İmar planlarında “Bakanlık yetkileri”ni güçlendirirken, meslek odalarının
imar süreçlerine “demokratik katılım”larını önleyen “imar darbesi” tasarısının
“yalnız” olmadığı ortaya çıktı. Bayındırlık ve İskân
Bakanlığı’nca hazırlanan ve mimar-mühendis odalarının “her türlü iş ve
işlemleri”nde bakanlığa bağlanmalarını öngören “İmar Kanununda
Değişiklik” tasarısının yanı sıra, rant amaçlı “kentsel
dönüşüm” alanlarının tüm kente yayılmasına yönelik yeni düzenleme de
TBMM komisyonlarında görüşülmeye başlandı.
Teklifin gündeme gelmesiyle birlikte komisyon başkanlığına verilen ikinci
teklifte ise kentsel dönüşüm projelerine açılacak davalarla ilgili olarak
“yargılamaya sınırlama” getiren hükümler yer alıyor. AKP İstanbul Milletvekili
Nusret Bayraktar ile 15 AKP milletvekilinin TBMM Başkanlığı’na
sundukları yasa teklifi, “kentsel dönüşüm projeleri” alanlarının
“genişletilmesi”ni amaçlıyor.
Yasadaki “eskiyen tarihi dokular” tanımının uygulamayı “daralttığı”
gerekçesine dayanan teklifte, “planlı veya plansız, yapılaşmış veya boş alanlar”
ifadeleri de maddeye eklenerek, kentlerin tüm bölgelerinde “rant amaçlı imar
yenilemeleri”ne olanak sağlanıyor.
Teklife “komisyonda eklenen” ikinci bir önergeyle de büyükşehirlerdeki “ilçe
belediyeleri yetkisiz” kılınarak, kentsel dönüşüm alanlarının sadece büyükşehir
belediyelerince belirlenmesi öngörülüyor. Böylece, kamuoyunda “kentsel sürgün”e
dönüştüğü ve “kültürel soykırım”a neden olduğu yönünde eleştirilen “Sulukule”
ile “Tarlabaşı” gibi örneklerin, ilçe belediyelerinin onayı alınmaksızın
büyükşehir belediyesince tüm metropoliten alanda yaygınlaştırılması
hedefleniyor...
Teklifin görüşüldüğü “Bayındırlık ve Turizm Komisyonu”nda verilen
“genişletilmiş değişiklik önergesi”nde, dönüşüm alanlarındaki özellikle
“mülkiyet hakları”nın ve “şehircilik ilkeleri”nin gözetildiği “yargı”
kararlarını “zorlaştırıcı” hükümler de var. Bu alanlardaki “kamulaştırma”lara
dayanak oluşturan yeni “imar planları” hakkında mahkemelerce iptal kararı
verilebilmesine “koşullar” getiren teklif, “yasanın uygulanmasında yargı
denetiminin aynı yasayla sınırlanması” gibi hukuk ilkeleri açısından tartışmalı
düzenlemeler içeriyor.