İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Topbaş'ın üç hafta önce duyurduğu ve bilim adamlarının tepki gösterdiği tünellerden ilki Dolmabahçe'de tören yapılmadan başlayacak. İlk kavşak inşaatı da yarın.
'7 tepeye 7 tünel' sloganıyla İstanbul'un tepelerinin altını oyarak yapılacak karayolu tünellerinin avan (ön) projelerinin üç yıl önce STFA tarafından hazırlandığı ve son şeklini belediyenin verdiği ortaya çıktı. Kamuoyuna sorulmadan hazırlanan ve yaklaşık 2.5 milyar dolara mal olacak projeye ilk kazma, 7 Mart'ta Dolmabahçe'de vurulacak. Güvenlik ve sağlık sorunlarına yol açabileceği için bilim adamlarınca eleştirilen projeye alternatif olabilecek ulaşım planlarının değerlendirilmemesi tepkilere neden oluyor. 'Acil' olarak hayata geçirilmeye çalışılan '7 tepeye 7 tünel' için gerekli etüt çalışmasının yapılmadığı belirtilirken, kamuoyunda tartışılmadan 'ilk kazma'nın vurulması eleştiriliyor.
Projesi kapsamında yapılması düşünülen tünel sayısı 32. Konsept dışında Sarıyer ve Üsküdar'da yapılacak iki tünelle İstanbul'da üç yıl içinde yapılması planlanan tünel sayısı 34'e yükseliyor. Tünellerin kilometre başına ortalama 12-15 milyon dolardan toplam 2-2.5 milyar dolara tamamlanması hedefleniyor. Projenin kavşak ve havalandırma sistemleriyle birlikte toplam maliyeti konusunda kesin rakam yok.
Karayolu tünellerine ilk kazma kent merkezindeki Dolmabahçe'de 7 Mart'ta vurulacak. Projedeki ilk kavşak inşaatı da yarın başlıyor. Birbirini besleyen toplam 3 bin 780 metre uzunluğundaki üç tünel ve kavşakla, Beşiktaş yönünden gelen trafiğin Dolapdere ve Mecidiyeköy'e aktarılması, Karaköy-Beşiktaş sahil yolu ve İplikçi Kavşağı'ndaki trafik yoğunluğunun azaltılması hedefleniyor. Taksim'den Atatürk Havalimanı'na yolculuğun karayoluyla 17 dakikaya indirileceği belirtiliyor.
'Mutabakat olmalı'
Bu tip büyük projelerin öncelikle belli bir plana oturması ve gerçekleştirilen fizibilite etütleriyle trafiğe ne kadar çözüm olup olmayacağının görülmesi gerektiğini belirten İTÜ Ulaştırma Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Haluk Gerçek, "Projeler hayata geçirilmeden önce toplumsal mutabakata gidilmesi gerekir. Dünyada böyle yapılıyor" dedi. Gerçek şunları söyledi: "Böyle bir proje hayata geçmeden önce Tokyo ve Sydney'de daha düşünce aşamasındayken görüş alındı. Belediye yapımdan önce olduğu gibi proje bittikten sonra da halkın fikrini sordu. Tünel projelerinin emisyon ve havalandırma sorunları nedeniyle bundan etkilenen halka sorulması gerekir."
Mimarlar Odası Genel Başkanı Oktay Ekinci, "Bu tip tünellerin en çok yapıldığı şehir Cenova ve bugün egzoz kirliliği ve trafik sorunundan orası yaşanmaz bir şehir halinde" dedi. İTÜ Ulaştırma Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Güngör Evren, "Projeye ilişkin hiçbir etüt proje görmedik. Plan yaptım diyebilirsiniz ama bunların bilimsel esaslara dayanması ve şeffaf olması lazım. Tüneller o kadar sıkıntılıdır ki, uzun etüt gerektirir. Japonya'da tünel içinde araçlar çarpıştırılıp kaza sonuçlarının görüldüğü deney yapılıyor" diye konuştu.
Belediyeden savunma
Eleştirileri haksız bulan belediye yetkilileri ise şöyle konuştu: "Tüneller devreye girince E-5 ve TEM'de trafik yüzde 30 oranında azalcak ve İstanbullu nefes alacak. Tüneller, daha önce TEM'de görüldüğü gibi yeşil alanlarda yeni yerleşim alanlarının önüne geçecek. Belediye tünellerin sağlık sakıncalarını en aza indirecek."