Avrupa ile Asya kıtasını denizaltı geçişiyle birleştirecek 19 yıllık ‘Tüp Geçit’ projesinde sona yaklaşıldı.
Türkiye 26–30 Mayıs 2003 tarihleri arasında Japonya’dan gelecek müjdeli habere kilitlendi. Geçtiğimiz hafta içinde Türkiye’ye gelerek, Ulaştırma Bakanlığı ile “Tüp Geçit İhale Şartnamesi” üzerindeki son detayları tartışan Japon yetkililer, bakanlıktan iki hafta süre istedi.
Ocak ayından bu yana 800 sayfalık şartnameyi inceleyen Japon uzmanların onay vermesi halinde ekim ayında Boğaz geçişi projesine ilk kazma vurulmuş olacak.
Bu arada Japonların “Tüp Geçit” projesinin özellikle temel inşaat işlerine başlandığı sırada çıkabilecek teknik aksaklıklardan dolayı, Ulaştırma Bakanlığı’nı gerekli yasal düzenlemeleri yapması için uyardığı ortaya çıktı. Tüp Geçit inşaatının temel çalışması sırasında, zeminde beklenmeyen büyüklükte kayaların çıkması halinde, bu kayaların parçalanması için kullanılacak patlayıcılar için şimdiden gerekli izinlerin alınmasını isteyen Japon heyeti, aksi halde projenin aksayabileceği mesajı verdi. Japonların eskisi gibi “Tüp Geçit” projesine sıcak bakmadıklarını ifade eden Demiryolları Limanlar Havameydanları’ndan (DLH) üst düzey bir yetkili, şunları söyledi:
“Japonların, son aylarda sık sık gündeme getirilen raylı sistemin 3. Boğaz Köprüsü üzerinden sağlanmasına yönelik proje nedeniyle kafası oldukça karışık. Bir ara Türkiye’nin projeden vazgeçebileceğini düşündüler. Bu nedenle ocak ayından bu yana ihale şartnamesinin inceleme süresini uzattılar. Bir yerde Türkiye’nin ‘Tüp Geçit’ projesi hakkındaki son kararını beklediler. Japon heyette eski sıcaklığı bulamadık. Japonların 3. Boğaz Köprüsü haberlerinden tedirgin olduğu izlenimi edindik. Kesin kararlarını 26–30 Mayıs’a kadar bize bildirecekler. Japonya’dan inşaat ihalesine çıkılabilir onayı gelirse, ekim ayı içinde de ‘Tüp Geçit’ projesinin temeli atılır.”
5 köprüye bedel olacak
Projenin gerçekleşmesi halinde ‘Marmaray Tüp Geçit’ projesi beş köprüye bedel olacak. Projenin tamamlanmasıyla birlikte Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ve Boğaziçi Köprüsü üzerindeki yoğunluk ortadan kalkarken, saatte 100 bin yolcu Boğaz’dan geçebilecek. 4 yılda tamamlanması beklenen projenin toplam maliyeti 2 milyar 500 milyon dolar olarak belirlendi.
Proje ile 63 kilometre uzunluğundaki Gebze–Halkalı arasındaki çift hat demiryolu 3 hata çıkartılacak. İlave edilen hat kent içi ulaşımın yoğun olduğu saatlerde şehirlerarası yük ve yolcu trenleri için kullanılacak. Yenikapı–Sögütlüçeşme arasında yapılacak 13,3 kilometre uzunluğundaki demiryolu boğaz tüp geçişi ile boğaz geçişinin devamı sağlanacak. Demiryolu boğaz tüp geçişi, banliyö hatlarının metroya dönüştürülmesi ile birlikte gerçekleştirilecek. Hat güzergahı, Gebze–Söğütlüçeşme, Üsküdar–Sirkeci–Yenikapı–Halkalı arasında tüp geçişle birlikte yaklaşık 80 kilometrelik bir metro ağını içerecek. Sirkeci ve Üsküdar’da iki ara istasyon yer alacak.
4 dev konsorsiyum projeye talip
Asya ile Avrupa’yı birbirine deniz dibinden bağlayacak olan ve İstanbul trafiğine kesin çözüm bulacağı hedefiyle çıkılan proje inşaatı için 4 konsorsiyum yeterlilik aldı. Türkiye’nin dev şirketlerinin bulunduğu konsorsiyumlarda ihale şartnamesi gereği büyük pastayı Japon firmalar kaptı. İnşaat ihalesine girecek konsorsiyumlar ise şöyle sıralandı:
“Kajima–Nijimatsu–Mitsubishi–Enka–Doğuş Konsorsiyumu, Hazama–Penta Osion–Yüksel İnşaat Konsorsiyumu, Thaysai–Kumagahi–Gama–Nurol Konsorsiyumu, Obayashi–Kiska–Metis–Yapı Merkezi.”