BP ile Rus petrol şirketi TNK'nın kurduğu ortaklık Tüpraş'a talip oldu. TNK Başkanı, Başbakan Erdoğan ile de bir görüşme yaptı.
İngiliz petrol şirketi British Petroleum (BP) ile Rus şirketi Tyumen Oil Company (TNK) ortaklığı, Tüpraş'ın özelleştirilecek yüzde 51'lik hissesini almak için girişimlere başladı. Aynı şirketlerin Petkim'e talip olmayı da düşündükleri belirtiliyor.
Tüpraş'ın yüzde 51 oranındaki hissesinin blok satış yöntemiyle özelleştirilmesi için mayıs sonunda açılacak ihaleye hazırlanan ortakların niyetini, geçtiğimiz hafta Türkiye'yi ziyaret eden TNK Başkanı Viktor Vekselberg açıkladı.
Reuters'in haberine göre Başbakan Tayyip Erdoğan ile de görüşen Vekselberg, Tüpraş'a teklif vermeleri halinde hükümetin tutumunun ne olacağı konusunda nabız yokladı. Vekselberg'in ziyaretini doğrulayan şirket yetkilileri, ayrıntılı bilgi vermekten kaçındı.
Bilindiği gibi BP, şubat ayında TNK ile bir anlaşma yaparak, şirketin yüzde 50'sini, Rusya tarihindeki rekor bir fiyatla (6 milyar 750 milyon dolar) satın almıştı. Bu ortaklığın kurduğu TNK - BP şirketinin, Rusya'nın hızla artan petrol üretimini karşılamak amacıyla Türkiye, Polonya ve Yunanistan'ın da aralarında bulunduğu yeni pazarlara gireceği açıklanmıştı.
BP ile TNK arasındaki ortaklığın gerçekleştirmek istediği planlar arasında Tüpraş'ın satın alınmasının bulunduğu da belirtiliyor.
Gazprom ve Lukoil de istiyor
Tüpraş, bütün Rus enerji şirketlerinin gözdesi. TNK'dan önce de Gazprom ve Lukoil, şirket ile ilgilendiklerini açıklamıştı. Bu şirketler Tüpraş'a ilgilerini Özelleştirme İdaresi'ne resmen bildirdi. Gazprom yetkililerinin yaptıkları görüşmelerde, şirketin 25 milyar dolar tutarında nakti bulunduğunu söyledikleri vurgulandı. Yüzde 38'i Rus devlet şirketine ait olan Gazprom, Rus doğalgazını Türkiye'ye satıyor. Lukoil ise petrol üretiminde faaliyet gösteriyor.
Rusya'nın büyük oyuncularından
TNK (Tyumen Oil Company) 1995'te Rusya'da devlet tarafından kuruldu. Özelleştirilme kapsamına alınarak, şu anda Rusya'nın en büyük holdingleri arasında yer alan Alfa Group'a satıldı. Alfa Group, Rusya'da bankacılık, sigorta, telekom ve petrol piyasalarında faaliyet gösteriyor. TNK, Rusya'da doğalgaz rezervlerinin yüzde 2'sini elinde bulunduruyor. Petrol üretiminde ise dördüncü sırada. TNK, şubatta BP ile ortaklığa giderek TNK - BP adlı yeni bir şirket kurdu. 2 bin 100 dağıtım istasyonu, beş rafinerisi var.
Dünya petrol devi
İngiliz petrol şirketi BP, petrol, yağ, doğalgaz ve kimya gibi birçok farklı sektörde faaliyet gösteriyor. 1996'da Mobil ile faaliyetlerini birleştirdi. BP - Mobil güçbirliği sürecinde BP, Amoco şirketi ile Mobil ise Exxon ile birleşme kararı aldı. BP - Mobil güçbirliği Aralık 1999'da bitti. Birleşme kararını 11 Ağustos 1998'de açıklayan BP Amoco dünyanın başlıca enerji ve petrokimya gruplarından birini oluşturmak amacını hedeflediklerini açıklayarak bütün birimlerini birleştirecekler. BP Amoco p.l.c. adını alan yeni şirketin merkezi Londra'da bulunuyor. Günlük 2 milyon varil petrol üretimi yapıyor.
Forbes'in 'A' listesine girdi
Amerikan finans çevrelerinin dergisi Forbes'in "dünyanın en mükemmel şirketleri" olarak nitelendirdiği 400 şirketin yer aldığı 'A listesi'ne dahil ettiği Tüpraş bu yıl 11 milyar dolar ciro hedefliyor. Ödenmiş sermayesi 1.3 milyar dolar, halka açıklık oranı yüzde 34.24. Yüzde 51 hissesinin blok satış yöntemiyle özelleştirilmesine ilişkin ihale mayıs sonunda açılacak. Tüpraş, İzmit, Aliağa, Batman ve Kırıkkale'de dört rafineriye sahip.
Askerler araştırıyor
Tüpraş'ın özelleştirilmesinin gündeme gelmesi ile birlikte TSK tarafından da bir inceleme başlatıldı. Ocak sonu başlatılan bu inceleme kapsamında askeri yetkililer bir çalışma grubu oluşturarak Tüpraş'ın özelleştirilmesi ile birlikte ne gibi sonuçların ortaya çıkacağını ve ordunun ne yönde etkileneceğini belirlemeye çalışıyor. Şu anda özellikle NATO ile ilgili askeri bölgeler ve stratejik noktalar alımlarını direkt olarak Tüpraş'tan yapıyor ve ödemeler Savunma Bakanlığı'nın bütçesinden karşılanıyor. Bunun dışındaki stratejik olmayan konularda ise ordu alımlarını önceden belirlenmiş bayilerden yapıyor.