Sürekli arızalanması ve beklenen verimin alınamaması nedeniyle kamuoyunda tartışmalara yaratan Phileas marka metrobüslerin alımında, şartnamede skandal yaşandığı ortaya çıktı. Üretici Advanced Public Transport System (APTS) firmasının İETT Genel Müdürlüğü’ne gönderdiği öneri mektubunda yer alan “araçların teknik özelliklerinin bire bir alım şartnamesine geçirildiği ve piyasadan herhangi bir fiyat araştırması yapılmadan satınalma işleminin yapıldığı” belirlendi.
İçişleri Bakanlığı Mülkiye Müfettişliği’nce hazırlanan rapor sonucu 19 kişi hakkında “Görevi Kötüye Kullanmak” suçundan dava açıldı. Beyoğlu Cumhuriyet Savcılığı’nca hazırlanan iddianamede kişilerin 3 yıla kadar hapis cezasına çarptırılması isteniyor. Söz konusu kişiler arasında AİHM’de Türkiye’ye türban davası açan Leyla Şahin’in babası, Nuruosmaniye Camii imamı ve ayrıca İstanbul Belediye Başkanı Kadir Topbaş’ın da yakın arkadaşı olarak bilinen İETT Daire Başkanı Aleaddin Şahin de bulunuyor. 19 kişi hakkında açılan davanın ilk duruşması 5 Şubat Cuma günü görülecek.
Davaya konu olan olay ise metrobüs alımında “ihalenin hukuka aykırı” olarak düzenlenmesi. Metrobüslerin alımı için 2006’da hazırlanan şartnamenin, üretici firmanın yetkilisi tarafından alımdan önce İETT’ye gönderilen öneri mektubundaki teknik şartlara göre hazırlandığı ortaya çıktı. Mektupta yer alan şartların bire bir şartnameye geçirildiği ve piyasadan herhangi bir fiyat alınmadığı belirlendi.
Firmadan mektup
APTS firmasının yetkilisi Ruud Bouwman’ın İETT Genel Müdürü Mehmet Öztürk’e yazdığı ve 31 Ağustos 2006 tarihli mektupta “Phileas” marka aracın kendine has özellikleri olduğu ve başka bir firmaca üretilmediği savunuldu. İETT yetkililerinin hazırladığı tutanakta da, “Lastik Tekerlekli Tramvay Alımı” için gereken şartlar kısmında ise APTS firması yetkilisinin mektubunda belirttiği söz konusu aracın 7 özelliğine bire bir yer verildi.
Müfettişler: Alım hukuka aykırı
İçişleri Bakanlığı’na bağlı müfettişler tarafından konu ile ilgili 18 Ekim 2007’deki araştırma raporunda, Phileas marka 50 adet lastik tekerlekli tramvay aracının alımında, firmanın gönderdiği mektubun dayanak alındığı belirtilerek şöyle denildi: “Ne sanayi odası ve ticaret odası ne de ilgili meslek odaları ile yazışma yapılmadığı ve APTS firmasının gönderdiği aracın teknik ve fiziksel özelliklerini gösteren mektubun temel dayanak alındığı, böylece alımın ihale prosedürünün dışında yarışma ve rakabet unsurunu yok edici şekilde hukuka aykırı olarak yapıldığı anlaşılmıştır.”
Beyoğlu Cumhuriyet Başsavcılığı’nca hazırlanan iddianamede müfettiş raporuna değinilerek şöyle devam ediliyor: “Teftiş sonucunda gerekli araştırma ve tespitlerin yapılmadan, ihtiyaçların ne olduğu tam olarak belirlenmeden ayrıca ihtiyacı karşılayacak diğer ürünler ve modellerin bulunup bulunmadığı yönünde gerekli araştırmanın yapılmadığı ve yapılan araştırmaya da ne için APTS firmasından alındığının ayrıntılı bir şekilde araştırılmadan ve ayrıca sanayi odası ve ticaret odası ve meslek odaları ile ilgili yazışmalar yapılmadan ihalenin yapıldığı ve bu şekilde kamunun zarara uğratıldığı, rekabetin ortadan kaldırıldığı bu nedenle ilgililer hakkında cumhuriyet başsavcılığımıza suç duyurusunda bulunulmasına karar verilmiştir.” Şüphelilerin Türk Ceza Kanunu’nun 257/1, 37/1, 53/1 a-b maddeleri kapsamında 3 yıla kadar hapis cezasına çarptırılmaları isteniyor. İETT İşletmeleri Genel Müdürlüğü ise söz konusu skandalı yalanlamış, metrobüs hattında hizmete sunulan Phileas ve Capacity marka araçların alımının, Kamu İhale Kanunu’nun “tekel oluşturan hak sahibi ve tek üretici alımını” içeren 22/a maddesine göre yapıldığını bildirmişti.