Türkiye İş Makinaları Distribütörleri ve İmalatçıları Birliği (İMDER) Genişletilmiş Yönetim Kurulu Toplantısı, 20 Ocak Salı günü İstanbul'da yapıldı. İMDER Yönetim Kurulu Başkanı Halil Tamer Öztoygar’ın konuşması ve sunumuyla başlayan toplantıda, geçmiş dönemdeki sektörel faaliyetler ve gelecek dönemlere yönelik öneriler ile hedefler ele alındı. 2002 senesinde kurulan İMDER’in 2011’de 27 olan üye firma sayısının 2014'te 36'ya çıktığını, 2017 yılında ise hedefin 60 üye firmaya ulaşmak olduğunu belirten Halil Tamer Öztoygar, “Önümüzdeki dönemde, sektörde iş ve inşaat makinalarının tamamlayıcı unsurları olan ve dünyada belli bir yeri, bilinilirliği olan firmaları, yedek parça, yan sanayi, motor, lastik ve ileriye dönük olarak da kiralama sektörü ve hizmet sağlayıcılarını da kademeli olarak IMDER ailesine dahil etmeyi planlamaktayız” dedi.
"Toplam satış adetlerinde yüzde 13 civarında bir daralma oldu"
2014'te dünya ekonomisindeki büyümenin beklentilerin altında gerçekleşirken, ABD Merkez Bankası'nın da para politikasında belirleyici olduğunun görüldüğüne işaret eden Öztoygar; "Doların güçlenmesi, petrol fiyatlarındaki beklenmedik gerileme de 2014 yılının en önemli olaylarıdır diyebiliriz. 2015 yılı için ise öngörüler, büyümenin yüzde 2,8 civarında, petrolün 50-60 USD arasında olacağı yönündedir. Avrupa Birliği'nde ise büyüme ivme kaybederken, deflasyon endişesi artmakta ve Euro zayıflamaktadır” şeklinde konuştu.
İMDER’in 2014 yılını komşu ülkelerde yaşanan problemler ve ülkemizdeki bazı ekonomik sıkıntılara rağmen 11 bin 500 makine satış adedi ile kapattığını aktaran Öztoygar, sözlerine şöyle devam etti:
“Geçen yıla göre toplam satış adetlerinde yüzde 13 civarında bir daralma meydana gelmiştir. 2015 yılı için ise, en iyi ihtimalle, 2014 satış adetlerine ulaşacağımızı öngörmekteyiz. 2005 – 2014 yılları arasında toplam satış adetleri içerisinde bazı ürün gruplarının payında azalma gözlenirken, özellikle mini makine ve teleskobik taşıyıcıda bir artış gözlenmektedir”.
Bölgelerdeki satış oranlarına bakıldığında ise İstanbul Anadolu yakasının payının düştüğünü belirten Halil Tamer Öztoygar, “İstanbul Avrupa yakası ve İzmir’in payında artma gözlemlenmektedir. En istikrarlı pazarın ise iç Anadolu bölgesi olduğu görülmektedir” dedi.
İleriye dönük beklentiler
Öztoygar’ın sektörle ilgili rakamsal tahminleri ise şöyle:
"Global ölçekte iş makinaları sektöründe önümüzdeki 4 yıl boyunca Avrupa’da 125 bin adet yıllık satış tahmin edilmektedir. Kuzey Amerika’da bu rakam ortalama 160 bin, Japonya’da 80 bin, Çin’de 250 bin, Hindistan’da 55 bin ve diğer ülkeler için de 200 bin adet olarak tahmin edilmektedir. 2018 yılı için beklenen toplam satış ise 104 milyon USD olarak tahmin edilirken, 2015 için bu değer 96 milyon USD olarak ön görülmektedir.
Vizyon 2023 için Türkiye'nin dünyanın 6. büyük pazarı, Avrupa’nın en büyük 3. iş makinaları pazarı, Avrupa’nın en büyük 5. iş makinaları imalat sanayi olacağını ve satış adetlerinin 20 bin adet seviyesine ulaşacağını ön görmekteyiz".
