Yenikapı’da sürdürülen kurtarma kazıları sırasında çıkartılan 47 bin çuvallık buluntunun toprağa gömülmesi tartışma yarattı. Arkeologlar, kazılar sırasında bulunan her şeyin tarihi eser olmadığını, özellikle çanak çömleğin dönemine ilişkin bilgi vermeyen bölümlerinin envanteri çıkarılarak gömüldüğünü belirttiler.
Avukat Mahmut Tanal’ın Bilgi Edinme Yasası’ndan yararlanarak öğrendiği 47 bin çuval dolusu buluntunun gömülmesi, ilk bakışta tepki yaratsa da arkeoloji dünyasında sıklıkla başvurulan bir yöntem.
Arkeologlar, Yenikapı’daki kazılar sırasında 30 bine yakın parçanın müze envanterine geçirildiğini, gömülmek üzere ayrılan parçaların bir kısmının da başka disiplinler tarafından araştırma yapılmak üzere ayrıldığını anlattılar. Kentin 8 bin 500 yıllık tarihine ışık tutan 60 bin metrekarelik alanda sürdürülen kazıları yapan ekibin zan altında bırakılmasına tepki gösteren arkeologlar, şu bilgiyi verdiler:
“Çıkan bütün eserler sayılır. Bilgi vermeyen amorf denilen parçalar gömülmek üzere ayrılır. Etiketli halde çuvallanıp gömülür. Gömülme işlemi kazı alanı içine ya da Kültür Bakanlığı’nın belirlediği, üzerinde inşaat yapılmayacak alanda yapılır.”
Sık kullanılan bir yöntem
Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri Projesi (TAY) Koordinatörü Oğuz Tanındı, özellikle geç dönem kazılarında çanak çömleğe ait o döneme ilişkin bilgi vermeyen birçok parçaya rastlandığının altını çizdi. Bilgi vermeyen bu tür parçaların “atık” olarak nitelendiğini, tarih eser olmadığını vurgulayan Tanındı şöyle devam etti:
Çanak çömleğin boyun, ağız, dip, kulp kısmı, üzerindeki bezeme bulunan bölüm ayıklanır, diğer kısımlar bir daha bulunmamak üzere gömülür. Kullandığımız yöntemlerden biri de gömmeden önce ezip un ufak etmektir. Bu gibi parçaların hepsinin saklanması ve analiz edilmesine imkân yok, gerek de yok. Ama gömülmeden önce o parçaların ölçüm ve çizimlerinin yapılması gerek.”