İzmir’de, dar sokaklara sıkışan köklü bir tarih daha gün yüzüne çıkarılıyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi, 29,5 milyon liralık kamulaştırma çalışmalarıyla birlikte personel ve malzeme desteği de verdiği Agora kazılarının yanı sıra, sinagoglar ve çevresini rehabilite ederek Kemeraltı Çarşısı ile bütünleştirecek önemli bir adım daha atıyor. Tarihi 17. yüzyıla dayandığı bilinen Beit Hillel Sinagogu’nda bu çerçevede başlatılan rekonstrüksiyon çalışmalarının yıl başında tamamlanması öngörülüyor.
İzmir 1 No’lu Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu’ndan onaylanan projeye göre, yıkılmaya yüz tutmuş sinagog için öncelikle temizleme çalışmaları başlatıldı. Sadece ön cephesi ayakta kalan, diğer kısımları ise tamamen yıkılan binanın arka kısmı ve çatısı kapatıldı. Sinagogun ön cephesinde taş ve sıva temizlikleri devam ediyor. Ayrıca araştırma kazıları sırasında tespit edilen bodrum da işlevlendirilerek korunacak. Uzun yıllardır harabe konumunda olan yapı, çalışmaların tamamlanmasının ardından orijinaline uygun hale getirilecek ve müze olarak kentlinin hizmetine sunulacak.
İzmir’in tarihin farklı evrelerinde her kültüre, her inanca, her dile kapısını açan bir kent olduğunu söyleyen İzmir Büyükşehir Belediyesi yetkilileri, “İzmir, farklılığını zenginlik olarak algılayıp bu yönde hoşgörü içinde yaşayan insanların kenti. Biz de kentimizin bu özelliğini pekiştirecek farklı projeleri hayata geçiriyoruz. Emir Sultan’daki çalışmaların tamamlanmasının ardından Beit Hillel Sinagogu’nda rekonstrüksiyon projesini bitirme aşamasına getirdik. Ayrıca Doğanlar Kilisesi’ni yenileme çalışmalarına da başladık. Bu projeler tarihin farklı evrelerinde her kültüre, her inanca, her dile kapısını açan İzmir’e çok yakışacak” dedi.
İki yangın geçirdi
Kemeraltı’ndaki Beit Hillel Sinagogu’nun 17. yüzyılda yapıldığı biliniyor. Günümüze kadar geçirmiş olduğu iki yangın ile oldukça harap durumda olan binadan günümüze kalan tek yapı elemanı, ön cephe duvarı. Duvarın yüzeyi üzerinde, mimari karakterini bütünleyen taş söveli pencereler, taş söveli üç basamak ile geriye çekilmiş giriş boşluğu ve kapısı, kapının duvar yüzeyinde özgün ferforjeleri mevcut durumda. Uzmanlar, geçirdiği yangınlardan sonra ahşap taşıyıcı çevrenin de ana elemanlarının yandığı ve taşıyıcı işlevini kaybettiğini tespit etti. Mevcutta görülemeyen çatının izlerden yola çıkılarak asma bir çatı sistemine sahip olduğu tahmin ediliyor.