Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2016’nın birinci çeyrek gerçekleşme ve ikinci çeyrek beklentilerini içeren ihracatçı eğilim anketi sonuçlarını kamuoyu ile paylaştı. 470 firmanın katıldığı anket verilerine göre ihracatçıların ilk kez girmeyi hedeflediği pazarlar arasında ABD yüzde 16,8 oranıyla ilk sırayı aldı. İran yüzde 14,7, Almanya yüzde 10,4 ve İngiltere de yüzde 9,1 oranıyla diğer hedef pazarlar olarak sıralandı. İran’a yönelik ambargonun kaldırılmasından sonra bu ülke ihracatçılar için ikinci hedef ülke konumuna geldi. Dünya'nın haberine göre, anket verilerini değerlendiren TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, ihracat ve üretimde büyüme yaşanırken, karlılıktaki artış oranının düşük kalmasını, dış pazarlarda görülen gelişmelerin beklentilerin altında kalmasına bağladı. Büyükekşi, “Karlılığımızı ancak yenilikçi ürünler geliştirmek ve ihraç etmek suretiyle artırabiliriz. Yüksek katma değerli ihracat gerçekleştirebilmek için tasarım, Ar-Ge, inovasyon ve markalaşmaya önem vermek zorundayız” diye konuştu.
Yurtdışı satış ağları gelişecek
Büyükekşi, 2016’nın ikinci çeyreğinde, firmaların yurtiçi yatırım tercihlerinde yüzde 30,6’sının modernizasyon, yüzde 20,4’ünün kapasite artırımı, yüzde 17’sinin Ar-Ge ve inovasyon yatırımı planlamasının önemini vurguladı. Firmaların yurtdışı yatırım planlarına da değinen Büyükekşi, “Tüm jeopolitik risklerin üstesinden gelmek için ihracatçılarımızın yeni pazarlara açılması gerektiğine inanıyoruz. Ankete katılan firmalarımızın yüzde 17’si satış ve dağıtım ağını genişletme hedefini ilk sırada gösterdi. Yurtiçinde yatırımlarını yenileyerek, kapasite artırımına gitmeyi planlayan firmalarımız, yurtdışında da satış ağlarını geliştirerek dünyanın dört bir yanına ihracat yapmayı hedefliyor. Firmalarımızın yeni pazar arayışlarına yönelmeleri bizlere umut veriyor” dedi.
TİM eğilim anketine göre öne çıkan veriler şöyle:
Yılın ilk çeyreğinde yeni pazarlara girdiğini belirten firmaların oranı bir önceki çeyrekle benzer seyirde gerçekleşerek yüzde 37,2 seviyesinde oldu. Mevcut pazarını tamamen kaybeden ihracatçı oranının yüzde 20 gibi düşük bir oranda kalırken, ihracatçıların yüzde 55,1’i ise mevcut pazarlarda yeni müşteriler kazandıklarını bildirdi.
Karlılık oranı beklentisi yükseldi
2016’nın ikinci çeyreğindeki beklentiler incelendiğinde üretim ve ihracatın azalmayacağı beklentisinde olan ihracatçıların oranı sırasıyla yüzde 77 ve yüzde 68,6 olarak gerçekleşti. Bu veriler geçtiğimiz dönemle paralellik göstermektedir. Genel karlılık düzeyinin azalmayacağı beklentisinde olan ihracatçıların oranı geçtiğimiz dönem yüzde 44,2 iken, bu dönem yüzde 59,2’ye yükseldi.
Araştırmaya katılan firmalar, üretimlerinde kullandıkları hammaddelerin ortalama yüzde 67’sinin menşeinin yurtiçi olduğunu belirtti. Hammaddede dışa bağımlılığın en yüksek olduğu sektör kimyevi maddeler, en düşük olduğu sektör ise bitkisel ürünler oldu.
İstihdam artacak
Ankete katılan firmaların birinci çeyrekte ortalama çalışan sayısı 148 kişi oldu. Bu dönemde çalışanlar arasında kadınların oranı ise yüzde 17 seviyesinde oldu. Firmaların yüzde 34,5’i, 2016 yılının ikinci çeyreğinde istihdamını artırmayı planlıyor.
Kur ve enflasyon tahminleri ihracatı destekler yönde
İhracatçıların 2016 yıl sonu piyasa beklentilerinde USD/TL kur tahmini 3,04, euro/TL kur tahmini 3,38, euro/dolar parite tahmini ise 1,11 olarak ortaya çıktı. İhracatçıların 2016 yılsonu enflasyon tahmini de yüzde 8,14, yılsonu büyüme beklentileri de yüzde 4,2 oldu.
Yeni Ar-Ge Kanunu’nun bilinirliği büyük firmalarda yüzde 46, küçük firmalarda ise yüzde 29 düzeyinde görüldü. Bu oranlar Ar-Ge bilincinin firma büyüklüğüyle paralellik gösterdiğini gözler önüne serdi. Genel olarak bakıldığında ise ankete katılan firmaların yüzde 15’inin de 2016 yılı içerisinde Ar-Ge ve Tasarım Merkezi açmayı planladığı görüldü.
2016 itibariyle başlayan 1.300 TL’lik net asgari ücret uygulamasının firmaları olumsuz etkilediğini belirten ihracatçıların oranı yüzde 54 gibi yüksek bir seviyede gerçekleşti.
Ankete göre, ihracatçıların yüzde 64’ü Merkez Bankası’nın faiz indirimlerine devam etmesini bekliyor.