kullanılan 8,5 milyon dolarlık kredi 15 milyon dolar olarak geri ödenecek. 10 taksitten ilki 30 Haziran 2004’te yatırılacak. Hazine, geri ödemedeki artışı kredinin ödeme süresinin uzunluğuna bağladı. Toplam uzunluğu 128 kilometre olan İzmit-İstanbul petrol boru hattı 1989 yılında Boğaz geçişi hariç tamamlandı. Ancak boru hattı kullanıma açılamadı.
Proje için İslam Kalkınma Bankası’ndan 1984’te 15,7 milyon ABD Doları kredi sağlanmıştı. Proje inşaatında dış kredinin yanında dönemin cari fiyatları ile de 6,1 milyar lira milli bütçeden harcandı.
Hazine Müsteşarlığı, “İzmit-İstanbul petrol boru hattı projesi ve alınan kredinin son durumu” yönündeki sorularımızı cevapladı. Hazine’nin cevabına göre, proje için İKB’den alınan kredi ile ilgili bugüne kadar herhangi bir ödeme yapılmadı. Hazine cevabında, “İPRAŞ (İzmit)-Haramidere (İstanbul) arasında petrol ürünleri taşıması için yapılması öngörülen İPRAŞ-Haramidere Petrol Boru Hattı’nın finansmanı amacıyla İslam Kalkınma Bankası (İKB)’ndan 15 Kasım 1984 tarihli anlaşma ile 15,7 milyon ABD Doları tutarında kredi sağlanmış olup, söz konusu kredinin 8 milyon 552 bin 373 ABD Dolarlık (7.119.763 İD, 1 İD=1 SDR) kısmı kullanılmıştır.” bilgisini verdi.
Hazine açıklamasının son bölümünde ise şu bilgilere yer verildi: “Adı geçen proje için müsteşarlığımız tarafından İKB’ye, 30 Haziran 2004 tarihinde başlamak üzere, her biri 1 milyon 214 bin 9 İslam Dinarı (İD) tutarında altışar aylık 10 taksit ödemesi yapılacaktır.” Hazine, konuyla ilgili Temmuz 2003 tarihli sorularımıza ise kredinin ödenmesi için İKB ile görüşmelerin devam ettiği cevabını vermişti. İPRAŞ-Haramidere petrol boru hattı, Mayıs 2002 tarihinde de Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) gündemine taşınmıştı. Dönemin Karaman Milletvekili Zeki Ünal, TBMM Başkanlığı’na “8,5 milyon dolar harcanarak tamamlanan boru hattı projesinin BOTAŞ’a devredilerek rafa kaldırılması, projeye alternatif bir proje geliştirilip geliştirilmediği ile böyle bir kaynağın niçin israf edildiği” konulu bir soru önergesi vermişti.
Yine dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Zeki Çakan ise soru önergesine verdiği cevabında “projenin 1977 yılında DPT tarafından programa alındığını ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından 1985 yılında ihalesinin yapıldığını, proje için İKB’den sağlanan 8,5 milyon dolar dış kredi ile birlikte milli bütçeden cari fiyatlarla 6,1 milyar lira harcandığını, boru hattının 1990 yılında YPK kararı ile de BOTAŞ’a devredildiği, Boğaz geçişi hariç boru hattı ve pig istasyonları tamamlanan projenin aradan geçen zaman içerisinde hizmete alınamadığı ve halen boş durduğu” bilgisini vermişti.
Proje, İstanbul ve Trakya bölgesinin petrol ürünleri ihtiyacının İzmit Rafinerisi (İPRAŞ)’nden karşılanması amacıyla 1977 yılında Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) tarafından programa alındı. 1984 yılında İslam Kalkınma Bankası ile Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı arasında imzalanan 15,7 milyon dolarlık dış kredi anlaşması ile 1985 yılında boru hattı inşaatına başlandı. Boru hattı ve pig istasyonları gecikmeli olarak 1989 yılında tamamlanabildi. Boru hattı, 1990 yılında bütün hak ve yükümlülükleri ile birlikte değişik amaçlı kullanım ve inceleme için BOTAŞ’a devredildi.
BOTAŞ tarafından yapılan incelemelerde hattın gaz ve petrol taşımacılığı için uygun olmadığı tespit edildi. 2000 yılında aynı hattın İSKİ, daha sonra İGDAŞ tarafından kullanımı gündeme geldi. Ancak, bu girişimlerden de olumlu bir sonuç çıkmadı ve 15 yıl önce tamamlanan boru hattı hiç kullanılmadı. Söz konusu hat; 87 km’si Anadolu yakası, 40 km’si Trakya yakası ve 1,2 km’si Boğaz geçişi olmak üzere toplam 128,2 km uzunluğunda bulunuyor. Boru hattı, Boğaz geçişi hariç tamamlanmış durumda. Daha önce, boru hattının sahipsizlikten çürümeye yüz tutmuş olabileceği ifade edilmişti.