II. Abdülhamit tarafından yaptırılan, ancak I. Dünya Savaşı'ndan sonra büyük ölçüde kullanılamayan Hicaz demiryolu hattının canlandırılması için yapılan görüşmeler 62 yıldır devam ediyor. Ancak Suriye, Ürdün ve Suudi Arabistan arasında yapılan 21 görüşmeden çeşitli nedenlerden dolayı ortak somut karar çıkmadı.
Hicaz Demir Yolları Genel Müdürlüğü'ne göre, Hicaz demiryolu hattında ilk sefer 1908 yılında yapıldı. Ancak I. Dünya Savaşı sırasında, savaş şartları ve hattın bir kısmının tahrip olması nedeniyle seferlere ara verildi. I. Dünya Savaşı'nın ardından, 1920 yılında bölgedeki sivil toplum örgütleri halkın talebi üzerine, Hicaz demir yolu hattının canlandırılması için girişimlerde bulundu. 1946 yılında ise, Arap Birliği hattın geçtiği Suriye, Ürdün ve Suudi Arabistan'ı işbirliği yapmaya davet etti. Bu davetle birlikte, 21 görüşme yapıldı, ancak çeşitli nedenlerle hattın canlandırılmasına yönelik fiili çalışmalara başlanamadı.
Tarihi hat 3 ülkeden geçiyor
Yetkililere göre, tarihi Hicaz demiryolu hattı İstanbul Haydarpaşa Garı'ndan başlayıp, Suriye'nin başkenti Şam üzerinden Beyrut'un Hayfa Limanı'na ulaşılmasını sağlıyor. Yine Beyrut üzerinden devam eden hat, Suudi Arabistan topraklarına kadar ulaşıyor. Suriye ve Lübnan'da tarihi hattın önemli bir kısmı kullanılabilecek durumda bulunurken, Suudi Arabistan'daki kısmın I. Dünya Savaşı sırasında İngiliz Lawrence'ın talebi üzerine tamamen yok edildiği belirtiliyor.
II. Abdülhamit'in hac kafilelerinin seyahat güvenliği ve kolaylığını sağlamak
ve ülkeler arasındaki mal transferini
kolaylaştırmak amacıyla yapımına karar
verdiği hat, Mısır, Pakistan, İran gibi ülkelerin de maddi katılımıyla inşa
edildi.
Suriye Hicaz demiryolunu esas alacak
Hicaz Demiryolu Genel Müdürü Mahmud Ömer Sakbani, Hicaz demir yolu hattının esas alındığı ve hattın Suriye toprakları içinde kalan kısmının kullanılabileceği yeni bir proje üzerinde çalıştıklarını söyledi. Ürdün ve Suudi Arabistan ile görüşmelerinin devam ettiğini belirten Sakbani, hattın canlandırılması halinde ülkeler arasındaki yolcu ve kargo taşımacılığının kolaylaşacağını kaydetti.
Sakbani, "Hicaz demiryolu hattı, Suriye demiryollarının temelini oluşturuyor. Ayrıca, bu hattın bu bölge içinde de önemli bir rolü var. Aynı hattı devam ettirmek zorunda değiliz, ancak daha sonraki bütün projeler için tarihi Hicaz demiryolu esas teşkil etmektedir" dedi.
Suriye tarafından hazırlanacak yeni projeyle birlikte demiryollarını modern bir şekilde canlandırmak istediklerini anlatan Sekbani, projenin üç ayağı olduğunu söyledi. Buna göre, proje çerçevesinde Suriye-Şam ve Ürdün-Amman; Suriye'deki kentler arasında ile Şam ve yakın çevresindeki yerleşim birimleri arasında demir yolu hattı oluşturulacak. Sekbani, Suriye ve Ürdün arasındaki hattın özellikle kargo taşımacılığına yönelik olacağını ve Ürdün ile birlikte hattın bu ayağı üzerinde yoğun çalışmalar yürüttüklerini söyledi.
"Türkiye-Suriye yardımlaşmasını temmenni ediyorum"
Sekbani, proje çerçevesinde, demir yolu altyapısının yenileneceğini, bakım istasyonu kurulacağını, yeni trenler alınacağını anlatarak, henüz model ülke belirlemediklerini söyledi.
Bir süre önce Türkiye'yi ziyaret ettiğini belirten Sekbani, "Türkiye, demiryolları konusunda bizden çok daha tecrübeli ve aktif. Fransız, Alman ya da İtalyan şirketler de olabilir, ancak ben Türkiye-Suriye yardımlaşmasını temenni ediyorum" dedi.