İDO ve Uluslararası Hidrojen Enerjisi Teknolojileri Merkezi (ICHET), Türkiye’nin hidrojen ve yakıt pili teknolojilerinin kullanıldığı ilk pratik uygulamayı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dr. Hilmi Güler ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Ahmet Selamet’in yanı sıra İDO Genel Müdürü Ahmet Paksoy’un da katıldığı bir törenle tanıttı.
2008 yılının Mayıs ayında ICHET’in finansmanı ve İDO’nun ortaklığıyla başlatılan ve Türkiye’de ilk pratik uygulamasının İDO’nun Yenikapı merkez binasında yapıldığı 'Hidrojen Yakıt Pili Uygulama' projesi ile elektrik kesintilerinde 5 kw’lık yakıt pilli kesintisiz güç kaynağı devreye girerek sesli duyuru sistemi ve bilgisayarlara elektrik sağlıyor.
Enerji alanında bağımsızlık savaşının en önemli hareketlerinden biri olarak değerlendirilen hidrojen yakıt pili uygulama projesinin açılış töreninde, doğal enerji kaynakları olan rüzgar ve güneş enerjisini kullanarak çevre dostu enerjiye çeviren ev sistemi, ilk kez Çukurova Grubu tarafından üretilen ve hidrojen enerjisi ile çalışan forklift, egzozundan yalnızca su buharı vererek çevreye hiçbir zarar vermeyen gürültüsüz scooter ve araba ile İDO binasında yaşanacak herhangi bir elektrik kesintisinde devreye girerek günlük akışta enerji kesintisine izin vermeyecek hidrojen yakıt pilli kesintisiz güç kaynağı tanıtıldı.
Törende yaptığı konuşmada, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dr. Hilmi Güler, “40 milyon dolarlık bir yatırım ile Uluslararası Hidrojen Teknolojileri Merkezi’ni İstanbul’a taşıyarak bu alanda çok değerli bilim adamları ile çalıştık. Artık Türkiye, enerji alanındaki bağımsızlık savaşında varlığını dünyaya duyuruyor. Jeotermal, rüzgar ve güneş olmak üzere sadece yerli ve doğal kaynaklarımızı kullanarak; enerji alanında dışa bağlılığımızı azaltmayı hedefliyoruz. Yenilenebilen enerjiye büyük önem veriyoruz” dedi.
35 bin $ değerinde bir maliyet ile temiz, gürültüsüz ve çevre dostu teknolojiyi gerçeğe dönüştürdüklerini belirten İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Ahmet Selamet ise 2010 yılında Eyüp’te kurulması planlanan Hidrojen Dolum Tesisleri ile IETT ortaklığında 10 ay içerisinde faaliyete geçecek olan hidrojen motorlu otobüsler hakkında bilgi verdi.
Birçok alanda olduğu gibi hidrojen yakıt pili uygulamasında da bir ilki gerçekleştirmekten duydukları memnuniyeti dile getiren İDO Genel Müdürü Ahmet Paksoy; İDO Genel Müdürlüğü’ nde kullanıma açılan güç kaynağının yanı sıra 2010 yılında Haliç ve Boğaz semalarında işleyecek hidrojen pilli tekneyi de faaliyete geçireceklerini söyledi.
Geleceğin temiz enerji sistemi
İDO Yenikapı İskelesine kurulan yakıt pilli kesintisiz güç kaynağı sistemi, yakıt pili ünitesi, hidrojen silindirleri ve DC/AC invertörden oluşuyor. Yakıt pili, hidrojenin kimyasal enerjisini direkt olarak elektrik enerjisine çeviren elektrokimyasal bir enerji dönüşüm cihazıdır. Yakıt piline beslenen hidrojenin elektrokimyasal reaksiyonu sonucunda, sistem DC elektrik enerjisi üretiyor. Pozitif hidrojen iyonları daha sonra havanın oksijeni ile birleşerek su açığa çıkıyor. Sistemde çevreyi kirleten ve zarar veren herhangi bir gaz üretilmediği ve aynı görevi yapan bir dizel jeneratör gibi döner herhangi bir mekanizma olmadığı için, hidrojen yakıt pili teknolojisi; temiz, gürültüsüz ve çevre dostu bir teknoloji.
Potansiyel yerli üreticiler de deneyim kazanacak
Türkiye’de bir ilk olan proje kapsamında, Türk firmalarıyla bağlantıya geçilerek bu yeni teknoloji hakkında yerli firmaların deneyim kazanmasına ve projede yer alan yabancı üreticilerle işbirliği ve bilgi akışı sağlanmasına imkan verildi. Kesintisiz güç kaynağındaki yakıt pilinden üretilen doğru akımı alternatif akıma çeviren invertör Türk firmalarından satın alındı.
ICHET
Dünyada tek olan ICHET, T.C. Enerji Bakanlığı ve UNIDO teşkilatı arasında 2003’te imzalanan anlaşma ile İstanbul’da kuruldu. ICHET, hidrojen enerjisi teknolojilerinin gelişmekte olan ülkelerde yaygınlaştırılması amacıyla yurt içi ve yurt dışında çeşitli pilot ve bilimsel uygulamalı projeler başlattı.
2009 yılı ICHET’in Türkiye’de hidrojen teknolojileri alanındaki projelerinin gösterime sunulduğu önemli bir yıldır. ICHET-Çumitaş ortaklığındaki yakıt pilli forklift projesi ve ICHET’in diğer 3 projesi; yenilenebilir enerji-hidrojen mobil ev projesi, hidrojen scooter, golf-cart projeleri de IDO Yenikapı’da düzenlenen törende gösterime sunulmuştur.
ICHET’in, Bozcaada’nın kısmi hidrojen adasına dönüştürülmesi ile ilgili yenilenebilir enerji-hidrojen enerjisi projesi, hidrojenli otobüs, hidrojenli gemi, hidrojen dolum istasyonu, deniz suyunun elektrolizi ile elektrik üretimi gibi Türkiye’de devam etmekte olan projeleri de bulunmaktadır. ICHET’in gelişmekte olan ülkelerdeki projeleri arasında en çok dikkat çekeni, 2010 yılında Yeni Delhi’de gösterimi başlayacak olan 3 tekerlekli hidrojen-içten yanmalı motorlu araç projesidir. ICHET ayrıca gelişmekte olan ülkelerde gerçekleştirilen hidrojen teknolojileri ön fizibilite çalışmalarına finansman sağlamaktadır.