Çimento sektöründe üretim ve iç satışlar 2000 yılı seviyesine gelemedi. Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği (TÇMB) tarafından coğrafi bölgeler itibariyle mevcut 57 fabrikayı kapsar şekilde 2000-2002 yıllarına dair çimento ve klinker üretim, satış, ihracat değerleri belirlenirken, Marmara Bölgesi’nin ilk sırayı aldığı gözleniyor.
KAPASİTE
Klinker’in, 2000 yılındaki 35 milyon 96 bin tonluk kapasitesinin 2001’de 35 milyon 117 bin tona ve 2002 yılında yüzde 311 artış ile 36 milyon 210 bin tona çıktığı anlaşılıyor. Çimento’daki durum ise; 2000 yılının 64 milyon 97 bin tonluk kapasitesi 2001’de 64 milyon 987 bin ton ve 2002’de 172 bin tonluk azalışla 64 bin 815 bin tondur.
<ÜRETİM, İÇ SATIŞ, İHRACAT
Çimento: 2000 yılında 35 milyon 982.5 bin tonluk çimento üretiminin 31 milyon 515.1 bin tonluk kısmı iç satış ve 4 milyon 485 bin tonluk bölümü de ihracata yönelmişti.
2001’deki durum ise; 29 milyon 959.1 bin tona gerileyen üretimin 25 milyon 82.1 bin tonu iç satış ve 5 milyon 213.1 bin tonu ihracat bağlantılıdır.
2002 yılının 32 milyon 758 bin tonluk üretiminde 26 milyon 811.2 bin tonu iç satış ve 5 milyon 959 bin tonu da ihracattır. İhracatta başlıca; İtalya 1 milyon 98.5 bin ton ile birinci sırayı alıp, bunu 894 bin ton ile Portekiz, 686 bin ton ile ABD, 669.1 bin ton ile İsrail ve 635 bin ton ile de İspanya gelmektedir.
İç satışlarda “torbalı” çimentonun 1994’deki yüzde 71.8 payının giderek 2002’de 53.81’e indiği ve “dökme” çimentonun yüzde 28.2’den 46.19’a çıkarak ağırlık kazanmaya başladığı gözlenmektedir. 2002’de iç satışların “hazır beton, bayi, kamu, inşaat şirketleri, müteahhit ve prefabrik” şeklindeki ayırımına bakıldığında; Marmara Bölgesi 6 milyon 506.8 bin ton ile ilk sırayı alıp, bunu 5 milyon 385.3 bin ton ile İç Anadolu, 3 milyon 940.5 bin ton ile Akdeniz, 3 milyon 891.3 bin ton ile Karadeniz, 2 milyon 782.3 bin ton ile Ege, 2 milyon 741.4 bin ton ile Güneydoğu Anadolu ve 1 milyon 563.5 bin ton ile Doğu Anadolu bölgeleri izliyor.
Klinker: 2000 yılındaki 28 milyon 950.3 bin tonluk üretimin 2 milyon 107 bin tonu, 2001’deki 28 milyon 746.3 bin tonluk üretimin 3 milyon 408.9 bin tonu ve 2002’deki 29 milyon 498.6 bin tonluk üretimin 4 milyon 462.9 bin tonu ihraç edilmiştir. Aynı 3 yıllık dönemde sırası ile; 194 bin 786 ton, 93 bin 571 ton ve 2 bin 879 ton miktarında ithalat yapıldığı da anlaşılıyor.
İSTİHDAM
Sektörde; yönetici (teknik/idari), mühendis, teknisyen, tekniker, memur ve işçi (düz/kalifiye) statüsündekilerin sayısı 1997’de 8 bin 390 iken, 2000 yılında 9 bin 708’e çıkıp, 2002’deki sayı 7 bin 252 ile en düşük seviyededir.
PREFABRİK SEKTÖRÜ
1996’da 737 bin 467 m3’lük genel üretimde 273 bin 93 ton çimento tüketilip, 2001 yılında üretimin 963 bin 609 m3’e çıkıp, çimento tüketiminin de 295 bin 88 ton olduğu 2003’de ise üretimin 878 bin 591 m3’lük prefabrik üretiminde ise 335 bin 262 ton çimento tüketildiği tesbit edildi.
Diğer taraftan; TÇMB’nin 2003 yılı ilk 5. ay itibarıyla yaptığı tesbitlere göre; çimento üretimi 11 milyon 842.2 bin ton miktarında gerçekleşirken, iç satışlar 9 milyon 185.8 bin tonu ve ihracat 2 milyon 628 bin tonu buldu. Yıl sonuna kadar toplam üretimin 35 milyon tona yaklaşacağı, mevcut stokların 525.4 bin ton dolayında bulunduğu tahmin ediliyor.