Sektörün sıkıntıları ve talepler
Sektörün sıkıntılarına da değinen ve KDV’de uygulanan farklı oranların kendilerini olumsuz yönde etkilediğini söyleyen Öztoygar, taleplerini ise şöyle özetledi:
“Bu konuda devletin ilgili kurumlarından konuyu tekrar incelemelerini ve yatırım mallarında KDV ve leasing uygulamalarının yeniden gözden geçirilerek sabitlenmesini talep ettik. Model yılı uygulamasının artık tamamen kaldırılarak, sektörün önünün açılmasını istiyoruz; bu konuda 2015 yılında gerekli girişimlerde bulunacağımızı da buradan belirtmek istiyoruz. Mevcut ve yeni yatırım stratejisi ve politikasın, Vizyon 2023 hedefleri doğrultusunda yeniden revize edilmesi gerekmekte. Bu stratejilerin sonuçlarının ölçülebilir olması ile daha iyi mukayese yapma şansımız olacaktır. 10 milyar USD ihracat hedefi için iş ve inşaat makinaları sektörüne en az 6 milyar TL değerinde yeni/yabancı yatırım yapılması/gelmesi gerekiyor. Hem yurt dışı, hem yurt içi finansal kredi ve destek çalışması için Eximbank desteğinin genişletilmesi ve güçlendirilmesi önemli. Burada iki ayrı konu belirtilebilir... İlki, ihracat sigorta kapsamının genişletilmesi, limitlerin artırılması ve primlerin azaltılması; diğeri ise doğrudan yurt dışı müşterilere kredi tesis edilmesidir”.
Ekonomi Bakanlığı ile 2. el ithalat kısıtlaması hakkındaki çalışmaların devam ettiğini söyleyen Öztoygar, “2. el ithalat kısıtlamasının yerli üretimi olan ürünlerde AB üyeliğine kadar devam etmesi, ülkemizde imalatı yapılan makinaların 2. ellerinin ithalinde kısıtlamanın devam etmesi gerekmektedir. Bu konuda taviz verilmesi, imalat sektörüne çok zarar verebilecektir” dedi.
Yeni trend: İnsan gücü
İş makinaları sektörü için yetişmiş kalifiye insan gücünün önemine değinen Öztoygar, “Globalleşen dünyada, artık sermayeye, bilgiye ulaşmak çok kolay hale gelmiştir. Ancak burada farkındalığı oluşturacak olan 'yetişmiş insan' gücüdür. Dünyada artık yeni trend insan gücüdür diyebiliriz. Sektörümüz için de aynı durum geçerlidir. İmalattan satışa, satış sonrası hizmetten teknik personele kadar tüm firmalar bir arayış içerisindedir. Bu arayışın en önemli kaynağı olan meslek liseleri, bizlerin vazgeçilmez kaynağıdır” diye konuştu. İş makinaları bölümlerinden mezun olan tüm öğrencilerin sektörü seçmeleri halinde bile ihtiyacın karşılanma oranının yüzde 5 olduğuna dikkat çeken Öztoygar, “Bu oran bile sektörün ihtiyacının ne kadar fazla olduğunun göstergesidir diyebiliriz. İşte buradan yola çıkan eğitim komitemiz, çok güzel faaliyetlere imza attı ve atmaya da devam edecek. Bu konu hepimizin çözmesi gereken ve destek olmamız gereken milli bir meseledir” dedi. Öztoygar, 2015’yılı içinde mesleki eğitim konusunda MEB ile 'mesleki eğitim çalıştayı' yapmayı planladıklarını, mesleki eğitimi özendirici 'kamu spotu' çalışmaları için de start vereceklerini söyledi.
Yeni dönem projeleri
Öztoygar, '2023’e 10 Kala' Uluslararası İş Makinaları Kongresi’nin 2.'sininin planlandığını, iş makinaları sektörünün daha geniş ve modern bir fuar alanına ihtiyacı bulunduğunu kaydederek; “Bu bağlamda sektörümüze bir fuar alanı kazandırmak için yaptığımız çalışmalar meyvesini vermeye başlamıştır. Sektörümüzün, 2017 yılında hak etmiş olduğu modern bir fuar alanında ürünlerini sergileme fırsatı bulabileceğini ümit ediyoruz” dedi.
İMDER Başkanı Öztoygar konuşmasına şöyle devam etti:
“MYK ile yaptığımız görüşmeler neticesinde; akreditasyon konusunda İMDER olarak çalışmalara başlayacağımızı sizlerle paylaşmak istiyoruz. Piyasa gözetim, denetim ve satış sonrası hizmet konusunda daha etkin çalışılması gerekmektedir. Bu konuda bizler dernek olarak gerekenleri yaptık ve bundan sonrada yapmaya devam edeceğiz. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü ile birlikte hareket etmekteyiz. Ekonomi Bakanlığı ile yürüttüğümüz URGE, yani 'kümelenme' projesi ile birlikte 'imalat zirvesi', 'dernek bünyesinde imalat biriminin kurulması', 'belgelendirme ve test merkezi' konusunda daha etkin rol üstlenmek için alışmalarımıza devam edeceğiz. Sektöre ait istatistiksel veri toplama, yayınlama çalışmaları ve etik değerler için Rekabet Kurumu danışmanlığı ile çalışmalara başlayacağız. Öte yandan, sektörümüze ait bir mevzuat portalı ve birimi oluşturma çalışmalarına da önümüzdeki dönemde başlayacağız” .